background image
PLEVRA
Yüzy>llar boyunca, savaflta kesici aletlerle daha sonra da ateflli
silahlarla gö¤sünden yaralanan insanlar>n büyük ço¤unlu¤u-
nun ölmesi insanlar> büyük bir korkuya sevketmifltir. Cerrah-
lar 20. yüzy>la kadar plevral kaviteyi açmaktan çekinmifller, 20.
yüzy>l>n ilk yar>s>ndan itibaren aç>k gö¤üs yaralanmalar>nda
akci¤erin nas>l ekspanse edilece¤i ö¤renildikten sonra plevral
kaviteyi açarak cerrahi giriflimlerde bulunabilmifllerdir.
Antibiyotiklerin bulunmas>ndan önce gö¤üs cerrahisinin
en önemli sorunu ampiyem olup I. Dünya Savafl> y>llar>nda
kurulan Ampiyem Komisyonu bugünkü bilgilerimizin teme-
lini oluflturan önemli çal>flmalarda bulunmufllard>r. Pulmoner
rezeksiyonlar>n yap>lmaya bafllanmas>, özofagus ve kalbe yö-
nelik cerrahi giriflimlerin artmas> ile birlikte ameliyat sonras>
plevral komplikasyonlar>n artt>¤> gözlenmifl plevra ve plevral
kavitenin fizyolojisi, fonksiyonlar> konular>nda genifl araflt>r-
malar yap>lm>flt>r. Pulmoner, kardiyak ve özofagus fizyoloji-
sinde giderek artan bilgilerimiz bize plevra ve plevral kavite-
nin ne derece önemli rolleri oldu¤unu göstermektedir.
Plevral Kavitenin Geliflimi
Embriyoda notokordun her iki taraf>nda bulunan primitif
mezoderm ilk olarak medial (segmente) ve lateral (non-seg-
mente) iki pla¤a ayr>l>r. Medial plak somit ve nefrotomlar>
oluflturmak için nöral tüp boyunca dorsale hareket eder. So-
mit ve nefrotomlar daha sonra geliflecek kas, kemik ve renal
sistemin prekürsörleridir. Sa¤ ve sol lateral non-segmente
plaklardan internal splanchopleura ve lateral somatopleura
olmak üzere bir çift kavite oluflmaya bafllar. Bu iki lateral çö-
lemik kavite embriyo boyunca sefalokaudal yönde ve ventral
eksende yolk kesesi üstüne do¤ru ilerler. Primitif bir kavite
olan intraembriyonik "coelom" daha sonra ventral vücut du-
var>n>n kapanmas> ile ekstraembriyonik k>s>mdan ayr>l>r. Bu
süreç vücudun d>fl duvar>ndan iç organlar>n>n ayr>ld>¤> ilk ve
en önemli dönemdir. mezotelyal hücre olarak adland>r>lan bir hücre tabakas> ile
kaplan>r.
"Coelom'un" plevral ve peritoneal olmak üzere iki ayr>
kavite fleklinde birbirinden ayr>lmas> olay> somatopleura'dan
septum transversum'un oluflmas> ile bafllay>p daha sonra dor-
sal somatopleura'dan sa¤ ve sol pleuroperitoneal katlant>lar>n
oluflmas> ile devam eder. Perikardium sa¤ ve sol plöroperikar-
diyal katlant>lar>n birleflimi ile ayr>l>r. Ayn> devrede sa¤ ve sol
plevral kavite de ayr>l>r. Tüm bu kompartmanlar mezotelyal
hücreler ile kaplan>r.
Plevra Anatomisi
Plevra iki k>sma ayr>larak incelenir. Birincisi pariyetal plevra
olup gö¤üs bofllu¤unun tümünü kaplar. Bafll>ca dört k>s>mdan
oluflur. Bunlar, (1) Kostal plevra-tüm kosta ve interkostal
kaslar>n üzerini örter, (2) Diyafragmatik plevra, (3) Mediasti-
nal plevra, (4) Servikal plevra-plevral kavitenin 1. kosta ve üs-
tündeki bölümünü örten k>s>md>r. Plevral boflluk, pariyetal
plevra ve akci¤erin üstünü kaplayan viseral plevra aras>nda ka-
lan gerçek bir boflluk olmamas>na ra¤men kullan>lan bir de-
yimdir. Zira inspirasyon ve ekspirasyon s>ras>nda mezotelyal
hücreler ile kapl> bu iki plevra birbiri üstünde adeta kayarak
hareket eder. Bunun yan>nda ancak derin inspirium s>ras>nda
akci¤er ile temas eden potansiyel plevra boflluklar> mevcuttur.
Bunlar kostodiyafragmatik sinüs ve kostomediastinal sinüs ol-
mak üzere iki tanedir (fiekil 1).
Akci¤er hilusunun alt kenar>ndan itibaren bafllay>p diyaf-
ragmatik yüze kadar devam eden anterior ve posterior plevra
refleksiyonlar>n>n birleflerek olufltu¤u anatomik yap> ise infe-
rior pulmoner ligament olarak bilinir.
2469
238
BÖLÜM
Plevra Hastal>klar>
Dr. R>za Do¤an
fiEK
Hemitoraks>n flematik koronal ve sagittal kesitinde plevra
s>n>rlar>, kostodiyafragmatik sinüs ve inferior pulmoner ligament gö-
rülmektedir.
Koronal kesit
Pariyetal plevra
Plevral mesafe
Viseral plevra
Hiler plevra
refleksiyonu
ligament
Kostodiafragmatik
sinus
Sagital kesit