background image
BEN
Çocuklarda karaci¤er kitlelerinin üçte ikisi benigndir. Bu kit-
leler; vaskuler malformasyon, adenom, fokal nodüler hiperp-
lazi, mezenkimal hamartom ya da kistler olabilir.
Hemanjiyom ve Vasküler
Malformasyonlar
Hemanjiyomlar endotel kapl> vasküler boflluklard>r. Venöz
malformasyonlar ve kavernöz hemanjiyomlarda vasküler bofl-
luklar daha genifltir. Hemanjioendoteliyomlar malign potan-
siyel tafl>yan, proliferasyon özelli¤i bulunan hücresel tümör-
lerdir. Arteriyovenöz malformasyonlar ise arter ve venler ara-
s>nda anastomozlar içeren, nadir rastlanan anomalilerdir.
Tüm vasküler karaci¤er tümörleri flantlar nedeniyle konjestif
kalp yetmezli¤ine neden olabilirler.
Çocuklardaki semptomatik karaci¤er kitlelerinin %13-
18'i vasküler lezyonlard>r. Bu lezyonlar>n birço¤u asempto-
matik oldu¤u için gerçek s>kl>k bilinmemektedir.
Çocuklarda vasküler karaci¤er tümörlerinin en s>k bulgu-
su kar>nda ele gelen kitledir. Ciltte görülen hemanjiyomlar ka-
raci¤erde vasküler bir lezyon olabilece¤ini düflündürebilir. Ba-
zen karaci¤er üzerinde sistolik üfürüm duyulabilir. Büyük lez-
yonlar konjestif kalp yetmezli¤ine neden olabilir. Nadiren sa-
r>l>k ya da intraabdominal kanama görülebilir. Tan>da ultra-
sonografi, bilgisayarl> tomografi ve magnetik rezonans görün-
tüleme faydal>d>r. Biyopsi giriflimleri ciddi kanamaya neden
olabilir.
Karaci¤er hemanjiyomlar>n>n birço¤u yaflam>n ilk y>l>n-
dan sonra küçülür. Kalp yetmezli¤i bulunan olgular öncelikle
digoksin ve diüretikler tedavi edilirler. Medikal tedaviye iyi
yan>t vermeyen olgularda hepatik arter embolizasyonu veya
ba¤lanmas> gerekebilir. Ancak baz> olgularda ifllem sonras>nda
kollateral geliflimi gözlenebilir. Kalp yetmezli¤i bulgular> dü-
zelmeyen olgularda karaci¤er rezeksiyonu yap>labilir.
Benign vasküler karaci¤er tümörlerinin birço¤u cerrahi
tedavi gerektirmez ve prognozlar> oldukça iyidir. Lezyonlar>n
birço¤u birinci yafltan sonra küçülür. Ancak hemanjiyoendo-
teliyomlarda anjiyosarkomatöz dejenerasyon görülebilmekte-
dir.
Fokal Nodüler Hiperplazi ve
Hepatosellüler Adenom
Fokal nodüler hiperplazi ve hepatosellüler adenom çocuklar-
da görülen karaci¤er tümörlerinin %2'sinden az>n> oluflturur-
lar ve k>zlarda daha s>kt>r. Hastalar>n ço¤u 5 yafl alt>ndad>r. Bu
tümörler çocuklarda genellikle tip I glikojen depo hastal>kla-
r>yla birlikte ve östrojen düzeylerinin yüksek oldu¤u durum-
larda görülür. Hepatik adenomlar hematolojik hastal>klar ne-
deniyle androjen tedavisi alan hastalarda görülebilir. Tedavi
edilmeyen adenomlarda hepatosellüler karsinom geliflebilir.
Hastaar>n ço¤unda asemptomatik, ele gelen kitle ilk bul-
gudur. Nadiren tümörün rüptüre olmas> intraabdominal ka-
namaya neden olabilir. Tan>da ultrasonografi, bilgisayarl> to-
mografi ve magnetik rezonans görüntüleme faydal>d>r. Fibröz
nodüler hiperplazi fibröz septalar içerir ve görüntüleme yön-
temleri yard>m>yla adenomdan ay>rdedilebilir.
Adenomatöz lezyonlar hepatosellüler adenoma dönüfle-
bildiklerinden mutlaka ç>kar>lmal>d>r. Fibröz nodüler hiperp-
lazi olgular>n>n asemptomatik olanlar> ve ç>kar>lamayacak ka-
dar büyük olanlar> izlenebilir.
Mezenkimal Hamartom
Mezenkimal hamartomlar genellikle bebeklerde görülen soli-
ter karaci¤er kitleleridir ve çocukluk ça¤> karaci¤er kitlelerinin
%6's>n> olufltururlar. Erkek çocuklarda daha s>k görülürler.
Safra epiteliyle döfleli kistler, genifllemifl lenfatikler ve mezen-
kimal doku içerirler. Mezenkimal hamartomlar>n fokal intra-
hepatik biliyer atrezi alanlar>nda geliflti¤i iddia edilmifltir. Bu
lezyonlarla ilgili baflka bir hipotez de lezyonlar>n vasküler ano-
malilerle birlikte geliflti¤idir.
Hastalar>n ço¤unda a¤r>s>z, ele gelen kitle ilk bulgudur.
Kitle çok büyüyerek solunum s>k>nt>s> ya da vena kavada obs-
trüksiyon yaratabilir. Tan>da ultrasonografi, bilgisayarl> to-
mografi ve magnetik rezonans görüntüleme faydal>d>r, aç>k
biyopsi gerekebilir.
Tedavide rezeksiyon tercih edilir ancak kitlenin tamamen
ç>kar>lamad>¤> olgular izlenebilir.
Soliter Karaci¤er Kistleri
Çocukluk ça¤>n>n konjenital soliter karaci¤er kistleri çok na-
dirdir ve genellikle baflka nedenlerle yap>lan ultrasonografi ve-
ya bilgisayarl> tomografi s>ras>nda farkedilirler. Semptomatik
olmayan 5cm'den küçük kistlerde tedaviye gerek yoktur. A¤r>,
rüptür ya da torsiyon cerrahi tedavi gerektirir. Perkütan dre-
naj denenen olgulardan etanol enjeksiyonu yap>lmayanlarda
rekürrensler bildirilmifltir.
Kist Hidatik
Ekinokokkus granulozus ve Ekinokokkus multilokülaris en
s>k karaci¤er sa¤ lobunu tutan kistlere neden olurlar. Erken
dönemde kistlerin ço¤u asemptomatiktir ve albendazol teda-
2139
205
BÖLÜM
Çocuklarda Karaci¤er
Kitleleri
Dr. Saniye Ekinci