background image
Ortognatik cerrahi, maksilla ve mandibulan>n geliflimsel ano-
malilerinin cerrahi tedavisi ile ilgilenen fonksiyonel ve estetik
cerrahi giriflimleri içermektedir. Mevcut deformitenin tedavi-
si, maksilla ve mandibulaya yap>lan osteotomiler ile hareket-
lendirilen segmentlerin en uygun konumda tespitiyle gerçek-
lefltirilmektedir. Geliflimsel anomaliler, genetik veya çevresel
faktörlere ba¤l> olarak alt ve/veya üst çenenin anormal gelifli-
mini ifade etmektedir. Sözü edilen anormal geliflim kimi za-
man geliflim gerili¤i (mandibuler retrognati, maksiller geri-
lik), kimi zaman afl>r> büyüme(mandibuler prognatizm), kimi
zaman ise herhangi bir düzlemde(ön-arka, vertikal veya trans-
fers) orant>s>z büyüme ile kendini gösterebilmektedir. Alt ve
üst çenelerdeki anormal geliflim, kapan>fl (oklüzyon) bozuk-
luklar> veya morfolojik sorunlar ile karfl>m>za ç>kabilmektedir.
Edward Angle alt ve üst çenenin birbirleri ile olan iliflkisini üç
s>n>fta katagorize etmifltir. Buna göre, normal alt ve üst çene
iliflkisi S>n>f I (fiekil 3) iliflki olarak nitelendirilmifltir. Kapan>fl-
ta mandibulan>n maksillaya göre posteriorda yerleflimi s>n>f II
(fiekil 2), anterior pozisyonda yerleflimi ise s>n>f III (fiekil 1)
oklüzyon bozuklu¤u olarak tan>mlanm>flt>r(1. Kapan>fl uyum-
suzluklar> ön arka düzlemde s>n>f II ya da s>n>f III maloklüz-
yon, vertikal düzlemde "open-bite=aç>k kapan>fl" (fiekil 4) ve-
ya "deep-bite=derin kapan>fl", transfers düzlemde ise "cross-
bite=çapraz kapan>fl"a neden olabilmektedir. Morfolojik so-
runlar ise ön arka boyutta belirdi¤inde, yüzde afl>r> konveksite
veya konkaviteden, vertikal boyutta belirdi¤inde, "uzun yüz"
ya da "k>sa yüz"den bahsedilmektedir. Yüzün tek taraf>nda
oluflan anormal geliflim ise yüz asimetrilerine neden olmakta-
d>r (2).
Ortognatik cerrahi ile alt, üst ya da her iki çenenin uygun
konumda tespiti ile hem oklüzyon aç>s>ndan fonksiyonel, hem
de estetik olarak dramatik düzelme sa¤lanabilmektedir. Teda-
vi plan>nda, osteotomi esnas>nda veya tespit evresinde olufla-
bilecek sorunlar ise ciddi deformitelere neden olabilmektedir.
ORTOGNAT
YAKLAfiIM
Çene flekil ve fonksiyon bozuklu¤u olan hastalar>n ortognatik
cerrahiye aday olup olmad>¤>n>n tespiti için hastan>n medikal
ve dental öyküsü al>nmal>, hasta, juvenil romatoid artrit, scle-
roderma, diyabet gibi sistemik hastal>klar aç>s>ndan sorgulan-
mal>d>r. Ayr>ca geçirilmifl hastal>klar, travma, tümör tedavisi
ve radyoterapi aç>s>ndan da yeterli bilgi edinilmeli, mutlaka
temporomandibuler ekleme ait fonksiyonel problemler ö¤re-
nilmelidir. Hastalara ameliyat sonras> dönemde intermaksiller
fiksasyon uygulanaca¤>ndan tedaviye motive olabilecek hasta-
lar aday olarak de¤erlendirilmelidir (3). Duygu durumu stabil
olmayan, benlik alg>s> bozuk, depresyondaki ve psikiyatrik so-
runlar> bulunan hastalar ise ameliyat sonras> fonksiyonel ve
estetik sonuçlar ile ilgili daha fazla düzeyde tatminsizlik sergi-
lediklerinden dikkatle de¤erlendirilmelidirler (4).
Hastalar>n fizik muayenelerinde a¤>z hijyenleri, periodon-
tal sa¤l>k durumu, oklüzyon bozuklu¤unun tipi, difllerin de-
kompanzasyon düzeyi saptanmal>d>r. Ayr>ca kemik yap>ya yö-
2371
228
BÖLÜM
Ortognatik Cerrahi
Dr. M. Emin Mavili, Dr. Ersoy Konafl
fiEK
21 yafl>nda erkek hasta mandibuler prognatizm ve mak-
siler retrüzyonu ile s>n>f III maloklüzyon sergilemektedir.
fiEK
19 Yafl>nda kad>n hastada artm>fl maksilla vertikal yüksek-
li¤ine ba¤l> gingival görünürlü¤ün belirginleflti¤i, ayr>ca mikrognati
ile alt çenenin geride yerleflmesine ba¤l> olarak s>n>f II maloklüzyon
olufltu¤u gözlenmektedir.