background image
Karaci¤er, safra kesesi ve safra yollar> embriyolojisi karmafl>k
bir süreçtir (1). Bu süreç safra kesesi ve safra yollar> anomali
ve varyasyonlar>n>n oldukça s>k olmas>na yol açmaktad>r. Saf-
ra kesesi, embriyolojik olarak safra yollar> ve karaci¤erle bir-
likte ön ba¤>rsaktan (foregut) köken al>r.
Karaci¤er sa¤ ve sol loblar>n>n ay>r>m>n> oluflturan Cantli-
e çizgisi safra kesesi yata¤> ile vena kava inferior aras>nda yer
al>r. Bu nedenle karaci¤erin inferoposteriorunda bulunan saf-
ra kesesi, sa¤ ve sol karaci¤er loblar>n anatomik s>n>r>d>r. Saf-
ra kesesi karaci¤er parankiminden bir periton uzant>s> olan
sistik katmanla ayr>l>r. Sistik katman, hiler katman>n (hilar
plate
) devam>d>r. Bu katman bazen karaci¤er içine gömülü
olabildi¤i gibi bazen de bir mezenter fleklinde gevflek yap>da
olabilir. Bu katman>n fazla gömülü olmas> kolesistektomi s>ra-
s>nda diseksiyonu zorlaflt>rabilir.
ANATOM<
Safra kesesi eriflkinlerde 3-4 cm geniflli¤inde 7-10 cm uzunlu-
¤undad>r. Hacmi 30-50 ml aras>ndad>r. Fundus, gövde ve bo-
yun olarak üç k>s>mdan oluflur. Fundusun katlant>l> olmas>
"Frigya fiapkas>" denilen görünüme neden olur. Bu yap>n>n
klinik bir öneminin olmad>¤>na inan>l>r. Kese boynu sistik ka-
nalla birleflen kesimdir. Boyun bölgesinin sa¤>nda bazen kro-
nik dilatasyona ba¤l> koledok ve duodenuma uzanan bir cep-
leflme oluflur ve Hartmann poflu ad>n> al>r.
Sistik kanal safra kesesini koledoka ba¤lar (fiekil 1). Yakla-
fl>k 3-4 cm uzunlu¤unda ve 3 mm çap>ndad>r. <çinde Heister
kapakç>klar> denilen spiral oblik katlant>lar vard>r. Heister ka-
pakç>klar>n>n gerçek bir kapakç>k ifllevi yoktur. Sistik kanal ile
ana hepatik kanal iliflkisi çok say>da varyasyon göstermekle
birlikte ço¤u insanda sistik kanal ana hepatik kanal>n sa¤ late-
raline ve sa¤ ve sol safra kanallar>n birlefliminin 2 cm kadar
distaline aç>l>r. Baz>lar>nda sistik kanal çok k>sad>r. Toplumun
%10 kadar>nda da sistik kanal ana hepatik kanal>n anterior ya
da posterioruna aç>l>r. Sistik kanal>n ana hepatik kanalla bile-
flimi %75 hastada aç>l>, %20 hastada paralel, %5 hastada da
spiral yap>dad>r (fiekil 2),
1627
142
BÖLÜM
Safra Kesesi Hastal>klar>
Dr. Osman Abbaso¤lu
fiEK
Safra kesesi ve yollar> normal anatomisi.
SK
Sistik
Kanal
fiEK
Sistik kanal varyasyonlar>.