a¤r> sebebi olan hastal>klar>n>n bafl>nda gelmektedir. A¤r> se-
bebi oldu¤u kadar sosyal güvenlik kurumlar> için az>msanma-
yacak bir yük olan üriner sistem tafl hastal>¤> için 2000 y>l>nda
ABD (Amerika Birleflik Devletleri)'de harcanan para yaklafl>k
2,1 milyar $'d>r (1). Son 20 y>lda invazif olmayan teknolojile-
rin geliflmesi ve endoürolojinin ortaya ç>kmas>yla tafl hastal>¤>-
n>n tedavisi önceki y>llara göre oldukça kolaylaflm>flt>r.
boyu tafl hastal>¤> gelifltirme insidans> %12'dir.
%50'sinde 10 y>l içerisinde yeni tafl oluflumu gözlenecektir (2).
Tafl hastal>¤>n>n oluflumuna etki eden birçok faktör vard>r.
y>l>nda Scales ve arkadafllar> taraf>ndan yap>lan bir araflt>rma-
da erkek/kad>n oran>n>n 1,2 oldu¤u belirtilmifltir (3). Üst üri-
ner sistem tafllar>nda bu oran 2-3/1'dir (4,5).
yar>s> kadard>r (6).
maya e¤ilimi varsa, dehidratasyon çözünmeyen moleküllerin
konsantrasyonu ve idrar asiditesini art>racak bu da kristalizas-
yonu bafllatan faktör olacakt>r. Tafl yapan hastalar>n yaz ayla-
r>nda kristalürisinin artt>¤> bir gerçektir. Ancak Güney Avus-
tralya'da 1977-1991 y>llar> aras>nda yap>lan araflt>rma, kalsi-
yum oksalat ve kalsiyum fosfat tafllar> oluflma s>kl>klar> ile
mevsimsel de¤iflikliklerin iliflkili olmad>¤>n>, ürik asit tafllar>-
n>n sonbahar ve yaz mevsimlerinde artt>¤>n>, infeksiyon taflla-
r>n>n s>kl>¤>n>n yaz ve ilkbahar mevsimlerinde azald>¤>n> gös-
termifltir (8).
iresinde çal>flanlarda saptanm>flt>r (9). Ayn> çal>flmada masa
kalifiye ve k>smen kalifiye iflçilerde beklenen düzeyde, elle ça-
l>flan iflçilerde beklenenden çok daha düflük düzeyde bulun-
mufltur (9). Meslek mi yoksa mesle¤in etkiledi¤i, diyet, >s>ya
maruz kalma veya su al>m> gibi faktörlerin mi tafl oluflumun-
da etkin oldu¤u tart>flmal>d>r.
ile do¤ru orant>l>d>r. Obezite ve kilo al>m> tafl oluflumu için
ba¤>ms>z birer risk faktörüdür (10).
al>nan suyun mineral ve element içeri¤idir. Al>nan suyun mik-
tar> artt>kça diürez nedeniyle kristal partiküllerinin ortalama
kal>fl zaman> azalmakta ve kristalize olacak komponentlerin
mutlak dilüsyonu artmakta, böylelikle tafl oluflumu azalmak-
tad>r (11). Bir di¤er soru sert suyun mu (CaSO
nun (Zn) kalsiyum kristalizasyonu inhibe etti¤i bilinen bir
gerçektir. Dolay>s>yla idrar Zn miktar>n>n azl>¤> tafl oluflum
riskini yükseltmektedir.
içeren yiyecek ve içeceklerin fazla al>m>n>n tafl oluflumunu ar-
t>rd>¤> kabul edilir. Bu konuda yap>lan araflt>rmalar çeliflkili-
dir. Curhan ve arkadafllar> taraf>ndan 45000 kifli üzerinde ya-
p>lan çal>flmada en düflük tafl hastal>¤> prevalans>n>n kalsiyum-
dan zengin diyet alan hasta grubunda oldu¤u gösterilmifltir
(14). Sodyumdan zengin beslenme ve afl>r> protein tüketimi
tafl oluflumuna neden olmaktad>r (15).
defekti gerektirir. Ek olarak üriner tafl hastal>¤>n>n fliddeti ne-
silden nesile de¤iflebilmektedir. Böbrek tafl> tan>s> alan hastala-
r>n %25'inin ailesinde böbrek tafl> hikayesi vard>r.
Sistinüri, homozigot resesif bir hastal>k olup, iki resesif gen
varl>¤>nda ortaya ç>kar. Genetik defekt sistin, ornitin, lizin ve
arjininin afl>r> at>m>yla sonuçlan>r. Ancak yaln>z sistin idrarda
çözünmez hale gelir. Sistinürili baz> hastalarda üriner sistem
Tafl Hastal>¤>