l>¤> olarak tan>mlanmaktad>r. Barsa¤>n geçici ya da sürekli ola- rak d>flar> a¤>zlaflt>r>lmas> cerrahi prati¤inde oldukça s>k bafl- vurulan bir giriflimdir. De¤iflik nedenlerle yap>lan stomalar bazen hayat kurtar>c> bir nitelik tafl>rken bazen de hastalar>n yaflam boyu defakasyon gereksinimini karfl>lar. Barsak stoma- lar> kolon ya da ileumun a¤>zlaflt>r>lmas>na göre kolostomi ve ileostomi olarak isimlendirilen iki ana bafll>kta incelenebilir. bir k>s>m vazifelerini görmek üzere anüsten baflka bir yerde deriye aç>l>r, fekal içerik buradan d>flar> at>l>r. Kolostomi ile il- gili ilk kay>t, 1710 y>l>nda Littre taraf>ndan, obstrükte kolon kanseri için iliak fossaya aç>lan bir stoma ile ilgilidir (1). Ka- y>tl> ilk kolostomilerden biri de, 1776 y>l>nda Pillore adl> bir Frans>z cerrah> taraf>ndan uygulanm>fl olan çekostomidir. Tam olarak baflar>l> kabul edilebilecek ilk kolostomilerden bi- ri 1793'de Duret taraf>ndan anüs imperforatuslu bir bebe¤e uygulanm>fl olan kolostomidir (2,3). r>na a¤>zlaflt>r>ld>¤> Hartmann giriflimi 1881'de Schitininger ve 1923'de Hartmann taraf>ndan, rektumun abdominoperineal rezeksiyonu sonras> uç kolostomi de 1908'de Miles taraf>ndan bildirilmifltir. Kolon hasar> içeren savafl yaralanmalar>nda eks- teriorizasyon uygulanm>fl ve baz> hastalarda uzun dönem ya- flam sa¤lanm>flt>r (4-6). Ekstraperitoneal uç kolostomiyi Saves ve Goligher 1958'de tekrar popülarize ettiler (7). tir (8,9). lan>r. Di¤er indikasyonlar>; familyal polipozis, multipl kolon kanserleri veya polipleri, travma ve konjenital anomalilerdir. Ayr>ca distaldeki bir anastomozu korumak için de ileostomi uygulanabilir (10). ç>kan kolon tümörü hastasunda Baum taraf>ndan 1879'da uy- gulanm>flt>r. Hawley ve Ritche (11) taraf>ndan, hastanun eklendi¤i bildirilmektedir. fiayet, geçici ileostomile- ride ekleyecek olursak bu say> daha da artmaktad>r. koruyucu olarak loop ileostomi, loop kolostomiye alternatif bir yöntem halini alm>flt>r. Amerika Birleflik Devletleri'ndeki tahmin edilmektedir. Erkek/Kad>n oran> ileostomi için 1/1,4'dür (12). m>flt>r (10). r>n duvar>ndan ç>kar>lmakta, ileum ya deriyle ayn> seviyede dikilmekte ya da d>flar> do¤ru protrüde bir halde b>rak>lmak- tayd>. 1913'de, John Young Brown, ilk olarak ülseratif kolitin tedavisinde, ileostominin yerini tan>mlam>flt>r (13). oluflturmakta, stoma çevresi derinin fibrozisi, ileal stenoz ve obstrüksiyona neden olmakta bu da ileostomi disfonksiyo- nuyla sonuçlanmaktayd>. Dragstedt 1941'de ileostomi kenar>- na deri greftleri uygulad>. Brooke 1952'de ileostominin eversi- yonunu tan>mlayarak bu sorunu çözdü. Bu teknikte ileumun son kesimi kendi üzerine çevrilmekte, böylelikle ileostomi ste- nozu ve peristomal deri hasar> önlenmekteydi (11,14,15). (Örn: abdominoperineal rezeksiyon) d>flk> ç>k>fl>n>n sa¤- lanmas> amac>yla (17). ri gibi durumlarda (18). uygulan>r. ayr>nt>l> olarak anlat>lmas> ve onay>n>n al>nmas> teknik bir ge- reklilik olman>n ötesinde etik ve yasal bir zorunluluktur (16- 18). Stoma yerinin daha sonraki ostomi bak>m> üzerine direkt etkisi vard>r. Stoma rektus kas>n>n içinde ve infraumblikal ç>- k>nt>n>n tepe noktas> hizas>nda olmal>, etraf>nda 5 cm'lik düz bir cilt b>rak>lmal>, kas>k, bel çizgisi, umblikus, kosta yay>, cilt k>vr>mlar> ve skarlardan uzak olmal>d>r. Bölge iflaretlenirken |