rüntülenmesidir. Buna yönelik yap>lan çal>flmalarda mikros-
kop büyüterek, endoskop ise daha yak>na eriflerek hem daha
ayd>nlatmay> hem de ayr>nt>y> görmeyi sa¤lamaktad>r. Endos-
kopun as>l fonksiyonu büyütmek de¤ildir, endoskop gözümü-
zün giremeyece¤i küçük ve derindeki yap>lara ulaflmam>z> ve
görmemizi gerçeklefltirir. Endoskopun tarihçesine ve geliflimi-
ne bak>ld>¤>nda ilk modellerin, 200 y>l önce
keflfedildi¤i görülür(1,13). Tüp içine yerlefltirilmifl bir mum
>fl>¤>, yans>t>c> ayna ve okuler sisteminden oluflan bu ilk endos-
kop 1806 da Viyana T>p Akademisinde sunulmufltur. 1948 de
Harold Hopkins in zoom lens sistemini keflfetmesi, ard>ndan
bir gastroenterolog olan Basil Hirschowitz'in camla kapl> flek-
sibl ayd>nlatma kablosunu (fiberoptik kablo sistemi) gelifltir-
mesiyle optik sistemde ç>¤>r aç>lm>flt>r. Karl Storz (1911-1996)
un görüntü aktar>m>n> ve so¤uk >fl>k kayna¤>n> gelifltirmesiyle
bugünki anlamda modern endoskoplar>n klinik kullan>m>
gerçekleflmifltir(1,10,13,27).
t>r. 19.yüzy>l sonuna kadar endoskopun kullan>m> ve geliflimi
daha çok mesane, rektum ve farinks inspeksiyonuna dayan-
m>flt>r.
yüzy>l>n bafllar>ndan itibaren t>bb>n de¤iflik alanlar>nda endos-
kop kullan>m>na parelel oldu¤unu görmekteyiz. Paranasal en-
doskopik cerrahinin babas> olarak bilinen Hirschmann, 1901
de maksiller sinus inspeksiyonunda sistoskopu kullanarak bir
ç>¤>r açm>flt>r. 1910 y>l>nda modifiye sistoskopla endoskopik
torakoskopi ve laparoskopi, ilk kez gerçeklefltirilmifltir. Ayn>
y>llarda Chicago'dan ürolog Victor Darwin Lespinasse (1878-
1946), 2 hidrosefalik çocukta ilk kez intraventriküler endos-
kopu kullanm>fl ve tedavi amaçl> koroid pleksus koagulasyonu
yapm>flt>r (10,19). Bunlardan biri ameliyattan sonra kaybedil-
mifl di¤eri 5 y>l yaflam>flt>r. Lespinasse, koroid pleksus koagu-
lasyonunu ilk yapan olsa da, Walter Dandy nöroendoskopinin
babas> olarak bilinir.1922'de k>smen baflar>l> olan kendi ad>yla
an>lan giriflimi gerçeklefltirmifltir. 1932 de ise endoskopik yol-
la koroid pleksusun eksizyonunu tan>mlam>flt>r. 1923 de ise
Willam Mixter ilk endoskopik 3. ventrikülostomiyi bildirmifl-
tir (10,19).
d>¤>nda, ilk giriflimin 1907 ve 1909 y>llar>nda Schloffer ve Koc-
her taraf>ndan, ancak eksternal rinotomi insizyonu ile gerçek-
lefltirildi¤i görülmektedir.1910 y>l>nda Hirsch ilk endonasal
transsfenoidal yolla, Halstead ise ilk sublabial- oronasal yolla
hipofiz adenomuna yönelik cerrahi giriflimleri gerçeklefltir-
mifllerdir. Ancak bu giriflimlerin hiçbiri transseptal yolla ol-
may>p de¤iflen ölçülerde orta ya da alt konka eksizyonu, etmo-
idektomi ve septektomi gerektirmekteydi.
(11,16,26,30). Bu giriflimlerde ayd>nlatma ve büyütme
1960'lar>n sonunda Hardy'nin cerrahi mikroskobu popularize
etmesine kadar önemli engel teflkil etmifltir.
yon amaçl> olarak endoskopu kullanmas>yla bafllam>flt>r. An-
cak yetersiz ayd>nlatma nedeniyle bu giriflim baflar>s>zl>kla so-
nuçlanm>flt>r. 1970 lerde Apuzzo, Bushe ve Halves, ekstrasel-
lar uzan>m> olan hipofiz adenomlar>nda mikroskoba yard>m-
c> enstruman olarak kullanm>fllard>r. Yine minimal invasiv
nöroflirürjinin önderlerinden olan Axel Perneczky'de nörofli-
rürjide endoskop kullan>m>n>n yayg>nlaflmas>na özellikle mik-
roflirürjide endoskopun yard>mc> cihaz olarak kullan>m>yla
katk>da bulunmufltur.
kadaslar> taraf>ndan yap>lm>flken, Jho ve Carrau (s>rayla nöro-
flirürji ve KBB uzman>) 1997 de Pitsburg Universitesinden 50
olguluk serileriyle tamam>yla endoskopik hipofiz adenom ek-
sizyonu cerrahisinin öncüleri olmufllard>r (12,21).
lardan günümüze dek,
ka'dan Amin Kassam hem pituiter cerrahide, hem de kafa ka-
idesine yönelik patolojilerde tamam>yla endoskopik teknikle-
rin geliflmesine önemli katk>larda bulunmufllard>r (6,7,9,
10,12-15).
si ile karfl>laflt>r>ld>¤>nda pek çok avantaj>n>n yan>nda üç
önemli üstünlü¤ü vard>r (16,18,22,23,26,29). Birinci ve en
önemli avantaj> patolojiye direk yaklaflan >fl>k kayna¤>yla sa¤-
lanan aktif ayd>nlatma ve fiberoptik - lens sistemi ve gelifltiril-
Cerrahisi