background image
AKC
Akci¤er enfeksiyonlar> tüm çocukluk yafl gruplar>nda görül-
mektedir. Ço¤unlukla hafif-orta fliddette olup ayaktan tedavi
edilebilmesine ra¤men, yat>fl gerektiren enfeksiyonlar da ola-
bilmektedir. Afl>lama ve daha etkin antibiyotik kullan>m>n>n
yayg>nlaflmas> ile a¤>r akci¤er enfeksiyonu ve komplikasyonla-
r>n>n görülme s>kl>¤> azalm>flt>r. Ancak efl zamanl> olarak im-
mün-supresif ajan ve yo¤un kemoterapi kullan>m>n>n artm>fl
olmas>, pediatrik kanser hasta grubunda riski art>rmaktad>r.
m>n> belirlemek için,
bronkoalveolar lavaj ve akci¤er biyopsisi gibi tekniklere daha
s>k gerek duyulmaktad>r.
Akci¤erin enfeksiyonlara karfl> savunmas> mekanik, hüc-
resel ve humoral yollarla olmaktad>r. Mekanik savunma k>v-
r>ml> burun geçidi, bir çok dallanma gösteren trakeobronfliyal
a¤aç ve mukosilyer tafl>ma sistemleri ile sa¤lan>r. Hücresel sa-
vunma alveoler makrofajlar, nötrofiller ve lenfositler taraf>n-
dan yap>l>r. Humoral savunma mekanizmas>n> ise komple-
manlar, lizozim, fibronektin ve antiproteazlar oluflturur.
Antibiyotiklere yan>t al>namayan, süre¤en ve odak olufltu-
ran akci¤er enfeksiyonlar>nda cerrahi tedavi gerekebilir. Cer-
rahinin zamanlamas> çok önemlidir. Ayr>ca konvansiyonel te-
davilerle düzelme sa¤lanamayan ve yaflam> tehdit eden akci¤er
hastal>klar>nda tan>sal amaçl> biyopsi yap>labilir (1).
Toplum Kaynakl> Bakteriyel Pnömoni
Streptokoksik pnömoni:
S. pnömoni çocuk ve eriflkin nor-
mal floras>nda yer alan bir gram-pozitif koktur. Bebek ve ço-
cuklarda en s>k rastlanan patojendir. Özellikle nazofaringeal
mukozada saptanan kolonizasyon oran> yaflla birlikte azal>r,
ancak enfeksiyon oluflumunda önemli rol oynar. Yak>nmalar
atefl, balgaml> öksürük, takipne, dispne, halsizlik ve nadiren
kusma fleklinde görülür. Fiziksel inceleme bulgular> hipoksi, et-
kilenen tarafta solunum seslerinde azalma ve ral saptanmas>d>r.
Radyolojik olarak lobar, multilobar veya segmental tutulum gö-
rülebilir ve %40 oran>nda plevral efüzyon efllik eder. Düflük ve
orta derecede dirençli enfeksiyonlarda penisilin ve di¤er
-lak-
tam antibiyotikler etkiliyken, yüksek dirençli veya klasik tedavi-
ye yan>t al>namayan hastalarda sefalosporinler kullan>labilir.
Yeni heptavalan karma afl>lar>n kullan>m> ile hasta say>s>nda ve
hastal>¤>n fliddetinde azalma saptanmaktad>r.
Hemofilus influenza:
Küçük, kapsüllü gram-negatif basil
olan H. influenza'ya ait en yayg>n enfeksiyon hastal>klar> Tip B
sufluna ba¤l> görülür. Klinik bulgular atefl, takipne, beyaz kü-
re say>s>nda art>fl, akci¤er grafisinde plevral efüzyonla birlikte
görülen tek tarafl> konsolidasyondur. Menenjit ve epiglotit gi-
bi akci¤er d>fl> bulgular, bu organizmayla birlikte daha s>k iz-
lenir. Tedavide
-laktam antibiyotikler ve -laktamaz üreten
sufllarda sefalosporinler kullan>lmaktad>r. Hemofilus afl>s>n>n
kullan>m> ile enfeksiyon oran>nda belirgin azalma saptanm>fl-
t>r.
Stafilokokus aureus:
Gram-pozitif kok olan S. aureus, ge-
nelde cilt ve nazal mukozada bulunur ve toplumun %20-30'u
normal tafl>y>c>d>r. Üretilen toksin ve enzimler pyojenik eksu-
da ve abse gibi lezyonlar> oluflturur. Birincil pnömonide atefl
ve solunum yak>nmalar> izlenir ve tek tarafl> lobar konsolidas-
yon saptan>r. tal>k sonras>, kan kültürü pozitifli¤inin efllik etti¤i ve grafide
yayg>n bilateral infiltrasyonun izlendi¤i bir klinik tablo görü-
lür. Stafilokok pnömonilerine genelde plevral efüzyon, ampi-
yem, akci¤er apsesi veya iyileflme döneminde pnömatosel efl-
lik eder. Tedavide uygun antistafilokok antibiyotikler; penisi-
lin alerjisinde vankomisin, klindamisin ve makrolidler kulla-
n>l>r. Üç-dört hafta süren tedavide atefl iki haftaya kadar uza-
yabilir.
Mikoplazma ve Klamidya:
Mikoplazma pnömoni ve Kla-
midya pnömoni, atipik pnömoniye neden olan temel organiz-
malardand>r. Enfeksiyon insandan insana temasla yay>l>r ve 1-
2 haftal>k inkübasyon dönemine sahiptir. Bo¤az a¤r>s>, ses k>-
s>kl>¤>, rinit gibi üst solunum yolu yak>nmalar>; öksürük, gö-
¤üs a¤r>s>, ral, ronkus gibi alt solunum yolu bulgular>na iler-
ler. Mikoplazma ayr>ca atefl, titreme, bafla¤r>s> ve kas a¤r>s>na
da neden olabilir. Genelde tek tarafl> subsegmental yay>l>mla
birlikte interstisyel infiltrasyon görülür. Tedavide makrolidler
(eritromisin, klaritromisin) kullan>l>r. Baz> çal>flmalarda yeni
azalid grubundan olan azitromisinin 5 günlük bir tedaviyle
ayn> etkinli¤e sahip oldu¤u gösterilmifltir (2).
Mikobakterium Tüberkülosis:
Çocukluk ça¤> tüberkülozu,
genelde aktif akci¤er hastal>¤> olan bir eriflkinden yay>l>mla or-
taya ç>kar. Hastal>¤>n erken döneminde uygulanan etkin teda-
vi, morbidite ve yayg>n enfeksiyonu önlemede önemlidir. Bi-
rincil tüberküloz büyük hava yollar> t>kanmas> veya hasar> ile
atelektazi, kronik enfeksiyon ve bronflektaziye yol açar. Savun-
ma mekanizmalar> enfeksiyonun s>n>rlanmas>nda yetersiz kal-
d>¤>nda kazeifikasyon ve plevral efüzyon izlenir. Yak>nmalar
atefl, dispne ve öksürüktür. Tüberkülozlu bir eriflkinle temas
öyküsü, kronik öksürük, geliflme gerili¤i, yeterli tedaviye ra¤-
2076
193
BÖLÜM
Çocukluk Ça¤> Akci¤er, Plevra
ve Mediastenin Enfeksiyöz
Hastal>klar>nda Cerrahi
Dr. fiule Yalç>n