background image
Çocukluk yafl grubunda inguinal herni, hidrosel, kord hidro-
seli (kordon kisti) ve inmemifl testis ile hipospadias, adolesan
yafl grubunda ise varikosel s>k karfl>lafl>lan cerrahi sorunlar-
dand>r. Dolay>s>yla çocukluk ça¤>nda cerrahi tedavilerin en s>k
olarak uyguland>¤> bölge inguinal bölge olmaktad>r. Bu hasta-
l>klar çok s>k görülmelerine karfl>n, nedenleri henüz aç>¤a ka-
vuflmam>flt>r. Bu hastal>klardan f>t>k, hidrosel ve inmemifl tes-
tis inguinal bölgedeki çeflitli geliflim aflamalar>n>n tamamlana-
mamas>na ba¤lanmaktad>rlar. Bu hastal>klar>n nedenlerini
hakk>nda fikir verebilmek için konuya inguinal bölgenin geli-
flimi ile bafllamak uygun olacakt>r.
Üçüncü lom epitelinde bir kal>nlaflma bafllamaktad>r. Bu kal>nlaflma
gonadal köfle olarak adland>r>lmaktad>r. Bu yap> daha sonra
geliflecek olan gonad>n öncüsüdür. nc>
haftalarda yolk kesesinden germ hücreleri bu köfleye göç et-
mektedirler. Germ hücrelerinin göçünden sonra, uygun bir
genetik müdahale olursa bu gonad testise, herhangi bir gene-
tik müdahale olmazsa overe farkl>laflmaktad>r. Yani gonad>n
kendili¤inden gösterece¤i geliflme overe farkl>laflmas> olacak-
t>r. E¤er Y kromozomu ve burada yerleflik Sry geni varsa (seks
determinan gen), bu gonad testise farkl>laflacakt>r. Testise
farkl>laflan gonadda önce sertoli hücreleri görülmektedir. Ser-
toli hücreleri MIH (Müllerian inhibiting hormon, veya Mül-
lerian inhibiting substans veya anti Müllerian hormon) salg>-
layarak, Müllerian yap>lar>n geliflmesini engellemektedir. Bu
hormon varl>¤>nda, difli cinsiyette iç genital organlara farkl>la-
flacak olan Müllerian kanallar> engellenmektedir. Daha sonra
leydig hücreleri geliflmekte, bu hücreler de testosteron salg>la-
maktad>r. Testosteron erkek yönüne farkl>laflmay> sa¤layan en
önemli hormondur. Bilindi¤i gibi, sadece iç ve d>fl genital or-
ganlar de¤il, santral sinir sistemi de dahil olarak, birçok sis-
temlerimiz seksüel olarak dimorfiktir. Seksüel dimorfizmin
belirleyicisi testosterondur. Bu s>rada kar>n duvar>nda daha
sonra inguinal kanal olacak bölgede, Wharton jeline benzeti-
len ilkel mezensimal doku olarak tan>mlanan gubernakulum
bulunmaktad>r (fiekil 1).
Gubernakulum 1786 y>l>nda John Hunter isimli bir
liz taraf>ndan tan>mlanm>flt>r. Bu kadar uzunca bir süredir bi-
linmesine karfl>n, kranial ve kaudal yap>fl>kl>klar>, yap>s> ve en
kaudal ucunun yerleflimi tart>flmal>d>r. Ayr>ca geliflim aflama-
lar>nda ne gibi de¤ifliklikler gösterdi¤i ve hangi mekanizma ile
testisin iniflinde rol oynad>¤> konular>nda farkl> görüfller bu-
lunmaktad>r. Ancak bu yap> birçok araflt>r>c> taraf>ndan testi-
sin iniflinde en önemli olarak kabul edilmektedir. Gubernaku-
lum onalt>nc> intrauterin haftaya kadar hem erkek hem de di-
fli cinsiyetlerde benzer geliflme gösterirken, bu haftadan sonra-
ki dönemde diflilerdeki geliflmesinde duraklama olmaktad>r.
Testisin iniflini aç>klamada ileri sürülmüfl ikiyüzden fazla te-
oride en çok üzerinde durulan yap> olmas>na karfl>n, guberna-
kulum ile ilgili tart>flmalar süregelmektedir.
Testisin prosessus vaginalis içinden indirildi¤i bilinmekte-
dir. Prosessus vaginalis 179 y>l>nda Galen taraf>ndan tan>m-
lanm>fl olmas>na karfl>n, geliflimi ve seyri aç>klanamam>flt>r.
Testisin iniflinden sonra testis çevresinde tunika vaginalis ola-
rak devam edecek k>sm> d>fl>nda, prosessus vaginalisin kapa-
narak kaybolmas> gerekti¤i düflünülmektedir. E¤er kapanma
ifllemi gerçekleflemezse, sebat eden aç>kl>¤>n kesenin içerisine
geçecek olan içeri¤i, dolay>s> ile klinik tabloyu belirledi¤i kabul
edilmektedir. E¤er aç>kl>ktan barsak gibi bir kar>n içi eleman
geçerse herni, kar>n içi eleman de¤il fakat sadece s>v> geçerse
hidrosel olaca¤> belirtilmektedir. Ancak kendi çal>flmalar>m>z-
da, aç>kl>k çap> ve aç>kl>k çap>n>n inguinal kanal uzunlu¤u ile
iliflkilerinin klinik tabloyu aç>klamakta yeterli olmad>¤> sap-
tanm>flt>r. ile ameliyat etti¤imiz hastalar>m>zda, aç>kl>¤>n çap> klinik tab-
loyu sadece %53 oran>nda tan>mlayabilmifltir. Sadece çap de-
¤il, birlikte inguinal kanal boyu da dikkate al>nd>¤>nda bile kli-
nik tablonun tan>mlanabilme oran> %70 olmakta, yani hasta-
lar>n %30'u bu iliflkiler ile aç>klanamamaktad>r. Ayr>ca hidro-
selli hastalar>m>z>n ço¤unlu¤unda hidrosel içindeki bas>nç,
ayn> anda ölçülen kar>n içi bas>nçtan daha yüksek olarak bu-
2045
188
BÖLÜM
Çoçuklarda S>k Karfl>lafl>lan
Cerrahi Sorunlar
Dr. F. Cahit Tanyel
fiEK
Gubernakulumun görünümü (ilkel mezenkimal doku)