müze kadar t>p mensuplar>n>n en çok karfl>laflt>klar> konular-
dan biridir. gö¤üs travmalar> ile ilgili ilk kay>t M.Ö. 3000 y>l>-
na ait olan eski M>s>r'daki (Imotep) 3 gö¤üs yaralanmas> va-
kas>n>n bak>m>n> anlatan Edwin Smith papirusu'dur. Daha
sonra Homer'in
dan bahsedildi¤i görülür. Hippocrates ve Galen taraf>ndan ta-
n>mlanan gö¤üs travmalar>na ait yay>nlardan sonra uzun y>l-
lar bu konuda belirgin bir kay>da rastlanmam>flt>r. Bu devrede
ilginç tedavi flekillerinin uyguland>¤>n> görmekteyiz. Örne¤in
Galen penetre gö¤üs travmalar>n>n bir t>pa ile kapat>l>p sar>l-
mas>n> önermektedir. 13. yüzy>lda Theodoric gö¤üs yaralan-
mas>nda yaran>n debride edilip kapat>lmas>n>, 16. yüzy>lda
Ambroise Pare kanamal> yaralanmalarda yaran>n kapat>lmas>-
n>n biraz ertelenmesini önermifltir. Penetran gö¤üs yaralan-
malar>ndan sonra kaç>n>lmaz son olan ampiyemin tedavisin-
de 17. yüzy>lda çeflitli irrigasyon kanülleri gelifltirilmeye çal>fl>l-
m>flt>r. Bu yüzy>lda doktorlar>n torakal kolleksiyonlar>n teda-
visi için yanlar>nda profesyonel yara emiciler çal>flt>rd>klar>n>
ö¤reniyoruz. Bu durum 1707 de Anel'in irrigasyon kanülünü
bir fl>r>ngaya adapte ederek s>v>y> aspire etmesine kadar devam
etmifl yara emicilerin ifllerini kaybetmelerine yol açm>flt>r.
t>r. Su alt> kapal> drenaj sistemi her nekadar Playfair taraf>n-
dan 1875 y>l>nda tan>mlanm>fl ise de rutin kullan>m> 2. Dünya
Savafl>'na kadar mümkün olmam>flt>r.
davi edilen bir hastad>r. Yak>n mesafeden kurflun ile yaralanan
hastada kronik gastrik fistül geliflmifl, William Beaumont tara-
f>ndan gastrik fizyolojinin gelifltirilmesinde büyük rol oyna-
m>flt>r.
konusunda yap>lan çal>flmalar; 1895'de Roentgen taraf>ndan
X->fl>nlar>n>n bulunmas>; 1904'de Sauerbruch ve 1909'da Me-
yer taraf>ndan gö¤üs aç>k iken akci¤erleri ekspanse tutabilme
yönteminin gelifltirilmesi; 1950'li y>llarda Bunnell'in çal>flma-
lar> sonucu bugünkü modern ventilatörlerin prototipinin ya-
p>lmas> sayesinde günümüz gö¤üs cerrahisi h>zla geliflmifltir.
1945 y>l>nda Burford ve Burbank taraf>ndan yafl akci¤er (wet
lung) kavram>n>n ve fizyopatolojisinin ayd>nlat>lmas>n>n bü-
piratory distress syndrome" bafll>¤> alt>nda yer alan travmatik
respiratuar yetmezlik ile multi organ yetmezli¤i tedavisinde
elde edilen baflar>l> sonuçlar bu mortalitenin daha da düflece¤i
konusunda ümit vermektedir.
en önemli ölüm nedeni oldu¤u söylenmekteyse de istatistikle-
re bakarak gö¤üs yaralanmas> insidans>n> belirlemek güçtür.
1989 y>l>nda La Cicerove Mattox taraf>ndan yap>lan yay>nda
travmatik ölümlerin %20-25'inin gö¤üs yaralanmas>na ba¤l>
oldu¤u, senede 16000 kflinin bu yaralanmalar nedeniyle öldü-
¤ü gözönüne al>nacak olursa konunun ne derece önemli oldu-
¤u ortaya ç>kar. Shorr ve ark. 1987 y>l>ndaki yay>nlar>nda mo-
torlu araç kazalar>nda %70-80 oran>nda gö¤üs yaralanmas> ol-
du¤unu saptam>fllar, Besson ve Saegesser (1983) ise araba ka-
zas> nedeniyle hastanede yatan kazazedelerin üçte birinde ol-
dukça önemli gö¤üs travmas> oldu¤unu belirtmifllerdir.
elastik olmas> nedeniyle her nekadar kosta ve sternum k>r>kla-
r> fazla görülmesede Nakayama ve arkadafllar>n>n da
(1989)'n>nda belirtti¤i üzere intratorasik ciddi yaralanmalara
s>k rastlanmaktad>r. Eriflkinlerde k>r>klara s>k rastlanmakta,
yafll>larda ise minör travmalarda dahi yüksek mortalite görül-
mektedir.
malar>n>n ço¤u düflük h>z ve enerjili tabanca yaralanmas>na
ba¤l> olup mortalite oranlar> nisbeten düflüktür.
du¤undan mortalite bariz oranda yükselmektedir.
durumlar fiekil 1'de özetlenmifltir. Tüm gö¤üs yaralanmalar>
gözönüne al>nacak olursa akut devrede geliflecek olay doku hi-
poksisi ve metobolik asidozdur. Bu nedenle, bu tip hastalar
de¤erlendirilirken ve tedaviye bafllarken gözönüne al>nmas>
gereken en önemli nokta flüphesiz ki yeterli bir solunumun
sa¤lanmas> ve hava yollar>n>n aç>k tutulmas>d>r. Tüm travma-
larda volüm, kapasite ve mekanizmalarda oluflacak de¤ifliklik-
ler nedeniyle ventilasyon-perfüzyon dengesi bozulacakt>r (fie-
kil 1).