kat>n>n pofl halini almas> sonucu geliflir. <çleri epitel ile örtülü
olan bu divertiküller özofagusun üç bölgesinde, (1) üst özofa-
gus sfinkterinin hemen üzerinde (farengoözofageal, Zenker
divertikülü) (2) özofagus orta k>sm>nda (midözofageal, pa-
rabronflial divertikül) ve (3) alt özofagus sfinkterinin hemen
üzerinde (epifrenik divertikül) yerleflirler.
divertikülüdür. Bu divertikül ilkez 1769'da Ludlow taraf>ndan
tan>mlanmas>na karfl>n intrafarengeal bas>nc>n artmas> ile ilifl-
kisi Zenker taraf>ndan gösterilmifltir (1). Genellikle 70-80 yafl-
lar>nda, nadiren 40 yafl alt>nda ve erkeklerde daha s>k görülen
bu divertikül "pulsiyon" divertikülü özelli¤indedir ve özofa-
gusun sadece mukoza tabakas>n> içerirler. Zenker divertikülü
üst özofagus sfinkeri proksimalinde krikofaringeus kas>n>n
transvers lifleri ile inferior faringeal konstriktör kaslar>n oblik
lifleri aras>nda, (Killian üçgeni) arkada, genellikle sola do¤ru
uzan>r. Özofagus lümeni ile divertikül aras>nda mukoza, sub-
mukoza ve ba¤ dokusundan oluflan bir doku köprüsü vard>r
(1).
ringeus kas>nda bir motor inkoordinasyonu oldu¤u ve bu ka-
s>n yutma s>ras>nda prematür kontraksiyona u¤rad>¤> belirtil-
mektedir. Kontraksiyonlar>n tekrarlayan biçimde olmas> so-
nucu intrafarengeal bas>nc>n artmas> sonucu giderek mukoza
d>fla do¤ru uzayarak bir pofl halini al>r.
koordinasyon bozuklu¤u veya konjenital zay>fl>¤>n rol oynad>-
¤> ileri sürülmektedir. Gastroözofageal reflünün krikofarenge-
al kasta spazma yol aças> nedeniyle Zenker divertikülü oluflu-
munda etken olabilece¤i düflünülmektedir (1,2).
jidir. Geçici disfaji fleklinde olan bu semptom erken dönemde
görülebilir. Divertikülün belirli bir büyüklü¤e eriflmesi ile sin-
dirilmemifl yiyecekler poflta birikir ve a¤>z kokusuna yol açabi-
lir. Hastalar>n %30-40'>nda kronik öksürük, aspirasyon, akci-
¤er komplikasyonlar> görülebilir. Su içme s>ras>nda çalkant>
sesi, boyunda bir flifllik ve yiyeceklerin a¤>za regürjitasyonu or-
taya ç>kar. Nadiren divertikülün çok büyüdü¤ü durumlarda
içinde biriken yiyecek art>klar> özofagusu öne do¤ru iterek
özofagusta obstrüksiyona yol açarlar.
malnütrisyon, süpüratif akci¤er hastal>klar> ve ses k>s>kl>¤> gö-
rülebilir. Disfaji, regürjitasyon, a¤r>, hemoptizi veya hemate-
mezin ani art>fllar>nda özofagusun skuamöz hücreli karsino-
mu akla gelmelidir. Divertikül içinde skuamöz hücreli karsi-
nom geliflme oran> %0.4-1.5 aras>nda bildirilmifltir (1,2).
grafilerinde nadiren pofl içinde s>v> düzeyi görülebilir. Ancak
divertikülün gösterilmesi veya büyüklü¤ünün saptanmas> için
baryumlu özofagus grafisi flartt>r (fiekil 1). Radyolojik görü-
nüme gore Brombart s>n>flamas>na gore Zenker divertikülleri
özofagustan geçifli etkileyen pofl