e¤ilimindedir. Herhangi bir malign tümörü olan hastalar>n
yaklafl>k yar>s>nda yaflam süreleri içinde karaci¤er metastaz>
görülür. Portal sisteme drenaj> olan primer malign gastroin-
testinal tümörler di¤er tümörlere göre daha fazla karaci¤er
metastaz> oluflturma özelli¤ine sahiptir. Örne¤in, kolorektal
kanserde çevre organlardan, anastomoz hatt>ndan ve mezen-
terden daha s>k olarak rekürrensin görüldü¤ü bölge karaci¤er-
dir (1). Meme ve akci¤er kanseri gibi di¤er solid tümörler de
s>kl>kla karaci¤ere metastaz yaparlar (Tablo 1) (2).
ve da¤>n>k yap>da karaci¤er metastaz> olufltururlar. Karaci¤er-
de izole metastaz genellikle kolorektal kanserde olur. Nadiren
nöroendokrin tümör, gastrointestinal sistem sarkomas> ve
oküler melanomada da izole karaci¤er metastaz> görülmekte-
dir (3).
düzeyinin araflt>r>lmas> zorunludur (4). Ayr>ca primer tümö-
rün ve yap>lm>flsa onun tedavi fleklinin bilinmesi önemlidir.
Klinisyen mevcut verilere dayanarak, her hasta için cerrahi re-
zeksiyon, sistemik ve rejiyonel kemoterapi ve lokal tedavi se-
çeneklerini gözden geçirmelidir. Ayr>ca adjuvan ya da neo-ad-
juvan tedaviler ile immünoterapi ve umut verici deneysel ça-
l>flmalar da tedavi planlamas>nda hastaya önerilmelidir. Zira
her kanseri olan hasta umut verecek bir hekimi haketmekte-
dir.
karaci¤er metastazlar> için tedavi edici tek seçenek olabilir. Bu
grup hastalar için tedavi sonras> 5-y>ll>k yaflam oran> %2546
aras>ndad>r. Metastatik hastal>¤> tam olarak rezeke edilemeye-
cek hastalar için sistemik veya hepatik arteriyel infüzyon ke-
yoablasyon) ya da ultrasonik dalgalarla veya radyo frekansl>
dalgalarla >s>tarak hücreleri tahrip etme (radyofrekans-ablas-
yon) yöntemleri gibi lokal tümör tahrip etme teknikleri henüz
ispatlanm>fl olmasa da gelecek için umut veren tedavi seçenek-
leridir.
na göre kifliye özel olmal>d>r.
cesi haz>rl>k ve ameliyat sonras> dönemde yap>lan takiple me-
tastazlar olabildi¤ince erken ortaya konulabilmektedir. Metas-
tatik hastal>k primer tümörün tan>s>n>n konuldu¤u dönemde,
senkron metastatik hastal>k veya takip döneminde geç olarak,
metakron metastatik hastal>k saptanabilmektedir. Tarama ya
da takip döneminde kullan>lan ço¤u görüntüleme yöntemle-
riyle karaci¤er içerisinde yerleflmifl 2 cm'den küçük lezyonla-
r>n tan>nmas> zordur. Bu, hastalar klinisyeni uyaracak herhan-
gi bir bulgu da vermeyebilir. Hastal>¤>n ilerlemifl döneminde
ise hastalar üst kar>n bölgesinde huzursuzluk, kilo kayb>, ifltah
eksikli¤i ve halsizlikten yak>nabilirler. Karaci¤er metastaz>n>n
h>zl> büyümesine ba¤l> sa¤ omuza vuran a¤r> olabilir. Büyük
karaci¤er metastazlar>n>n santral nekroz ve enfarktüsü a¤r> ve
atefle neden olabilir. Tümör büyümesine ba¤l> hepatomegali
bulunabilir. Bu nedenle oluflmufl hepatomegali ilerlemifl has-
tal>¤>n bir göstergesi olabilir. Portal hipertansiyon veya asit ve
sar>l>kla birlikte karaci¤er yetmezli¤i ilerlemifl hastal>¤>n ve kö-
tü prognozun iflaretidir (2-5).
lisemi ataklar> nöroendokrin sendrom olarak ta bilinen klinik
tabloya efllik edebilir (6).
ve bazen da alfa-fetoprotein de¤erlerindeki anormallik karaci-
¤er metastaz>n>n teflhisinde yararl>d>r ancak karaci¤er metas-
tazl> hastalarda tan> koydurucu "patognomonik" de¤ildir (7).
Zira bunlar iyi huylu ya da karaci¤er d>fl> metastatik hastal>k
varl>¤>nda da de¤ifliklik göstermektedir. Buna ra¤men biyo-
kimyasal testlerden serum alkalen fosfataz ve gamma-glutamil
transferaz %42-47 duyarl>l>k ve %95-97 spesifiklikle karaci¤er
metastazlar>n> saptamada kullan>lmaktad>r (7).
Tümörleri
Primer Tümörler
2. Rektum tümörü
3. Bronfl tümörü
4. Pankreas tümörü
5. Meme tümörü
6. Mide tümörü
7. Primeri bilinmeyen tümörler