hastal>¤a ikincil tutulum fleklindedir. Tüm lenfoma hastalar>- n>n %5-20'sinde ekstranodal bir alan olarak gastrointestinal sistem tutulur. Sistemik lenfomas> olan hastalar>n %32'sinde gastrointestinal sistem tutulumu oldu¤unu belirten yay>nlar vard>r. Öte yandan primer gastrointestinal lenfoma oldukça seyrek olup, tüm gastrointestinal sistem tümörlerinin %1- 4'ünü oluflturur (1). Asl>nda gastrointestinal system non- Hodgkin lenfoman>n en s>k görüldü¤ü ekstranodal aland>r. Lenfoma orofarinksten rektuma kadar gastrointestinal siste- min herhangi bir yerinde görülebilir ise de, en s>k görüldü¤ü alanlar mide, ince ba¤>rsak ve ileoçekal bölgedir. olarak T-hücreli lenfomalar ve Hodgkin lenfoma histopatolo- jisine de sahip olabilir. Bu da¤>l>m Hodgkin hastal>¤>n>n lenf nodlar>n> tutan bir hastal>k olup, do¤rudan ekstranodal bir alandan kaynaklanmas> olas>l>¤> düflük olmas> ile aç>klanabilir. Bu nedenle gastrointestinal lenfomay> da içeren ektranodal lenfomalar>n büyük bölümü non-Hodgkin lenfomad>r. Belir- li histolojik tiplerin belirli alanlarda daha s>k görüldü¤ü bilin- mektedir. Non-Hodgkin lenfoman>n en s>k rastland>¤> ekstra- nodal alan, gastrointestinal sistem yan>nda trakeobronkiyal epitel, tükürük bezleri ve tiroid bezinde de bulunan mukoza ile iliflkili lenfoid dokudur (MALT). MALT lenfoma daha çok midede, mantle hücreli lenfoma (MCL) daha çok ince ba¤>r- sak ve kolonda, enteropati-iliflkili T-hücre lenfomas> (EATL) daha çok jejunumda ve foliküler lenfoma daha s>kl>kla duode- numda görülür. MALT lenfoma ve foliküler lenfoman>n mul- tifokal olma olas>l>¤> di¤erlerine nazaran daha yüksektir (1). nal lenfoman>n non-Hodgkin lenfomalar aras>ndaki oran>n>n literatürde bildirilenden daha yüksek oldu¤u düflünülmekte- dir (2). testinal sistemde lenfoid doku kendine özgü immünolojik ve fizyolojik özellikler gösteren mukoza-iliflkili lenfoid dokudan oluflur. Bu barsaklardaki gibi normal bir doku eleman>, ya da midedeki gibi otoimmün ya da enflamatuvar olaylar sonu- cunda edinilmifl olabilir. Bu histolojik farkl>l>klar nedeniyle gastrointesinal sistem lenfomalar> farkl> biyolojik davran>fllar gösterebilirler. Gastrointestinal lenfomalar>n patogenezinde Helicobacter pylori enfeksiyonu yan>nda enflamatuvar barsak hastal>¤> ve viral ya da iyatrojenik nedenlerle ortaya ç>km>fl im- münosupresyonun da rol oynad>¤> düflünülmektedir (3). lerdeki gibi tümörün yeri ile iliflkili olmak üzere kanama, obs- trüksiyon ya da perforasyondur. Bu nedenle tedavisinde cer- rahinin önemli bir yeri vard>r. Bununla birlikte evreleme yön- temleri ve cerrahi d>fl> tedavilerin baflar>s>ndaki art>fl son dö- nemde tedavide cerrahinin yerini s>n>rlam>flt>r. aras>nda ay>r>c> tan> yapmak önemlidir. Sistemik lenfoma ola- s>l>¤>n>n d>fllanmas> öncelikle Dawson kriterlerinin karfl>lan- mas>n> gerektirir (4) (Tablo 1). Mushoff modifikasyonuna göre evrelenirler (5) (Tablo 2). Ev- releme tedavi plan> aç>s>ndan önemlidir. Günümüzde endos- kopik biyopsiler ve bilgisayarl> tomografi yan>nda, endosko- pik ultrason, manyetik rezonans görüntüleme, 18-fluorode- oksiglukoz pozitron emisyon tomografisi ve moleküler belir- teçlerinde kullan>l>yor olmas> evrelemenin duyarl>l>¤>n> ve gü- venilirli¤ini art>rm>flt>r (1). Lenfomalar Akci¤er grafisinde patolojik boyutta mediastinal lenf nodu ol- Kemik ili¤i aspirasyonu ve biyopsisinin normal olmas> Ameliyatta esas lezyonun gastrointestinal sistemde, patolojik mas> Modifikasyonu |