background image
Nekrotizan yumuflak doku enfeksiyonlar>, tipik olarak travma
sonras> ya da organ perforasyonu ya da ürogenital organdan
do¤rudan yay>lma yoluyla oluflan, deri ve ilgili yap>lar>n nek-
rozu ile karakterize, s>kl>kla ölümcül bir grup enfeksiyondur.
Bu enfeksiyonlar>n tan> ve tedavisindeki geliflmelere ra¤men,
özellikle cerrahi giriflim geciktirilirse, ölüm oran> yüksek kal-
maya devam etmektedir. Cerrahlar bu hastalar>n tedavisinde
s>kl>kla ampütasyon giriflimi ya da daha koruyucu bir cerrahi
yaklafl>m ikilemiyle yüz yüze gelir, gerekti¤inde gecikmeden
verilen genifl eksizyon veya ampütasyon kararlar>, flekil bozuk-
lu¤una neden olsalar da, daha iyi bir enfeksiyon kontrolü ve
hasta sa¤kal>m> flans> verir.
Cilt ve alt>nda uzanan yumuflak dokular>n (ciltalt> doku,
fasya, kas) enfeksiyonlar> komplike ve komplike olmayan flek-
linde s>n>fland>r>l>r. Cerrahi giriflim gerektiren enfeksiyonlar
tan>m gere¤i komplikedir. Bunlardan, nekrotizan yumuflak
doku enfeksiyonlar> en sinsi, en ciddi olan>d>r ve s>kl>kla haya-
t> tehdit eder.
fiiddetli nekrotizan yumuflak doku enfeksiyonlar> s>kl>kla
bakteriyemi, spetisemi ile iliflkilidir ve hastal>¤>n bafllang>c>n-
dan itibaren ya da seyri s>ras>nda Yo¤un Bak>m Ünitesinde te-
davi gerektiren Çoklu Organ Sistemi Yetmezli¤i ve septik flo-
ka neden olabilir.
s> zor oldu¤u, tedavisi multidisipliner
yaklafl>m> gerektirdi¤i ve yüksek mortalite ve morbidite ile ilifl-
kili olduklar> için, nekrotizan yumuflak doku enfeksiyonlar>-
n>n tedavisi u¤raflt>r>c>d>r.
Nekrotizan yumuflak doku enfeksiyonlar> 100 y>l> aflk>n
bir süredir tan>nsalar dadoktorlar>n patogenezi anlamaya bafl-
lamalar> yaln>zca son birkaç on y>ldad>r (1,2). Erken tan>ma;
dirençli mikroorganizmalar>n ortaya ç>kmas>n> da önleyen et-
kili bir antibiyotik rejiminin bafllanmas>na benzer olarak, ba-
flar>l> tedavi sonucuna katk>da bulunan bir etkendir.
Nekrotizan yumuflak doku enfeksiyonlar>n>n baflar>l> te-
davisi: a) erken tan>, b) genifl spekturmlu antibiyotiklerin der-
hal bafllanmas>, c) organ yetmezli¤inde etkin destek, d) canl>-
l>¤>n> kaybetmifl ve infekte dokular>n çabuk, agresif ve genifl
eksizyonuna ba¤l>d>r.
Aterosklerotik ya da diyabetik anjiopatili alt ekstremitele-
rin gangreni, perineal nekroz (Fournier gangreni), ameliyat
sonras> kar>n duvar> fasyas>n>n nekrozu (fasiit), bas>nç (deku-
bitis) yaralar> sonucu yumuflak dokunun nekrozu ve ilaç
/madde ba¤>ml>l>¤>na ikincil enfeksiyon sonras> nekroz cerra-
hide s>k rastlanan nedenleridir. Patogeneze, yatk>nl>k olufltu-
ran etkenlere, tan>sal yaklafl>ma ve tedavi kurallar>na odakla-
n>l>rsa, hastalara en iyi sa¤kal>m flans>n> sunulur.
S>n>fland>rma­Klinik Belirtiler
Nekrotizan yumuflak doku enfeksiyonlar>n>n ortak özellikleri
ani bafllang>ç, h>zl> ilerlemeleri ve bunlar>n yan>nda cilt, ciltal-
t> doku, fasya ve kaslar gibi çeflitli doku ve katmanlar>n tutu-
lumudur. Dokular içinde gaz varl>¤>, gaz üreten mikroplar>n
varl>¤>na ba¤l> olarak de¤iflir (4). Nekrotizan yumuflak doku
enfeksiyonlar>n>n sistemik belirtileri genellikle septik flok ve
önemli derecede ölümle sonuçlanan çoklu sistem organ yet-
mezli¤ine yol açar. Alt ekstremiteler, perine, skrotum ve kar>n
duvar>, enfeksiyon gelifliminin en s>k oldu¤u bölgelerdir.
Doku nekrozu; aerob ya da anaerob, gaz üreten ya da
üretmeyen bir tak>m mikroplar taraf>ndan oluflturulabilir.
Nekrotizan yumuflak doku enfeksiyonlar> genellikle ikincil en-
feksiyonlard>r. Birincil nekrotizan yumuflak doku enfeksiyon-
lar>, ya neden olan organizman>n kan ak>m> ile tafl>nmas> ya da
fark edilmeyen bir yaradan inoküle olmas> ile geliflir. Birincil
yumuflak doku enfeksiyonunun tipik bir örne¤i, yumuflak do-
kuya, ya çi¤ deniz ürünü tüketimi ya da bakteriyi bar>nd>ran
su veya deniz ürünü ile temas> sonucu ciltalt> dokuya do¤ru-
dan inokülasyon ile yay>lan Vibrio vulnificus taraf>ndan olufl-
turulan enfeksiyondur (5). dokuya mikroplar>n girifli ile oluflur ve flu durumlarda gözle-
nir: a) ameliyat sonras> yaralar, b) travma sonras> yaralar, c)
ihmal edilen yara enfeksiyonlar>, örne¤in: bir absenin yetersiz
drenaj>.
ca katmanlar>n derinlik ve tutulumuna
ba¤l> olarak, nekrotizan yumuflak doku enfeksiyonlar> i) selü-
lit (fiekil 1) ii) fasiit (fiekil 2), miyosit (fiekil 3) olarak s>n>flan-
d>r>l>r. Birden fazla doku katman> genellikle enfektedir ve en-
feksiyon tek ya da çok mikroplu olabilir. Tablo 1 yayg>n kabul
gören bir s>n>flamay> göstermektedir. Ancak, kesin s>n>flama
yara ameliyatta debride edilene ve yara kültürleri al>nana ka-
dar mümkün olmayabilir. Asl>nda tam do¤ru s>n>fland>rma-
n>n, uygulamada yeri s>n>rl>d>r (6). Cerrah için en önemli ba-
samak, hastal>¤>n intravenöz antibiyotik uygulamas> ile gele-
neksel olarak m>, acil yara eksplorasyonu ve debridman> ile
cerrahi olarak m> yönetilebilece¤ini de¤erlendirmektir. Hasta-
n>n basit selülitten daha ciddi bir tür yumuflak doku enfeksi-
yonu oldu¤u konusunda en ufak bir flüphe varsa, hastay> ame-
liyathaneye götürüp antibiyotik korumas> alt>nda yaran>n in-
333
29
BÖLÜM
Nekrotizan Yumuflak
Doku Enfeksiyonlar>
Dr. Dionysios Voros, Dr. Iordanis Papadopoulos, Dr. Georgios Gkiokas