yat sonras> morbidite ve mortalitenin önemli nedenlerinden
biridir (1-2). Amerika Birleflik Devletleri'nde Ulusal Cerrahi
Kalite
Improvement Program (NSQIP)) akci¤erle ilgili komplikas-
yonlar>n ameliyat sonras> komplikasyonlar aras>nda maliyeti
en yüksek olan ve yat>fl süresine en çok etkisi olan komplikas-
yonlar oldu¤unu göstermifltir (3).
kan>ta dayal> t>p kullan>lmaktad>r. Solunum sistemi ile ilgili
komplikasyonlar>n hastan>n genel durumuna ve cerrahi so-
nuçlar>na etkisini daha iyi anlafl>lmas> sebebi ile daha somut ve
standardize edilmifl bir risk belirlemesi gerekmektedir. Bu ki-
tap bölümünde cerrahi hastada solunum sistemini, cerrahinin
solunum sistemine ve akci¤erlere üzerine olan etkilerini, cer-
rahinin türü ve yeri ve hasta ile ilgili risk faktörlerinin bu
komplikasyonlar>n geliflimindeki etkileri incelenecektir.
%2-5 sa¤l>kl> kiflilerde görünürken, insidans akci¤er hastal>¤>
olanlarda %70'e kadar yükselebilir. Dolay>s>yla, ameliyat ön-
cesi solunum sisteminin de¤erlendirilmesindeki amaç akci¤er
komplikasyonlar> aç>s>ndan risk alt>ndaki kiflileri saptamak ve
gerekli önlemleri almakt>r. Literatürde rapor edilen cerrahi
sonras> akci¤er komplikasyonlar>n>n prevalans> %2 ile %70
aras>nda de¤ismektedir (2,4). Oranlar aras>ndaki büyük fark-
l>l>kta cerrahi giriflimin tipinin ve hasta seçiminin etkisi olsa
da en önemli faktör komplikasyonlar>n tan>m> ile ilgili meto-
dolojik farkl>l>klard>r. Sistemik bir incelemede cerrahi sonras>
komplikasyon oran> tum cerrahi giriflimler göz önüne al>nd>-
¤>nda %6.8 olarak gösterilmifltir (5).
lirti veya bulgular> (balgamli oksuruk, ronkus, solunum sesle-
rin azalmas> gibi) veya akci¤er grafisindeki de¤iflikler (atelek-
tazi, konsolidasyon veya tam olmayan ekspansiyon gibi) ola-
rak tan>mlanabilir (6-7). Fakat böyle liberal bir tan>mlaman>n
klinikte pek onemi yoktur.
nozunu etkileyen akci¤erle ilgili bir hastal>k durumun veya
Tablo 1'de özetlenen bu komplikasyonlar>n bafll>calar> atelek-
tazi, enfeksiyon, uzun süre ventilatöre ba¤>ml>l>k, altta yatan
kronik akci¤er hastal>¤>n>n alevlenmesi ve bronkospazmd>r.
nin bafl>nda ilk 5 dakika içinde geliflebilece¤i gibi ameliyat son-
ras> 24 saatten daha fazla sürebilir. Diffuz veya lokalize olabi-
lir. Diffuz mikroatelektazi klinik olarak bazal raller ve hipok-
semi ile kendini gösterir. Akci¤er grafisi ço¤unlukla normal-
dir. Minimal diskoid atelektazi veya diyafragma yukselmesi
saptanabilir. Akci¤er grafisinde görülen lokalize, segmental
veya lobar atelektazi klinik olarak ates, dispne ve bazen belir-
gin hipoksemiye neden olabilir.
ameliyat s>ras>nda gere¤inden fazla s>v> verilmesi, konjestif
kalp yetmezli¤i veya akut solunum distress sendromu (ARDS)
gelmektedir. Bu hastaliklara ba¤l> geliflen pulmoner odem kli-
nik ve radyolojik olarak ayirmak zor olabilir. Kardiyak ve hi-
pervolemik ödemde pulmoner arter okluzyon bas>nc> artm>fl-
t>r. Pulmoner odemin ayir>c> tan>s> Tablo 2'de özetlenmekte-
dir. Kardiojenik olmayan ödemde is kapiller permeabilitede
art>fl vard>r. ARDS'nin tan> kriterleri flunlardir: (1) oksijene
yanit vermeyen ileri derecede hipoksemi (PaO
lar>n klinik olarak hipervolemi veya kardiyak yetmezlikle aç>k-
Pulmoner Komplikasyonlar
Ventilatöre ba¤>ml>l>k (>24 saat)
Pnömoni
Aspirasyon pnömonisi
Ventilatöre ba¤l> pnömoni
Bronkoplevral fistül (toraks tüpü ihtiyac> >7 gün)
Atelektazi
Tam akci¤er atelektazisi
Venoz tromboembolik hastal>k
Pulmoner emboli