küstü bezleri, renal pelvis ve böbrek toplay>c> sistemi, üreter-
ler) fonksiyonlar> ve anatomisi göz önüne al>nd>¤>nda erkek
ürolojisinden çok da farkl> de¤ildir. Kad>n ürolojisini özgün
yapan, kad>n genital sistemi organlar>yla hem anatomik hem
de fonksiyonel olarak iç içe olan kad>n alt üriner sistemi or-
ganlar>d>r. Bu bölümde kad>n alt üriner sistem organlar> ana-
tomisi, fizyolojisi, bu organlar>n fonksiyonel ve anatomik has-
tal>klar> ile bunlarla iç içe olan kad>n genital sistemi hastal>k-
lar>na de¤inilecektir. Bu bölge hastal>klar>nda terminoloji ve
semptomatoloji de kendine özgüdür. Uluslararas> Kontinans
Derne¤i (International Continence Society, ICS) taraf>ndan
2002 y>l>nda bu alanda, çok tart>flmal> ve karmafl>k olan termi-
noloji, yeniden düzenlenmifltir ve 2010 y>l>nda Avustralya'da,
Uluslararas> Ürojinekoloji Birli¤i (International Urogynecolo-
gical Association, IUGS) ve Uluslararas> Kontinans Derne¤i
ortak toplant>s>nda son halini alm>flt>r. Sadece klinik mevcudi-
yet ve semptom bütünlerinin isimlendirilmesinde de¤il, tarif
edilen semptomlar>n isimlendirilmesinde dahi, otörler aras>n-
da henüz bir tam fikir birli¤i oluflmam>flt>r. Uluslararas> Kon-
tinans Derne¤ine göre alt üriner sistem disfonksiyonu, semp-
tomlar, bulgular, ürodinamik gözlemler ve koflullardan olu-
flur. Son dönemlerde özellikle idrar inkontinans>n>n de¤erlen-
dirilmesinde sa¤l>kla iliflkili yaflam kalitesi sorgu sistemleri ile
semptomlar ve bulgulardan öte rahats>zl>k ve bunun yaflam
kalitesine etkileri üzerinde de durulmaktad>r. Sorgulamada
üzerinde durulacak ayr>nt>lar ileride daha kapsaml> olarak an-
lat>lacakt>r. Hastalar hekim taraf>ndan, örne¤in öksürmekle
idrar kaç>rma ya da ifleme günlükleri, ped testleri, semptom
skorlar> hatta gerekirse ürodinamik ve radyolojik de¤erlendir-
me ile ortaya konabilir.
kim olmak gerekir. Bu bölümde kad>n pelvisi anatomisi ana
hatlar>yla anlat>lacakt>r.
namik olarak destek sa¤layan kaslar, ligamanlar, sinirler ve
kan damarlar>ndan oluflan kompleks bir yap>d>r (1). Bu yap>-
y> temelinde pelvik kemikler ve sakrum destekler. Pelvik taban
relaksasyonu ile ilgili idrar inkontinans>, idrar yapma flikayet-
leri ve barsak disfonksiyonlar>n> anlamak için bu yap>y> kavra-
mak esast>r. Bu bölümde pelvik taban relaksasyonu, ifleme dis-
yici yap>lar üzerinde durularak normal kad>n pelvisi anatomi-
si anlat>lacakt>r.
ten oluflur. Bu yap>lar yer yer yar> oynak simfizis tipi k>k>rdak-
s> eklemlerle ve yer yer sa¤lam ligamentlerle ba¤lanm>fl nere-
deyse oynak olmayan fibröz eklemlerle birbirlerine ba¤lan-
m>fllard>r. Esas>nda iliak kemik, pubik kemik ve arkada sakru-
mun promontoryum seviyesinden geçen terminal çizginin üst
kesimi alt abdominal bölgeyi oluflturur. Bu bölge nispeten da-
ha genifl bir boflluk olufltururken bu çizginin alt> oldukça dar
bir koridor yarat>r.
kemik ile sakrumun inferolateralinde oldukça kal>n ve güçlü
bir ligamand>r. Koksigeus kas>, sakrum ve koksiks kemikleri
ile iskiadik ç>k>nt> aras>nda sakrospinal ligaman>n hemen üze-
rinde uzan>r. Bu kas vajinal cerrahilerde önemli bir nirengi
noktas>d>r. Bu kas>n üzerinde siatik sinir ve pleksusu uzan>r-
ken sakral sinirler ve pudental sinir daha lateralde yer al>r. Me-
diale yaklaflt>kça sakrospinöz ligament ile sakrotuberoz liga-
man birleflir.
al>r. Pubik kemik (posterior, lateral ve süperior k>sm>) ve iski-
al ç>k>nt> aras>nda yer alan obturator internus kas>n>n parietal
fasyas> tendinöz ark> oluflturur (2). Tendinöz ark, pelvik or-
ganlar>, bir hamak gibi alttan destekleyen pelvik diafram>
oluflturur. Pelvik diafram üretra ve mesane boynunu önden,
rektumu da arkadan çepeçevre sararak bu organlar>n lateral
kemik duvara tutunmas>n> sa¤lar. Asl>nda pelvik diafram pa-
sif bir dayanak noktas> gibi bir ifllev görmekten ziyade, ifleme,
defekasyon, >k>nma, idrar depolama, defekasyonu erteleme
hatta ejakülasyon s>ras>nda aktif olarak görev yapar. Perineal
cisim, anüs ve vajinal introitus aras>nda kas ve ligamalar>n bir
yumak oluflturdu¤u fibröz bir yap>d>r. Ürogenital diaframda
transvers perineal kaslar için temel bir dayanakt>r. Bu yap>
eksternal anal sfinkter, levator ani, transvers perineal kaslar ve
eksternal üretral sfinkter için orta hatta bir direnç noktas>d>r
(2).
ve fekal kontinans> sa¤layan ve visseral stabilizasyonu sa¤layan