temel cerrahi Page 113

tem içinde distale do¤ru olan geçiflinin, parsiyel ya da tam ola-
rak engellenmesidir. n ameli-
yatlar>n>n önemli nedenlerinden biridir; uygun flekilde tedavi
edilmedi¤inde yüksek oranda morbidite ve mortaliteye neden
olabilmektedir. malar> ve oluflum yerleri göz önünde bulundurularak fakl> fle-
killerde s>n>fland>r>labilirler. Oluflum mekanizmas>na göre;
mekanik ve paralitik intestinal obstrüksiyon s>n>flamas> yap>-
labilece¤i gibi; daha önce kar>n cerrahisi geçirmifl ya da geçir-
memifl hastalar fleklinde bir s>n>flama da yap>labilir. Etiyoloji,
tedavi ve sonuçlar> aç>s>ndan farkl>l>k gösteren ince barsak ve
kolon obstrüksiyonlar> da, obstrüksiyonun yerine göre yap>-
lan s>n>flama bafll>¤> alt>nda incelenebilir.

T>p tarihi incelendi¤inde Hippocrates'in intestinal obs-

trüksiyonu izledi¤i ve tedavi etti¤i anlafl>lmaktad>r. Milattan
önce 350 y>l>nda Praxagoras, obstrüksiyonu ortadan kald>r-
mak için enterokütan fistül oluflturmufl ve bilinen ilk intesti-
nal obstrüksiyon cerrahisini gerçeklefltirmifltir. Ondokuzuncu
yüzy>l>n ortalar>na kadar cerrahi d>fl> tedaviler uygulanm>flt>r.
1912 y>l>nda Hartwell ve Houget taraf>ndan intestinal obs-
trüksiyonlu köpeklerde yap>lan çal>flmada parenteral s>v> veril-
mesinin yaflam> uzatt>¤>n>n bildirilmesi, intestinal obstrüksi-
yon tedavisinde önemli bir dönüm noktas> olmufltur. Yirmin-
ci yüzy>l>n ikinci yar>s>nda radyolojide kaydedilen geliflmeler-
le tan> oldukça kolaylaflm>flt>r. Nazogastrik ya da nazointesti-
nal tüplerle dekompresyon sa¤lanmas>, tedaviye antibiyotikle-
rin eklenmesi, cerrahi ve anestezide olan geliflmelerle intesti-
nal obstrüksiyona ba¤l> mortalitede azalma gözlenmifltir.

Etiyoloji

Mekanik

Mekanik intestinal

obstrüksiyonlar üç alt grupta incelenebilirler.

Lümen içinde Obstrüksiyon Yapan Nedenler (

:

Lümen içindeki kat>laflm>fl d>flk>, mekonyum ya da bezoar obs-
trüksiyona neden olabilmektedir. Bezoar genellikle çocuklar-
da görülmekle birlikte, mental retarde kiflilerde, difli olmayan-
larda ve gastrektomi uygulanm>fl kiflilerde görülmesi de nadir
de¤ildir. siyon nedenidir. Tedavi edilmedi¤inde invajine olan barsak
segmentinde dolafl>m bozuklu¤una neden olabilecek bu duru-
mun eriflkinlerdeki en önemli nedenleri, tümör ya da Meckel

Divertikülü gibi barsak duvar>ndaki patolojilerdir. Çocukluk
döneminde barsak duvar>nda gösterilebilen bir anatomik lez-
yon olmaks>z>n invajinasyon geliflebilir. Kolesistoenterik fistül
yoluyla barsak lümenine geçen büyük safra tafllar> da intesti-
nal obstrüksiyon oluflturabilir (safra tafl> ileusu).

Barsak Duvar> Lezyonlar> (Transmural):

Barsak atrezileri, im-

perfore anüs, duplikasyonlar ve Meckel divertikülü intestinal
obstrüksiyon yapan önemli konjenital nedenlerdendir. Barsak
tümörleri, lümen içinde direkt t>kay>c> etkiye neden olabilir-
ler. Crohn hastal>¤> inflamasyon yoluyla barsak lümenini da-
raltabilir. Ameliyatlardan sonra anastomoz hatt> darl>klar>
gözlenebilir. A¤>zdan al>nan potasyum ya da radyasyona ba¤l>
geliflebilecek striktürler di¤er nedenlerdendir.

1221

98

BÖLÜM

Dr. Derya Karakoç, Dr. Erhan Hamalo¤lu

TABLO 1.

1.

Mekanik A. Barsak Lümeninin T>kanmas>

1. Mekonyum
2. 3. Safra tafl>
4. Sertleflme ya da tafllaflma fleklinde t>kay>c>

nedenler: feçes, baryum, bezoar, parazit

B. Barsak Duvar> Lezyonlar>

1. Konjenital: Atreziler, stenozlar, imperfore anüs,

duplikasyonlar, Meckel divertikülü

2. Travmatik
3. ¤>,

divertikülit, kronik ülseratif kolit

4. Neoplastik nedenler
5. Di¤er: Potasyum ya da radyasyona ba¤l>

striktürler

C. Barsak d>fl> nedenler

1. Adezyonlar
2. F>t>klar
3. Barsak d>fl> kitleler: Annüler pankreas, damarsal

anomaliler, apse ve hematomlar, neoplastik
kitleler

II.

Yetersiz Barsak Motilitesine Ba¤l> Obstrüksiyonlar
1. Megakolon
2. Paralitik ileus: Hipopotasemi, hipo-proteinemi,

biliyer ve renal kolik

3. Peritonit
4. Retroperitoneal lezyonlar
5. Spastik nedenler
6. Vasküler nedenler: Arteriyel ve venöz t>kanmalar