sestodlar>n eriflkin veya larval (metasestod) formlar>n>n mey- dana getirmifl olduklar> zoonotik bir enfeksiyondur. Ekino- kokkus alveolaris (Ekinokokkus multilokülaris) ise bu grupta yer alan ve kist oluflturan dört fleritten en patolojik olan>d>r. Bu etkene ba¤l> olarak insan alveolar ekinokkozisi diye tan>m- lanan, s>kl>kla karaci¤eri tutan, uzun bir asemptomatik dö- nem ve bu dönemde yavafl geliflen invazif bir tümör gibi iler- leyen multiveziküler kitle oluflumuyla karakterize bir hastal>k oluflur. Hastal>k genelde kötü prognozlu olup ve tedavi edil- memesi durumunda öldürücüdür (1-5). Hepatik alveolar eki- nokokkozis de tedavi olmayan hastalarda mortalite 10 y>lda %80-90, 15 y>ll>k sa¤ kal>m %0'd>r. Sadece kemoterapi ile bu oran %80'lere ç>kar>lm>flt>r (3,6,7). daha genifl bir alanda yay>lm>fl oldu¤u anlafl>lm>flt>r. Parazit Kuzey yar>m kürede endemiktir. Dünya Sa¤l>k Örgütü (WHO) verilerine göre Orta ve Bat> Avrupa, Orta ve Kuzey Avrasya'n>n büyük bölümü, Kuzey Amerika ve Alaska, Do¤u Rusya, Kuzeybat> Çin ve k>smen Hindistan'da vard>r. Avras- ya'da Türkiye ve rilmifl olup bu dönemde y>lda ortalama olarak 3,1 yeni hasta eklenmifltir. Hastalar tüm bölgelerden bildirilmiflken, %86's> Do¤u ve Orta Anadolu'dan gelmektedir. lefltikten sonra burada çap> 1 mm ile 3 cm aras>nda de¤iflen ve- ziküller içeren alveolar tip yap> olufltururlar. Karaci¤erde olufl- turduklar> bu lezyonun büyüme h>z> y>lda ortalama olarak 14,8 ml'dir. E.alveolaris ile enfeksiyonda parazite spesifik hu- moral ve hücresel immün sistemler aktive olur. Hücresel im- mün yan>t T lenfositler taraf>ndan yürütülür ve konakç> de- fans>nda çok önemli bir rol oynar. T lenfositler taraf>ndan sa- l>nan san lökosit antijenleri (HLA) ile hepatik alveolar ekinokokko- zis geliflimi aras>ndaki ba¤lant>y> araflt>rd>¤>m>zda ülkemizde- ki alveolar ekinokokkozisli hastalar ile Çin ve Avrupadaki has- talar aras>ndaki HLA da¤>l>m>n>n farkl> oldu¤unu gördük. Bu farkl> >rklardaki insanlar>n hastal>¤>n geliflimine farkl> yan>t verdi¤ini göstermektedir (8). s>kl>kla (%98) karaci¤erde meydana gelir. Hastal>k karaci¤er d>fl> organlarda da görülebilir. Hastal>k karaci¤erde sa¤ lobda daha çok izlenir bununla beraber tek bir veya her iki lob tutu- lumu ile beraber karaci¤er hilus tutulumu olabilir. Karaci¤er d>fl>nda tek bafl>na cilt, kasta veya kemikte hastal>k bildirilmifl- tir. Bunlar tüm hastalar>n %1 kadar>n> teflkil ederler (1,2,3). çiler, avc>lar veya mantar gibi do¤al sebze veya meyveleri top- layan insanlarda daha yayg>nd>r (2,4,9). sinin bu kadar uzun sürmesi insanlar>n aberan konak olma- s>ndan ve immün mekanizmalardan kaynaklanmaktad>r. Has- tal>k bu evreden sonra spontan olarak iyileflme e¤ilimine girer veya progresif seyre geçer (1,2,3). olarak ve genelde karaci¤erin büyük bir k>sm> tutulunca ve ka- raci¤er fonksiyonlar> etkilenince ortaya ç>kar. Hastalar>n yak- lafl>k olarak 1/3 de semptomlar t>kanma sar>l>¤>na ba¤l>d>r. Di- ¤er bir grupta ise epigastrik a¤r> meydana gelir. Hastalar>n 1/3 de ise halsizlik ifltahs>zl>k kilo kayb> gibi non-spesifik semp- tomlar>n araflt>r>lmas> esnas>nda insidental olarak bulunur (1,2,4,7). patomegali veya s>rt a¤r>s> araflt>r>lan hastalar da vard>r. Bizim serimizde de t>kanma sar>l>¤>, dispepsi ve epigastrik a¤r> en önde gelen semptomlar olarak görünmektedir. Klinikopatolo- jik çal>flmalar damar invazyonunun %15,7 biliyer invazyonun %13,4 oran>nda oldu¤unu ortaya koymufltur. Hastalar>n yak- lafl>k %17'sinde hiler infiltrasyon oluflur. Bunun sonucunda da intrahepatik safra yollar>nda dilatasyon ve portal ven invaz- yonuna ba¤l> olarak portal hipertansiyon bulgular> yan> s>ra tutulan segmentin hipoperfüzyonuna ba¤l> olarak bu k>s>m- larda atrofi geliflir. Tutulan segmentin vasküler dolafl>m>n>n bozulmas> yan> s>ra enflamatuar reaksiyonlar da atrofiden so- rumludur. Geniflleyen kistin etraf>nda küçük damarlar> invaze etmesi kistin ortas>nda likefaksiyon nekrozu oluflturur. Bu nekroze materyal sekonder piyojenik enfeksiyona maruz ka- l>rsa hepatik alveolar ekinokokkokozis zemininde piyojenik abse geliflebilir. Kistik yap>n>n üzerinde ileri evrede kalsifikas- yon geliflir. Ayr>ca karaci¤erde amiloid depolanmas> da bildi- rilmifltir (1-4, 7,10,11-13). |