ço¤u son yüzy>l içinde olmufltur. Safra tafllar> ilk defa V. yüz- y>lda Yunanl> doktor Alexander Trallinus taraf>ndan tan>m- lanm>flt>r, ayn> yazar safra yollar> tafllar>n> da tan>mlam>flt>r. Efes flehrinden Soranus, sar>l>k yan>s>ra ekstrahepatik safra yollar> t>kanmas>n>n iflaretleri olan akolik d>flk>, koyu idrar ve kafl>nt>y> tan>mlam>flt>r. olarak drenaj>n> takiben safra fistülünün geliflebilece¤ini be- lirtmifltir. Bu durum muhtemelen inflame safra kesesinin ka- r>n duvar>na aç>lmas> sonucudur. k>lar> olmufltur. f>ndan kolesistografinin insanda uygulanmas>d>r. 1932'de operatif kolanjiyografi ve ilkeleri tan>mlanm>fl 1953'te ilk defa kolesintigrafi baflar> ile uygulanm>flt>r, perkütan transhepatik ve endoskopik retrograd kolanjiyografi 1950'den beri uygu- lanmaktad>r. Son yirmi sene içinde ultrasonografi, bilgisayar- l> tomografi ve magnetik rezonan görüntüleme safra yollar> hastal>klar>n>n tan> ve tedavisinde kullan>ma girmifltir. de¤iflim gösterirler ve karaci¤er ile birlikte oluflurlar. Ekstrahe- patik safra yollar> hepatoduodenal ligament içinde uzan>rlar, medialinde hepatik arter posteriorunda vena porta bulunur. Sa¤ anterior ve posterior segmental safra yollar> birleflerek sa¤ hepatik kanal> oluflturur. Sol lateral ve medial safra yollar> bir- leflerek sol hepatik kanal> meydana getirirler. Daha sonra sa¤ ve sol hepatik dallar porta hepatisde birleflerek ana hepatik safra kanal>n> olufltururlar. Sa¤ ve sol hepatik kanallar>n uzun- lu¤u 1-4 cm aras>nda de¤iflir, sol hepatik kanal transvers sey- retti¤inden ulafl>lmas> daha kolayd>r. Sistik kanal>n da ana he- patik kanala aç>lmas> ile ana safra kanal> (koledok kanal>) oluflturulur. Koledok kanal> supra duodenal, retroduodenal ve infraduodenal olmak üzere üç k>s>mda incelenir ve uzunlu- ¤u sistik kanal>n aç>ld>¤> seviyeye göre de¤ifliklik gösterir. r> içinde seyrederek duodenum medial duvar>nda papilla Va- teriyi oluflturarak duodenuma aç>l>r. Son k>s>m Oddi sfinkteri ile sar>lm>flt>r, bu oluflum karaci¤erden salg>lanan safran>n du- odenuma geçiflini düzenler. papilla Vatere aç>lmadan önce pankreatik kanalla birleflerek kanal duodenuma ayr> ayr> (papilla Vateri'de) aç>l>rlar. zaman>nda tan>mlanmamas> safra yollar>n>n iatrojenik zede- lenmesine yol açar. Bunun sonucunda safra yollar> darl>klar>, biliyer sepsis, siroz, portal hipertansiyon ve ölüme neden ola- bilirler. Bunlar>n bafl>nda sistik kanala ait olanlar gelir, sistik kanal normalden uzun olup koledokun önünden veya arka- s>ndan seyrederek arka, ön veya sol yan duvar>na aç>labilir. Bazen sistik kanal çok daha uzun olup koledok ile beraber sey- reder, papilla Vatere yak>n koledoka aç>l>r veya baz> kronik kolesistit vakalar>nda çok k>sa olabilir ve koledok kolayca sis- tik kanal zannedilip ba¤lanabilir. Son olarak "aksesuar" bir safra kanal> karaci¤erden ç>k>p sistik kanala veya ana hepatik kanala aç>labilir. Esas>nda bu aksesuar kanal olmay>p sa¤ ante- rior veya sa¤ posterior segmental safra kanal>n>n anormal bir seyir göstermesidir. tik arter yaylanarak safra kesesine yak>n bir seyir gösterir, bu- na "katerpillar hörgücü" denir, e¤er dikkatli diseksiyon yap>l- mazsa cerrahi travmaya neden olabilir. Çok k>sa olan sistik ar- ter yine sa¤ hepatik arteri riske sokar veya koledokun önün- den seyreden sa¤ hepatik arter yanl>fll>kla sistik arter olarak al- g>lanabilir. den duodenuma safran>n tafl>nmas>d>r. m>n> de¤ifltirmektir, ki insanda bu daha çok safra kesesinin ifl- levidir. rin direnci çok az veya yoktur ve karaci¤erden salg>lanan safra devaml> bir flekilde duodenuma akar. Aksine safra kesesi olan canl>larda, açl>kta koledokun alt ucundaki ampuller sfinkter safra ak>m>na belirli derecede direnç gösterir. Genellikle gev- flemifl olan safra kesesine karaci¤erden salg>lanan safra dolar, ancak bu toplam salg>lanan safran>n 1/2-1/3'ünü teflkil eder. Buna göre açl>kta salg>lanan safran>n büyük bir k>sm> sfinkter- den geçerek duodenuma akar, bunun miktar> tam olarak bi- linmemektedir. |