background image
KOLANJ
Kolanjiyositler safra yollar>n> oluflturan kanallar> oluflturur.
Primer görevi safran>n matürasyonu ve safran>n karaci¤erden
drenaj>d>r. Bunun yan>nda ilaçlar>n detoksifikasyonunda da
rol al>rlar (1).
Biliyer sistem hastal>klar>nda (örne¤in, Primer Biliyer Si-
roz, Primer Sklerozan Kolanjit, karaci¤er transplant rejeksi-
yonlar>...) kolanjiyositler ilk etkilenen hedef hücrelerdir.
Safra yollar> kanserlerinin %90'dan fazlas> iyi diferansiye
ve müsin üreten adenokarsinomlard>r. Di¤er nadiren rastlan>-
lan tümörler, skuamoz hücreli karsinomlar, küçük hücreli
karsinomlar ve sarkomlard>r. Kolanjiyokarsinom, kolanjiyo-
sitlerden kaynak alan mortalitesi yüksek, nadir olarak rastlan>-
lan bir tümördür. Makroskopik olarak incelendi¤inde kolan-
jiyokarsinomlar, sklerozan, nodüler, papiller olarak s>n>flan-
d>r>labilir.En s>k görülen sklerozan tiptir ve s>kl>¤> %80'e var-
maktad>r. Bu tipte yo¤un desmoplastik reaksiyon görülür ve
bundan dolay> rezeksiyonu zordur (2).
Kolanjiyokarsinom en s>k yedinci dekatta ve erkeklerde
görülür. Karaci¤erin ikinci en s>k primer tümörüdür ve dün-
ya çap>nda karaci¤er tümörlerinin yaklafl>k %15'ini kolanjiyo-
karsinomlar oluflturmaktad>r. Dünyada en s>k Do¤u Asya'da
görülmektedir. Bu bölgelerde daha s>k rastlan>lmas> etiyoloji-
de yer alan risk faktörlerine olan maruziyete ba¤lanm>flt>r (3).
Anatomik olarak kolanjiyokarsinomlar yerleflti¤i yere göre,
karaci¤er içinde yerleflmiflse intrahepatik, karaci¤er d>fl>ndaki
safra yollar>ndan kaynaklanm>flsa ekstrahepatik safra yollar>
kanserleri olarak incelenebilir. nomlar genelde hepatik tümörler gibi tedavi edilir. Tedavide
lokalizasyonuna göre hepatik rezeksiyonlar yap>l>r. Ekstrahe-
patik safra yollar> kanserleri hiler, orta ve distal olarak grup-
land>r>labilir.
Bu bölümde orta-distal koledok tümörleri ve ampülla va-
ter tümörleri üzerinde durulacakt>r.Hiler ve intrahepatik kan-
serler bir önceki bölümde genifl olarak kapsanm>flt>r.
Kolanjiyokarsinom Geliflimi için Risk Faktörleri
(4,5):
Kolanjiyokarsinomlar>n gelifliminde de¤iflik risk faktörleri rol
oynamaktad>r (Tablo 1)
Risk faktörleri incelendi¤inde kolanjiyokarsinom gelifl-
minde kronik karaci¤er inflamasyonu, kolestaz ve artm>fl ko-
lanjiyosit döngüsünün etkili oldu¤u görülmüfltür. Devaml>
inflamasyonun DNA hasar>na, çeflitli sitokinlerin ve büyüme
faktörlerinin sal>n>m>na yol açt>¤> saptanm>flt>r. Üzerinde du-
rulan mekanizmalar aras>nda IL-6, TGF-B, IL-8, TNF-alfa,
PDGF sal>n>m>na ba¤l> olarak kolanjiyosit proliferasyonun
uyar>ld>¤> ilerleyen aflamalarda NO, COX-2 aktivasyonu,
HGF/c-met K-ras mutasyonu, Mcl-1 art>fl> bunlar>n sonucun-
da otonom proliferasyonun art>¤>, apoptoz basamaklar>n>n at-
land>¤> ve dokuda kolanjiyokarsinoma dönüflün gerçekleflti¤i
bildirilmifltir (1,6).
Ekstrahepatik karsinomlar>n prognoz ve ameliyat strateji-
lerinin belirlenmesi amac>yla Bismuth-Corlette ve TNM s>n>f-
land>rmalar> kullan>lmaktad>r (Tablo 2,3) (7,8).
Semptomlar ve Ay>r>c> Tan>:
Tümörün yerleflimine göre
semptomlar>n görülme s>kl>¤> de¤ifliklik göstermektedir. trahepatik kolanjiyokarsinomlar erken evrelerde bafll>ca kilo
kayb> ve sa¤ üst kadranda a¤r> flikayeti ile baflvururken Klats-
1663
145
BÖLÜM
Distal Koledok ve
Ampülla Vater Tümörleri
Dr. Nihan Turhan, Dr.
TABLO 1.
Kolanjiyokarsinomlar Gelifliminde Rol
Oynayan Risk Faktörleri
·
Primer sklerozan kolanjit
·
·
Biliyer malformasyonlar (Caroli hastal>¤>, konjenital fibro-
polikistik hastal>k...)
·
Karaci¤er paraziter hastal>klar> ( Opisthorchis viverrini ve
Clonorchis sinensis enfeksiyonlar>)
·
HBV ve HCV enfeksiyonlar>
·
Kronik pankreatit
·
Benign nedenlerle yap>lm>fl bilio-enterik drenajlar
·
Obezite ve toksin maruziyeti
H
ORTA
D