background image
NORMAL MEME GEL
Meme, embriyogenezisin 5. haftas>nda aksilladan inguinal
bölgeye uzanan epidermal süt çizgisinden geliflir. Süt hatt>n>n
torasik segmenti d>fl>nda kalan k>sm>n>n ço¤u regresyona u¤-
rar. Torasik segmentten meme ç>k>nt>s> ve bunu takiben me-
me parankimi ve meme bafl> oluflur. Süt hatt>n>n yetersiz reg-
resyonu ektopik meme dokusuna yolaçar.
Do¤umda memenin epitelyal komponenti meme bafl>n>n
alt>nda az say>da rudimenter kanaldan oluflur. Pre-pubertal
y>llarda bu kanallar yavafl yavafl büyürler. Erkeklerde meme
geliflimi bu aflamada durur. Kad>n seks hormonlar>n>n etkisiy-
le kad>n memesinin geliflimi pubertede bafllar ve 20'li yafllar>n
bafl>na kadar sürebilir. Meme menstruasyon s>ras>ndaki siklik
hormonal de¤iflikliklerden etkilenir. Estrojen duktal epitelde
hipertrofiye, progesteron ise stromal proliferasyon ve ödeme
neden olur. Hamilelik s>ras>nda birçok salg>lama bezleri geli-
flir. Hamileli¤in sonunda meme esas olarak epitelyal element-
lerden ve az miktarda stromadan oluflur. Bu de¤ifliklikler lak-
tasyon s>ras>nda da sürer. Laktasyon sonras> dönemde glandü-
ler atrofi olur ve stroma tekrar bask>n komponent haline gelir.
Menapozdan sonra glandüler elementlerin atrofisi ve lobülle-
rin say>s>nda belirgin bir azalma olur. Fibröz ba¤ dokusu da
azal>r ve böylece meme büyüklü¤ünde ilerleyen bir küçülme
olur. Memenin normal geliflimi sistemik hormonlar ve epi-
dermal büyüme faktörü, dönüfltürücü büyümü faktörü beta,
fibroblast büyüme faktörü ve Wnt gen aileleleri gibi çeflitli bü-
yüme faktörleri taraf>ndan yürütülen lokal hücresel etkileflim-
lerle düzenlenir. Bu büyüme faktörlerinin uyumlu bir flekilde
sag>lanmalar> ve hormonlar>n s>k> kontrolü memenin geliflme,
farkl>l>flma ve regresyonunu düzenler. Dengelenmifl bu sis-
temde herhangi bir anormallik geliflme anomalilerine ve me-
me tümörigenezisine yolaçar. Hormonal etkiler ve di¤er çev-
resel faktörlerle "normal" meme çok genifl bir histolojik de¤i-
fliklikler yelpazesi gösterebilir. Memenin fonksiyonel kompo-
nenti iki ana k>s>mdan oluflur: büyük duktal sistem ve termi-
nal duktal-lobüler birim. Duktal-lobüler birim bezin salg>lay>-
c> k>sm>n> temsil eder ve pekçok patolojik durumun bafllad>¤>
yerdir. Bu bölümde memenin çeflitli patolojik durumlar>n>n
klinikopatolojik ve moleküler özellikleri gözden geçirilecektir.
GEL
Çok say>da meme (polimasti) ve memebafl> (politelia) süt hat-
t>n>n gerilememesinden kaynaklan>r. Bu en s>k aksilla (fiekil 1)
veya vulvada görülür. Aksesuar meme zaman zaman fonksi-
yon gösterebilir ve laktasyon ve hamilelikte fliflme ile ortaya ç>-
kabilir. Aksesuar meme bafllar> daha s>k görülür ve da¤>l>msal
olarak de¤iflkendir; gö¤üs, aksilla ve kar>n duvar>nda görülebi-
lir.
Memenin hipoplazisi memenin normalden az geliflmesi-
dir. Konjenital yoklu¤una amasti denir ve çok nadirdir. Meme
dokusu yok ancak meme bafl> varsa bu duruma amazi denir.
Makromasti vücuda oranla çok büyük memelerin gelifl-
mesidir. Pubertedeki hormonal de¤ifliklikler al>fl>lmad>k bir
doku yan>t>na ba¤l> olabilir (juvenil hipertrofi). Bu durum
ciddi s>rt a¤r>s> ve fonksiyon bozuklu¤u yapabilir. Redüksiyon
mammoplastisi ile meme dokusunun azalt>lmas> yard>mc>
olabilir.
Premature Telarfl puberteden önce meme bafl> etraf>nda
bilateral veya unilateral doku büyümesidir. Puberteden önce
bu dokunun eksizyonu puberte sonras>nda amastiye yol aça-
bilir. Bu nedenle eksizyonel biyopsi yap>lmamal>d>r.
Memenin inflamatuvar lezyonlar> genellikle nadirdir. Akut
mastit ve Meme Absesi hemen herzaman postpartum dönem-
de veya laktasyonun bafllang>c>nda görülür (puerperal mastit).
Meme bafl>ndaki çatlak ve fissürler bakterilere girifl kap>s> sa¤-
larlar. Dilate kanallarda süt ak>fl>n>n yavafllamas> enfeksiyon
için predispozand>r. Staphylococcus aureus en s>k enfeksiyon
1045
80
BÖLÜM
Meme Hastal>klar>n>n
Patoloji ve Moleküler
Biyolojisi
Dr. Ataç Baykal, Dr. Ayflegül A. fiahin
fiEK
Aksillada aksesuar meme.