flanmas> ve özelliklede kalp, akci¤er, ince barsak, gibi son dö-
nem organ yetmezlikli hastalar>n yaflamalar>n>n ancak kadav-
ra organ nakli ile mümkün olabilmesi nedeni ile, tüm dünya-
da oldu¤u gibi ülkemizde de kadavra organ temini ve kadavra
donörlerden organlar>n en iyi koflullarda ç>kart>l>p, ihtiyac>
olan hastalara nakledilmesi büyük bir önem arzetmektedir.
1933'de travmatik beyin hasar> geçirmifl hastan>n ölümünden
6 saat sonra böbreklerinin ç>kar>lmas> ile gerçeklefltirilmifltir.
1984 y>l>nda tarif edilmifltir (1). O zamandan günümüze cer-
rahi alan>ndaki geliflmeler sayesinde farkl> teknikler bildiril-
mifltir (1-6). Farkl> yöntemler kullan>lsa da, temel amaç or-
ganlar>n fonksiyonunun en uygun seviyede olmas>na özen
göstermek, iskemik hasar> en aza indirmek ve organlar>n ana-
tomik yap>lar>n>n bozulmadan en uygun koflullarda saklan-
mas>n> sa¤lamakt>r. Ç>kar>lan organlar>n fonksiyonu öncelik-
le donörün durumuna ba¤l>d>r. Bu nedenle donör bak>m>
hassasiyet gerektirir. Beyin ölümü geliflen kiflilerde ayn> za-
manda nörolojik, hormonal, kardiak, birçok sistem etkilenir
ve bu durum, karmafl>k biyokimyasal, hormonal olaylarla bir-
likte seyreder. Bu nedenle donör bak>m> yo¤un bak>m>n
önemli konular>ndand>r (7-13). Donör bak>m>ndaki temel
hedef organlar>n canl>l>¤>n> mümkün oldu¤unca yüksek sevi-
yede tutabilecek hemodinamik dengeyi korumakt>r. Beyin
ölümü geliflen kiflilerde hedeflenen, hemodinamik parametre-
ler Tablo 1'de verilmifltir (7-13).
nu ile birlikte yap>lmal>d>r. Bu flekilde s>kl>kla karfl>lafl>lan, he-
modinamik instabilite, elektrolit bozukluklar> ve respiratuvar
bozukluklar etkin olarak takip edilebilir. Öncelikle kiflide sem-
patik etkinin kaybolmas> nedeniyle görülen hipotansiyon için
dopamin ayr>ca sistemik vasküler direncin azalmas> nedeniyle
vazopressin ile birlikte epinefrin kullan>l>r. Pituiter-hipotala-
mik aks>n bozulmas> nedeniyle beyin ölümü geliflen kiflilerin
%70-80'inde diabetes insipidus görülür. Bu da hipernatremi,
hipokalemi, hipofosfatemi ve hipomagnezemiye neden olur.
Serum sodyum düzeyinin 155 mEq/dl alt>nda tutulmas> kara-
ci¤er fonksiyonu için önemlidir (7,8,13). Bunun için uygun s>-
cak her tedavi kendine özgü sorunlar> da birlikte getirmekte-
dir (8).
riski bulunmaktad>r.
d>r (3).
terli s>v> deste¤i ve kolloid ajanlar ile uygun tansiyon de¤erle-
rinin sa¤lanmas>, iskemi süresinin minimalde tutulmas>, be-
yin ölümü geliflen kiflinin ek medikal sorunlar> ve ameliyat s>-
ras>nda anatomik varyasyonlar>n dikkatle de¤erlendirilmesi
özenle üzerinde durulmas> gereken hususlardand>r.
durumunun de¤erlendirilmesi, beyin ölümü tespit tutana¤>-
n>n ve organ vericisi olmas> için aile izin formunun eksiksiz
olarak doldurulmufl ve tüm yetkililer taraf>ndan imzalanm>fl
oldu¤unun görülmesi, son derece önemlidir.
Organ Ç>kart>lmas>, Korunmas>
ve Transplantasyon <çin
Da¤>t>lmas>
Ortalama arteriyel bas>nç >60 mmHg
Kalp h>z> <100/dak
Santral venöz bas>nç 8-10 mmHg
Sistemik vasküler direnç >1000 din/san/cm
Arteriyel satürasyon >%90
PaO
pH 7.35-7.40
pCO