![]() Her hekimin böyle bir hastaya yaklafl>m> bilmesi gerekir. Bafl- boyun tümörleri, kaynak ald>klar> yere özgü flikayetlerin yan> s>ra, boyuna metastaz yaparak boyunda fliflli¤e de neden olabi- lirler. Böyle bir hastaya tan> koymak için gerekli de¤erlendir- meleri yapmadan boyundan biyopsi al>nmas> çok ciddi bir ha- tad>r; boyundaki kitle bir bafl-boyun kanserinin metastaz> ise prognoz önemli ölçüde kötülefltirilmifl olur. Tümörlerin bu özelli¤i nedeniyle boyunda kitle ile baflvuran hastay> de¤erlen- dirmeyi bilmenin önemi büyüktür (1). boyun veya bir baflka bölgedeki tümörün metastaz> m> oldu¤u anlafl>lmaya çal>fl>l>r. Önce, öykü al>n>r, fizik muayene yap>l>r. Kulak burun bo¤az muayenesinde lezyonun primeri araflt>r>- l>r. Kitlenin primeri saptan>rsa, bu primer lezyondan biyopsi al>n>r, ve gerekirse radyolojik incelemesi yap>l>r. E¤er kitle için bir primer lezyon saptanamaz ise ve lezyonun yerleflimi nazo- farinks kanserininden flüphelendiriyorsa, nazofarinks muaye- nesi yumuflak damak as>larak tekrar yap>l>r; flüpheli lezyon varsa buradan biyopsi al>n>r; herhangi bir lezyona rastlanmaz ise her 3 kadrandan kör biyopsi al>n>r. Biyopsi sonucu tan>ya var>lmazsa direkt laringoskopi, özofagoskopi, bronkoskopi yap>larak primer tümör aran>r ve flüpheli yerlerden biyopsi al>n>r. Tüm bu araflt>rmalar s>ras>nda boyundaki kitleden ince i¤ne aspirasyon biyopsisi yap>labilir; bu inceleme, tan>ya yar- d>mc> olabilece¤i gibi, primer lezyonun yeri ve histolojisi hak- k>nda da fikir verebilir; böylece araflt>rmada yönlendirici olur. Radyolojik incelemeler de boyundaki kitle ve primeri konu- sunda yard>mc> olurlar (direkt grafiler, BT, MR); kafa kaide- sindeki bir tümör az önceki incelemeler s>ras>nda kaç>r>labilir. Tüm bu muayene ve radyolojik incelemeler sonucunda tan>ya ulafl>lamam>flsa, boyundaki kitle eksizyonel biyopsi tarz>nda ç>kar>l>r; kitle eksize edilemiyorsa tan> amaçl> olarak insizyonel biyopsi yap>l>r. Boyundaki kitlelerde eksizyonel biyopsi tercih edilmeli, a¤>z, burun, farinks ve larinks lezyonlar>ndan insiz- yonel biyopsi al>nmal>d>r. Yeterince araflt>rmadan, boyundaki kitleden biyopsi yap>lmas> (insizyonel veya eksizyonel), e¤er kitle bafl-boyun tümörünün metastaz> ç>karsa, prognozu ol- dukça kötülefltirir ve önemli bir t>bbi hata yap>lm>fl olur (2). her hastada oldu¤u gibi ayr>nt>l> öykü al>nmal>d>r. Öyküde, ses k>s>kl>¤>, yutma güçlü¤ü, bo¤az a¤r>s>, burun t>kan>kl>¤> ve ka- namas>, a¤>zda yara, kilo kayb>, solunum s>k>nt>s>, kulak a¤r>- s>, iflitme azl>¤> araflt>r>lmas> önemlidir. Ayr>nt>l> sigara ve alkol kullan>m> öyküsü mutlaka ö¤renilmelidir. Ailede kanser varl>- ¤>, özellikle bafl-boyun kanseri öyküsünde çok önemlidir (3). yebilecek sistemik hastal>k bulgular> araflt>r>lmal>d>r. De¤er- lendirmenin en önemli k>sm> hiç kuflkusuz kulak, burun, bo- ¤az ve boyun bölgesinin muayenesidir. Bu muayene mutlaka Kulak Burun Bo¤az hastal>klar> uzman> taraf>ndan yap>lmal>- d>r. Bu muayene s>ras>nda, her bölge itina ile incelenmeli, her renk ve k>vam de¤iflikli¤i, kabar>kl>k flüphe ile karfl>lanmal>d>r; boynun her yan> palpe edilmeli, palpe edilen adenopati ve kit- leler kaydedilmelidir. Saptanan bulgular ile hastan>n flikayeti aras>nda iliflki kurulmaya çal>fl>lmal>d>r (4). her bafl-boyun kitlesinden < ö¤renilmeye çal>fl>lmal> ve tedavi buna göre planlanmal>d>r. <<- AB'nin duyarl>l>¤> %85.5 ile %99 aras>nda, özgüllü¤ü de %96.3 ile %100 aras>nda de¤iflmektedir. < hasta say>s> fazla olan merkezlerde elde edilen duyarl>l>k ve öz- güllük oranlar> daha iyidir. < önemli nedeni uygun örnek al>namamas>d>r. < t>l> bilgi verilmesini sa¤lamakta, hasta ve yak>nlar>n>n telafl>n> yat>flt>rmaktad>r (5). lemeler yap>l>r. Öncelikle daha basit, k>sa süreli ve daha ucuz olan araflt>rmalar yap>lmal>, sonuca var>lmazsa daha ileri tet- kiklere baflvurulmal>d>r. Direkt laringoskopi, özofagoskopi, bronkoskopi ve nazofaringoskopi yap>larak flüpheli bölgeler daha yak>ndan incelenmeli, lezyonlar>n ayr>nt>l> haritalar> ç>- kar>lmal>, lezyon yeterince de¤erlendirilmeli ve patolojik ince- leme için biyopsi al>nmal>d>r. Direkt grafi ile lezyonun ince- lenmesi çok de¤erli bilgiler verir; Waters, Caldwell, kafa kaide- si, Schüller, Towne, Stenvers, Transorbital, servikal ve kafa grafileri, panoramik mandibula ve 3 yönlü mandibula grafile- |