cesi komorbid durumlar>na, cerrahi ifllemin boyutuna ve sü-
resine ba¤l>d>r (1). Kardiyak komplikasyonlar, dokümente ve-
ya asemptomatik iskemik kalp hastal>¤> olan, sol ventrikül dis-
fonksiyonu olan, kapak hastal>¤> olan hastalarda, uzam>fl he-
modinamik ve kardiyak stresi olan ifllemlere ba¤l> olabilir. Pe-
rioperatif miyokard iskemisinde iki mekanizma önemlidir: (i)
koroner arter darl>¤> olan hastada sunum-ihtiyaç uyumsuzlu-
¤u olmas>, (ii) vasküler inflamatuar sürece ba¤l> olarak koro-
ner plak y>rt>lmas> ve akut koroner sendrom oluflmas>(AKS).
Yafll> hastalarda populasyonun geri kalan>yla karfl>laflt>r>ld>¤>n-
da 4 kat daha fazla ameliyat gereksinimi olmaktad>r (2). Top-
lam yap>lan ifllem say>s> yafll>larda cerrahi giriflimlerin artmas>
nedeniyle daha fazla artacakt>r (3). Genel cerrahide ameliyat
olacak yafll> hastalarda komorbiditelerin en s>k olan> kardiyo-
vasküler hastal>klard>r. 75-84 yafl grubundaki erkek hastalar>n
%19'unda, kad>nlar>n %12'sinde bir miktar kalp damar hasta-
l>¤> bu popülasyonda mevcuttur (4). Yafll> populasyonun art-
mas> ve kardiyovasküler hastal>klar>n daha fazla görülmesi ne-
deniyle ameliyat öncesi de¤erlendirme daha fazla önem ka-
zanm>flt>r.
h>n birlikte çal>flt>¤> multidisipliner bir yaklafl>m gerektirir.
cerrahinin tipine ve hangi koflullarda gerçekleflti¤ine de ba¤l>-
d>r (5). Kardiyak riski etkileyen cerrahi faktörler; cerrahinin
aciliyeti, büyüklü¤ü, tipi, ifllemin süresi, vücut iç s>cakl>¤>n>n
de¤iflimi, kan kayb> ve s>v> fliftidir (3).
kardi ve hipertansiyona neden olabilir. Perioperatif dönemde-
ki s>v> flifti de cerrahi strese eklenir. Bu stres miyokard>n oksi-
jen gereksinimini art>r>r. Cerrahi ayr>ca protrombotik ve fib-
rinolitik faktörler aras>ndaki dengede de de¤iflikliklere ve hi-
perkoagulabilite ve olas> koroner tromboza (fibrinojen ve di-
¤er koagulasyon faktörlerinde art>fl, platelet aktivasyonunda
ve agregasyonunda art>fl ve azalm>fl fibrinoliz) neden olabilir.
Bu de¤iflikliklerin boyutu cerrahinin süresi ve boyutuyla oran-
t>l>d>r. Bütün bu faktörler miyokard iskemisine ve kalp yet-
mezli¤ine neden olabilir. Yüksek riskli olan hastalarda bu fak-
törlere dikkat edilmelidir.
cerrahinin çeflidi de yads>namaz (6-7). Kardiyak risk göze
al>nd>¤>nda cerrahi giriflimler düflük risk, orta risk ve yüksek
risk gruplar>na ayr>lmaktad>r, bu gruplarda s>ras>yla 30 günlük
kardiyak olay (kardiyak ölüm, MI) oranlar>, <1, 1-5 ve
>%5'tir (Tablo 1). Yüksek risk grubu major vasküler giriflim-
leri içerir. Orta risk grubunda risk; ayr>ca cerrahinin büyüklü-
¤üne, süresine, yerine, kan kayb>na ve s>v> fliftine ba¤l>d>r. Dü-
flük risk grubunda kuvvetli hastaya özel risk faktörü yoksa risk
ihmal edilebilir.
(AAA) rüptürü, major travma, perfore viskus gibi acil cerrahi
gerektiren durumlarda, kardiyak de¤erlendirme giriflimin sey-
rini ve sonucunu de¤ifltirmeyecektir, fakat erken ameliyat
sonras> dönemde etkili olacakt>r. Akut ekstremite iskemisi için
bypass, ba¤>rsak obstruksiyonu tedavisi gibi ivedi acil durum-
lar>n tedavi edilmemesi kardiyak riskten daha a¤>r basmakta-
d>r. Bu durumlarda kardiyak de¤erlendirme giriflim yapma
Kalp D>fl> Cerrahi
Difl
Endokrin
Göz
Jinekoloji
Rekonstruktif
Ortopedik minör (diz cerrahisi)
Ürolojik (minör)
Karotis
Periferik arter anjiyoplastisi
Endovasküler anevrizma onar>m>
Bafl boyun cerrahisi
Nörolojik/ortopedik-major (kalça ve omurga cerrahisi)
Akci¤er, böbrek, karaci¤er transplantasyonu
Ürolojik (major)
Periferik damar cerrahisi