2'si do¤rudan veya dolayl> olarak beyinde yerleflir ve bu say>
Amerika Birleflik Devletleri'nde 1 milyon kanser hastas> içinde
34.000 olarak verilmektedir (1). Beyin tümörleri köken ald>k-
lar> hücre grubuna göre primer veye sekonder olarak iki temel
grupta incelenir. Primer beyin tümörleri beyin parankimi ve-
ya beyni çevreleyen leptomeninkslerden geliflir. Sekonder tü-
mörler ise kafatas>ndan do¤rudan intrakranyal uzan>mla kafa-
tas>na komflu yap>lardan foramenler arac>l>¤> veya uzak bölge-
lerden özellikle kan yoluyla yay>l>m gösteren metastatik lez-
yonlard>r. Primer ve sekonder beyin tümörleri hem intraaksi-
yal (beyin parankimi ve ventriküler sistem) hem de ekstraak-
siyal (subaraknoid mesafe ve meninksler) yerleflim gösterebi-
lirler.
bran (glia limitans) alt>nda yer alan hücre gruplar>ndan geliflir
(2). Bunlar aras>nda nöronlar ve onlar>n uzant>lar>ndan geli-
flen tümörler (gangliositom, gangliogliom, santral nörositom
ve disembriyoplastik nöroepitelyal tümörler), glial hücreler-
den geliflen tümörler (astrositom, oligodendrogliom ve epen-
dimoma), mezenkimal kaynakl> tümörler ve metastatik lez-
yonlar say>labilir.
mal lezyonlar da intrinsik tümörler grubunda yer al>r. Ekstra-
aksiyal (ekstrinsik) beyin tümörleri prensip olarak ekstrapial
(epipial) kaynakl> olup burada yerleflen veya en az>ndan bafl-
lang>çta burada lokalize olan tümörlerdir. Bu tümörler beyni
saran ve destekleyen membranlardan, kemik ve/veya onun d>-
fl>ndaki yumuflak dokulardan geliflebilir ya da metastaz yoluy-
la buraya gelebilirler. Ekstraaksiyal yerleflimli tümörler aras>n-
da kemik, k>k>rdak, fibröz doku, kan damarlar> ve embriyonik
art>klardan geliflen tümörler (osteoma, osteoblastom, oste-
osarkom, anevrizmal kemik kisti, Paget hastal>¤>, kondroma,
kondrosarkom, fibroma, fibrosarkom, fibröz displazi, multip-
le myeloma, lösemi, lenfoma, eosinofilik granüloma, heman-
jioma, hemanjioperisitoma, kordoma), sinüs boflluklar>ndan
ve paraganglionik dokulardan geliflen patolojiler (mukosel,
kolesteatoma, granüloma, kemodektoma), meninkslerden ge-
liflen tümörler (meningioma), pitüiter adenomlar, kranyofa-
ringioma, pineal tümörler, nörinomlar (akustik nörinoma,
trigeminal nörinoma), dermoid ve epidermoid kistler ve baz>
metastatik tümörler say>labilir.
ba¤l> olarak de¤iflmekle birlikte hücre içi ve hücreler aras>
fonksiyonel bütünlük bir dereceye kadar korunmufltur. Bu
gösterir ve komflu nöral yap>lara bask> yaparak kafa içi bas>nç
art>fl> (K
staz>), konvülsiyon, hidrosefali, kranyal sinir disfonksiyonu ve
ilerleyen nörolojik fonksiyon kayb> gibi belirtiler olufltururlar.
Akustik nörinomalarda gözlenen iflitme kayb> ve fasial sinir
disfonksiyonu, pineal bölgede yerleflik bir tümöre ba¤l> olarak
geliflen hidrosefali, serebral konveksite üzerinde yerleflmifl bir
meningiomaya ba¤l> tekrarlayan konvülsiyonlar ve hipofiz
makroadenomlar>nda optik sinir bas>s>yla ortaya ç>kan görme
alan defektleri bu etki mekanizmas> ile ilgili bafll>ca örnekler-
dir.
bozarak hücresel fonksiyonlarda de¤iflime ve takip eden nöro-
lojik ve hormonal bulgulara neden olmas>d>r. Bu etki meka-
nizmas> ile ilgili bafll>ca örnekler aras>nda ponsta yerleflik fokal
bir tümörün neden oldu¤u kranyal sinir disfonksiyonu, hipo-
fiz mikroadenomunun neden oldu¤u Cushing hastal>¤>, optik
gliomaya ba¤l> ilerleyici görme kayb> ve pineal bölge tümörle-
rinde gözlenen erken puberte say>labilir.
olarak önemli farkl>l>klar gösterir. Supratentoryal yerleflimli
tümörlerde kafa içi bas>nç art>fl>na ba¤l> belirtiler, fokal nöro-
lojik kay>plar, bafl a¤r>s> ve epileptik nöbetler ön planda gözle-
nirken; infratentoryal yerleflimli tümörlerde özellikle non-ko-
münikan hidrosefaliye ikincil kafa içi bas>nç art>fl sendromu
(K
dismetri, disdiodokinezi) ve alt kranyal sinir tutulumuna ba¤-
l> belirtiler ön plana geçer. Bu hastalarda yerleflim nerede olur-
sa olsun en s>k gözlenen belirti bafl a¤r>s> olup klasik tan>m>n-
da sabahlar> daha belirgindir. Bunun nedeni tam olarak bilin-
memekle birlikte uyku esnas>nda artan hipoventilasyon ve in-
trakranyal kompartmanlarda geliflen nisbi bas>nç art>fl>na ba¤-
lanmaktad>r. Bulant> ve kusma bafl a¤r>s>na efllik edebilir. Epi-
leptik nöbetler özellikle kortikal- subkortikal yerleflimli tü-
mörlerde s>kl>kla gözlenen bafllang>ç belirtileri olup daha ön-
ce konvülsiyon öyküsü olmayan hastalarda 16 yafl>ndan sonra
herhangi bir dönemde ortaya ç>kmas> aksi ispat edilene kadar
altta yatan bir intrakranyal kitle varl>¤>n> düflündürmeli ve
araflt>rmalar bu yönde derinlefltirilmelidir. Fokal sensoryal ve
motor kay>plar ço¤unlukla geç dönemde tümörün yerleflim
yerine ba¤l> olarak geliflen belirtilerdir.