background image
Mediasten yukar>da apertura thoracis superior, afla¤>da diyaf-
ragma, önde sternum, arkada vertebral kolon, yanlarda ise sa¤
ve sol parietal plevran>n medial yüzleri ile s>n>rlanm>fl boflluk-
tur. Mediasten 4 alt bölüme ayr>larak incelenir (1,2).
Üst Mediasten:
4. torakal vertebra alt s>n>r> ile sternoma-
nubrial bileflke düzeyinden geçen transvers torasik düzlemin
üzerinde kalan, üstte apertura thoracis superiora kadar olan
bölümdür. Superior mediastende; arkus aorta, brakiosefalik
arter, karotid ve subklavian arterler, pulmoner arterler ve ven-
ler, vena kava superior, brakiosefalik ve subklavian venler, ti-
musun büyük k>sm>, frenik sinirler, vagus sinirleri, paraver-
tebral sempatik sinir ganglionlar>, lenf nodlar> ve lenfatik ka-
nallar yer al>rlar.
Ön Mediasten:
Önde sternum, arkada perikard, afla¤>da di-
yafragma, yukar>da transvers torasik düzlemle s>n>rl>d>r. Bu
bölümde, timusun geri kalan k>sm>, çok say>da lenf nodu ve
bir miktar ya¤ dokusu bulunur.
Orta Mediasten:
Bu bofllu¤u esas olarak kalp ve perikard
doldurmaktad>r. Ayr>ca lenf nodlar> ve lenfatik kanallar da yer
al>rlar.
Arka Mediasten:
Önde perikard arka yüzü, arkada vertebra-
lar, yukar>da superior mediasten, altta diyafragma ile s>n>rl>-
d>r. Bu bölüm trakea ve ana bronfllar, özofagus, inen aorta, va-
gus sinirleri, paravertebral sempatik sinir ganglionlar>, duktus
torasikus, lenf nodlar> ve lenfatikleri içerir.
Çocukluk ça¤> mediastinal kitleleri, oldukça büyük boyut-
lara ulaflabilen ve genellikle bas> belirtilerine yol açan kistler ve
tümörlerdir. Genellikle tamam> eksize edilebilirler. Tüm me-
diastinal kitleler belirti vermeseler bile, gerek malign özellikte
olabilmeleri ve gerekse hayat> tehdit edebilecek komplikas-
yonlara yol açma potansiyelleri nedeniyle mutlaka eksize edil-
melidirler. Mediastinal bir kist kendi içine kanay>p h>zla bü-
yüyerek solunum yollar>na bas> sonucu asfiksiye yol açabilir
veya bir teratom kitlesi perikard bofllu¤una, büyük damarlara
penetre olarak kalp tamponad> veya masif kanamaya yol aça-
rak yaflam> tehdit edebilir. Bazen acil dekompresyon amac>y-
la, bazen de tan> için biyopsi veya eksizyon amaçl> giriflim ge-
rekebilir.
Çocuklarda mediastinal kitlelerin belirtileri; solunum s>-
k>nt>s>, öksürük, gö¤üs a¤r>s>, hemoptizi, yutma güçlü¤ü ve ki-
lo kayb>d>r. Bazen akci¤er filmlerinde rastlant>sal olarak sap-
tanabilir, bazen de ciddi komplikasyonlar nedeniyle baflvuru
olabilir.
Çocukluk ça¤> mediastinal kitleleri en s>k arka mediasten-
de yerleflirler. Mediastinal kitlelerin; %33'ünü nörojenik tü-
mörler, %28'ini enterojenik kistler, %15'ini teratomlar,
%25'ini kistik lenfanjiyom, hemanjiyom, dermoid kist, timus
ve lenf nodu kaynakl> kitleler ile ender karfl>lafl>lan mediastinal
kitleler oluflturmaktad>r (Tablo 1). Bu oranlar cerrahi olarak
eksize edilen kitlelerin da¤>l>m>d>r. Rakamlar merkezler ara-
s>nda de¤iflmekle birlikte s>ralama genellikle ayn> kalmaktad>r.
Baz> referans merkezlerde lenfomalar %50'lik bir oran olufltu-
rabilmektedir. Patoloji serilerinde de lenfoma en s>k rastlanan
mediastinal kitle nedeni olarak karfl>m>za ç>kmaktad>r (1, 2).
Tan>sal Çal>flmalar
1. Öykü ve ayr>nt>l> fiziki inceleme
2. Tam kan say>m> ve biyokimya analizi
3. Arka-ön, yan ve oblik akci¤er radyografisi: Oldukça de¤er-
lidir. Kitlenin hangi mediasten bölümüne yerleflti¤i, solu-
num yollar>n>n bas>ya u¤ray>p u¤ramad>¤> anlafl>labilir
(fiekil 1A ve 1B).
4. Özofagografi: Kitle etkisi ile özofagusun yer de¤ifltirip de-
¤ifltirmedi¤i, bas>ya u¤ray>p u¤ramad>¤> ve kitlenin özofa-
gusla olan iliflkisi bu yolla anlafl>labilir (fiekil 2A ve 2B).
5. Toraks bilgisayarl> tomografisi: Tüm mediastinal kitlelerde
oldukça önemli bilgiler verir. Kitlenin büyüklü¤ü, yerle-
flim yeri, solid ya da kistik oluflu, çevre yap>larla iliflkisi bu
inceleme ile ortaya konulur (fiekil 3).
6. Manyetik rezonans görüntüleme: Merkezi sinir sistemi et-
kilenmesi düflünülen hastalarda de¤erlidir. Vertebral fora-
menden içeri uzan>m>, kord bas>s>n>, kitlenin varsa verteb-
ral kolon içindeki parças>n> gösterebilir.
7. Ultrasonografi: Mediastinal kitlelerin prenatal tan>s>nda
yararl>d>r. Postnatal kullan>m> s>n>rl>d>r. Mediastinal kitle
2086
194
BÖLÜM
Çocuklarda Mediastinal
Kitleler
Dr.
TABLO 1.
Çocukluk Ça¤>nda Cerrahi Eksizyon
Yap>lan Mediastinal Kitlelerin Da¤>l>m>
Nörojenik tümörler
%33
Enterojenik kistler
%28
Teratomlar
%15
Di¤er
%25
Lenfanjiyom
Hemanjiyom
Dermoid kist
Timus lezyonlar>
Lenfoma