kale 1955 y>l>nda yay>nlanm>flt>r. Bu makalede Welch köpek-
lerde okziller (transplante edilen organ>n normal anatomik
yerleflimi d>fl>nda bir bölgeye yerlefltirilmesi) karaci¤er trasp-
lantasyonunu tan>mlam>flt>r.
yatlar>n sonuçlar> baflar>s>z olmufltur (1,2). Ancak 1967 y>l>n-
da yine ayn> ekip taraf>ndan 400 gün süreli ilk uzun sa¤ kal>m
elde edilmifltir (Tablo 1). Bu tarihten 1980 y>l>na kadar Colo-
rado Üniversitesi'nde azatioprin, kortikosteroid ve antilenfo-
sit globulin immünosupresyonu ile 170 karaci¤er nakli yap>l-
m>fl ve %30 oran>nda 1 y>ll>k sa¤ kal>m elde edilmifltir. Ameri-
ka Birleflik Devletleri Ulusal Sa¤l> Enstitüsü (NIH) ancak 1983
y>l>ndaki toplant>s>nda karaci¤er transplantasyonunu, karaci-
¤er hastal>klar> tedavisinde yayg>n kullan>lmas> gereken bir
yöntem olarak kabul etmifltir. Türkiye'de ilk karaci¤er nakli
1989 y>l>nda Mehmet Haberal ve arkadafllar> taraf>ndan yap>l-
m>flt>r. Halen Türkiye'de 23 merkezde karaci¤er nakli yap>l-
maktad>r.
böbrek yetmezli¤inde uygulanan hemodiyaliz gibi bir yönte-
min karaci¤er yetmezli¤inde olmamas>, karaci¤er transplan-
tasyonunun önemini daha da artt>rmaktad>r. Cerrahi teknik,
immünosupresif ilaçlar ve hasta bak>m>nda geliflmelerle, kara-
ci¤er transplantasyonu, günümüzde kronik karaci¤er hastal>k-
lar>n>n tek etkin ve kesin tedavi yöntemi haline gelmifltir. Bu-
civar>ndad>r. Befl y>ll>k sa¤ kal>m oranlar> da %75'i bulmufltur
(3,4).
organ>n ç>kar>larak kadavradan al>nan bütün karaci¤erin sa¤
üst kadrandaki normal anatomik yerine yerlefltirildi¤i ortoto-
pik karaci¤er transplantasyonudur (5). Hastal>kl> karaci¤erin
yerinde b>rak>larak, bütün veya k>smi (parsiyel) bir karaci¤e-
rin kar>n içinde farkl> bir bölgeye transplantasyonuna okziller
(auxillary) transplantasyon ad> verilmektedir. Okziller trans-
plantasyonun baz> yararlar> bildirilmekteyse de yayg>n olarak
uygulanmamaktad>r. Bugün için karaci¤er transplantasyonu
önündeki en önemli engel organ teminindeki güçlükler olarak
görülmektedir. Bu güçlükler transplantasyon ile u¤raflan he-
kimleri farkl> aray>fllara yönlendirmifltir. Bu aray>fllar sonras>
gelifltirilen yöntemlerden biri de split karaci¤er transplantas-
yonudur. Burada karaci¤er iki parçaya ayr>larak iki farkl> kifli-
ye nakledilir. Karaci¤er transplantasyonunda giderek geliflen
bir yöntem de canl> vericiden karaci¤erin bir k>sm>n>n al>na-
rak al>c>ya nakledildi¤i, canl> vericili transplantasyonlard>r.
Canl>dan karaci¤er nakli baz> etik ve teknik sorunlar tafl>sa da
organ teminindeki zorluklar nedeniyle yayg>nlaflmaktad>r.
Karaci¤er transplantasyonu teknikleri ile ilgili genifl bilgi
Bölüm 66'da verilmifltir.
Transplantasyonu
1955
1960
1960
1963
1978
1984
1988
1988
1992
Welch
Medawar
Starz
Starzl
Calne
Bismuth
Pichlmay
Kalayoglu
Starzl
Bir köpek modelinde literatürde ilk kez karaci¤er transplantasyonu yapt>
Kazan>lm>fl transplantasyon tolerans>n> tan>mlad>
Köpeklerde çoklu abdominal organ transplantasyonunu gerçeklefltirdi
En uzun sa¤ kal>m>n 21 gün oldu¤u, insanlarda ilk 3 karaci¤er transplan-
Siklosporin'in bulunmas>
Bir çocu¤a eriflkin karaci¤erinin bir k>sm>n>n transplantasyonu (reduced-
Bir karaci¤erin iki eriflkin hasta için kullan>lmas>
Karaci¤er muhafazas> için UW (University of Wisconsin) solusyonunun ge-
Babundan insana ilk zenotransplantasyon