background image
BAKTER
Yenido¤anlarda kanla veya göbekten do¤rudan yay>lan bir en-
feksiyonla ya da gastroenterit sonucunda peritonit geliflebilir.
Bunlar t>bbi tedaviye çok iyi yan>t verirler. Cerrahlara gönde-
rilen bakteriyel peritonitlerin ço¤u sindirim kanal>ndaki per-
forasyonlara ba¤l>d>r. Yenido¤anda bakteriyel peritonit ne-
denleri Tablo l'de verilmifltir.
Mide Perforasyonu:
Yenido¤anlarda, hiperasiditeye ba¤l>
peptik ülserler görülebilir. Akut gastroduodenal ülser santral
sinir sistemi patolojilerine de ba¤l> olabilir. Midenin s>v> ya da
hava ile çok dolu olmas>, dolafl>m bozuklu¤u, yapay solunum,
mide perforasyonlar>ndan sorumlu tutulmufllarsa da olgula-
r>n ço¤unda neden saptanamam>flt>r. Perforasyon genellikle
büyük kurvaturdad>r.
Akut Apandisit:
Az say>da olgu bildirilmifltir. Hiperbilirubi-
nemili bebeklerde yap>lan kan de¤iflimleri ile yak>n ilgisi var-
d>r. Ancak, nas>l bir ba¤lant> oldu¤u saptanamam>flt>r.
Meckel Divertikülü Perforasyonu:
Ender olarak görülür.
Mide mukozas> ülser ve perforasyona yol açabilir. Ancak nor-
mal mukoza olanlarda da perforasyon görülmüfltür.
Barsak Duplikasyonu Perforasyonu:
Duplikasyonunun
ender bir komplikasyonudur. Ektopik mide mukozas> bulu-
nanlarda görülebilir. Afla¤> ucu kör olan tübüler duplikasyon-
larda da oluflabilir.
T>kan>kl>¤a Ba¤l> Perforasyonlar:
Barsak t>kanmas> sonu-
cu geliflen afl>r> geniflleme nedeniyle oluflabilir. En s>k görülen
nedenlerden biridir.
Yenido¤an>n Omfalite Ba¤l> Peritoniti:
Enfeksiyon gö-
bek veniyle karaci¤ere yay>l>r. S>kl>kla apse geliflir. Peritona
aç>l>rsa peritonit oluflur. Etken genellikle stafilokoklard>r. En-
feksiyon ender olarak göbek arteri ile de yay>labilir.
Nedeni Belli Olmayan Perforasyonlar:
Jejunumun üst
bölümlerinden, sigmoid kolona kadar her yerde olabilir. Bar-
sak duvar> kas yap>lar>n>n geliflim bozukluklar> sorumlu tutul-
mufltur. Gerçek neden bilinmemektedir.
Rektum ve Rektosigmoid Perforasyonlar>:
Yenido¤an
döneminde enderdir. Ço¤unlukla iatrojenik, travmatik (rektal
tüp, derece koyulmas>, rektal tufle gibi) nedenlere ba¤l>d>r.
Mekonyum peritonitinde polihidramniyos öyküsü olabi-
lir. Bakteriyel peritonitlilerin %30'undan fazlas>nda öyküde
önemli bir sorun yoktur. Hastalar>n üçte ikisi ilk üç gün için-
de, genellikle safral> kusma yak>nmas> ile baflvurur. Mide per-
forasyonlar>nda kanl> kusmuk da görülebilir. Hemen her za-
man kar>n fliflli¤i vard>r. Afl>r> oldu¤unda kar>n derisi gergin ve
parlak olur. Solunum s>k>nt>s> görülebilir. Kar>n venleri genifl-
lemifl ve belirginleflmifltir. S>kl>kla, gaz ve d>flk> ç>kart>lamaz.
Ancak bu bir kural da de¤ildir; kanl>, mukuslu d>flk> da görü-
lebilir. Hastaneye yat>fl an>nda bebeklerin %50'sinin genel du-
rumu iyi de¤ildir.
Fiziksel incelemede kar>n fliflli¤inin yan>nda genifllemifl
barsak segmentleri görülebilir; içlerindeki çamur k>vam>ndaki
mekonyum elle saptanabilir. K>zar>k, ödemli kar>n duvar>n>n
alt>nda duyarl> kitle saptanabilir. Yenido¤anlarda fazla bir de-
¤eri olmamakla birlikte barsak sesleri duyulamayabilir. Pro-
sessus vajinalisi aç>k olan bebeklerde mekonyum peritoniti
varsa, skrotumda da ödem ve fliflkinlik olabilir. Bunlarda, ute-
rusta iken geliflmifl olabilen spermatik kord ve/veya testis tor-
siyonu, hidrosel ve hematom ay>rt edilmelidir. Ayakta direkt
kar>n grafisi önemli bilgiler verir. Sindirim kanal> t>kan>kl>¤>-
n>n tüm tipik bulgular> (içi gazla dolu, genifllemifl barsak seg-
mentleri, hava-s>v> düzeyleri) vard>r. Mekonyum peritonitin-
de ek olarak 24 saatte bile oluflabilen kalsifikasyonlar görüle-
bilir. Do¤um öncesinde, radyogramlar ve/veya ultrasonografi
ile de belirlenebilirler. Bakteriyel peritonitlerde s>kl>kla diyaf-
ragma alt>nda serbest hava saptan>r.
Hastalar>n ço¤u floktad>r. Bir an önce ameliyata al>nmala-
r> gerekmesine karfl>n, yaflam bulgular> düzelene, eksiklikleri
yerine koyulana kadar beklenilmesi yerinde olur. Bu dönem-
de tan>y> koyan hekimin yapt>klar> ve yapamad>klar> yaflama
2201
215
BÖLÜM
Yenido¤anlarda Bakteriyel
Peritonit ve Nekrotizan
Enterokolit
Dr. Mehmet Emin fienocak
TABLO 1.
Yenido¤anda Bakteriyel Peritonit
Nedenleri
-
Kan yoluyla bulafl
-
Göbekten yay>l>m
-
Gastroenterit
-
Gastrointestinal sistemden bulafl
o
Mide perforasyonu
o
Akut apandisit
o
Meckel divertikülü perforasyonu
o
Barsak duplikasyonu perforasyonu
o
Barsak t>kanmas>na ikincil perforasyon
o
Rektum ve rektosigmoid perforasyonu
o
Nedeni bilinmeyen perforasyonlar