meye bafllar ve beflinci ayda rektuma ulafl>r. Mekonyumun pe-
ritona kaçmas>yla perforasyon yöresinde oldu¤u gibi tüm pe-
riton yüzeyini de içine alabilen, yayg>n yap>fl>kl>klar ve f>bröz
bantlar oluflturan bir peritonit geliflir. Kar>n içinde yayg>n,
toplu i¤ne bafl> büyüklü¤ünde kalsifikasyonlar vard>r. Ço¤u
kez perforasyonun yeri saptanamaz, ancak mikroskobik ince-
lemede görülebilir. Delinen yer kendili¤inden kapanamaz, ka-
çak sürerse, duvarlar>n> mat renkli barsak segmentlerinin
oluflturdu¤u tipik bir mekonyum kisti oluflabilir. <çini mekon-
yumla boyal> f>bröz doku döfler. Mekonyum peritoniti genel-
likle, sindirim kanal>ndaki t>kan>kl>klar>n yukar>s>nda oluflan
delinmelerden sonra geliflir. Nedeni kesin olarak bilinmeyen
(idiopatik) mekonyum peritonitleri çok enderdir ve perforas-
yon genellikle ileumun son bölümündedir. Mekonyum peri-
tonitinin do¤umdan sonraki geliflimi, alt>nda yatan nedene
ba¤l>d>r. Barsak t>kan>kl>¤> bulgular> yoksa, perforasyon ka-
panm>flsa, ancak kar>n grafisinde rastlant> sonucu saptanan
kalsif>kasyonlar>n araflt>r>lmas>yla tan>mlanabilir. Peritonit,
atrezi, mekonyum ileusu, volvulus gibi nedenlerle oluflmuflsa,
ya da ileri derecede yap>fl>kl>klar geliflmiflse do¤umdan sonra
t>kan>kl>k belirtileri verir ve bu nedenlerle de ameliyat edilir.
Delik kapanmam>flsa aseptik peritonit do¤umdan sonra h>zla
bakteriyel peritonite dönüflür.
mekonyum ile pankreas hastal>¤>n>n iliflkili oldu¤u 1905 y>l>n-
da anlafl>lm>flt>r. Mukovissidozis veya kistik f>brozis denilen
hastal>k, organizman>n birçok organ>ndaki (akci¤er, pankreas,
sindirim kanal>, ter bezleri) mukus salg>layan bezleri tutmak-
tad>r. Mekonyumun yap>flkanl>¤> da anormal mukoprotein
içeren mukusa ba¤l>d>r, çok yo¤un ve koyudur. Anormal me-
konyumun oluflumunda pankreas yetmezli¤i d>fl>nda ince bar-
saklardan salg>lanan koyu mukusun da rolü olabilece¤i 1946
y>l>nda ileri sürülmüfl, 1952'de de mekonyum ileusu saptanan
hastalarda mekonyumun yüksek protein ve anormal mukop-
rotein içerdi¤i, bunlar>n da ince barsak bezlerinden geldi¤i
gösterilmifltir. Solunum sisteminde pulmoner bronfliolleri
(akci¤erin f>brokistik hastal>¤>), karaci¤erde safra kanalikülle-
rini (büyük çocuklarda siroza neden olur) t>kar. Pankreas>n
kanal> da t>kan>r, asinileri genifller, salg> yapan hücreleri bozu-
lur, giderek f>bröz doku ve ya¤ dokusuna dönüflürler. Pan-
kreas>n yeterince enzim salg>layamamas> sonucunda, mekon-
do¤ru giderek camc> macunu gibi olur. Koyu mukuslu me-
konyum barsak duvarlar>na yap>fl>r.
do¤um). Erkek ve k>zlarda eflit oranlarda gözlenir. Kistik fib-
rozis geni yedinci kromozomun uzun kolunda kodlanm>flt>r
ve sorun
rü (CFTR)'nün kodlanmas>n> sa¤lamaktad>r. Kistik fibroziste
organizman>n tüm d>fl salg> bezleri etkilenir. Mekonyum ile-
uslu hastalarda barsak atrezileri d>fl>nda ek anomaliler ender-
dir. Kalp geliflim bozukluklar> ve gastroflizis görülmüfltür. Kis-
tik fibrozisli hastalar>n %15-20'sinde mekonyum ileusu geli-
flebilir.
taz, glukozidaz ve gamaglutamiltranspeptidaz aktivitelerinin
normalin alt>nda oldu¤u görülür. DNA çal>flmalar> da yap>la-
bilir. Ultrasonografinin yayg>n olarak kullan>lmas>yla baz>
hastaar>n do¤umdan önce tan>mlanmas> da olas>d>r. Polihid-
ramnioz, mekonyum kitlesi, karmaflal> hastalarda peritonda-
ki kalsifikasyonlar ve/veya yalanc> mekonyum kistleri, geniflle-
mifl barsak segmentleri saptanabilir.
birinci günde ortaya ç>kar. Ancak onuncu günde kusmaya
bafllayan bebekler de vard>r. Belirtilerin geç ç>kmas> tan>n>n da
gecikmesine neden olur. Fiziksel inceleme bulgular> yol göste-
rici olabilir. Genifllemifl barsak segmentleri kar>n duvar>ndan
görülebilir. Barsaklar> dolduran camc> macunu k>vam>ndaki
mekonyum ele gelebilir. Parmakla bir süre bast>r>l>nca oluflan
izin hemen yok olmad>¤> gözlenebilir. Bu koyu k>vaml> hamur
veya heykel kiline bast>r>ld>¤>nda da oluflan duruma benzer bir
belirtidir (putty sign). Basit ileuslu hastalarda genellikle peri-
tonda duyarl>l>k yoktur ve kar>n duvar>nda k>zar>kl>k, ödem
vb. bulgular saptanmaz. Komplikasyon geliflmifl hastalarda ise
(intrauterin perforasyon, mekonyum peritoniti, volvulus veya
gengrene barsak varsa) genellikle peritonda duyarl>l>k ve sözü
edilen kar>n duvar> bulgular> belirlenir. Yalanc> mekonyum
kisti geliflen hastalar>n karn>nda kitle ele gelebilir. S>n>rlana-
mam>fl peritonitli bebeklerde h>zla hipovolemi de oluflabilir.
Parmakla incelemede, genellikle bofl ve küçük bir rektum sap-
tan>r. Serum fizyolojikli lavmanlardan sonra mekonyum t>ka-
c>n> düflündüren içerik ç>kart>labilir. Di¤er t>kan>kl>klardan
çok farkl> bulgular> olmamas>na karfl>n ayakta direkt kar>n
graf>si tan>ya yard>mc> olabilir. Barsaklar gazla dolu olmas>na