background image
Akut kar>n, tedavisinde acil cerrahi giriflim gerektiren tüm ka-
r>n içi patolojileri kapsayan bir kavramd>r. Belirleyici özelli¤i
acil cerrahi giriflim gerektirmesidir. Akut kar>n tan>m>n>n bu
sözlük anlam> dikkate al>nd>¤>nda, tüm acil kar>n cerrahisi ge-
rektiren durumlar> bu kavram içinde de¤erlendirmek müm-
kündür. Ancak acil kar>n cerrahisi gerektiren travmalar, kar>n
duvar> kapanma bozukluklar> ve yenido¤an döneminin gas-
trointestinal obstrüksiyonlar> gibi özel bafll>kl> ayr> ayr> ince-
lenmektedir.
Akut kar>nda en önemli belirti kar>n a¤r>s>d>r. Di¤er taraf-
tan kar>n a¤r>s> çocuklarda çok s>k karfl>lafl>lan bir belitidir.
Birçok durumlar kar>n a¤r>s>na neden olabilmektedir. Akut
kar>na ba¤l> kar>n a¤r>s> ay>rt edilerek uygun tedavisi yap>lma-
d>¤>nda, morbidite ve hatta mortalite nedeni olacakt>r. Dola-
y>s> ile, kar>n a¤r>s> ile baflvuran bir çocukta öncelikle acil cer-
rahi tedavi gerektirir bir durum oldu¤u veya olmad>¤> ay>rt
edilmelidir.
Baz> hastal>klar seyirleri s>ras>nda komplike olarak acil ka-
r>n cerrahisi gerektirebilmektedir. Bu hastal>klara ait örnekler
ve akut kar>na nas>l neden olabildikleri Tablo 1'de verilmifltir.
Çocukluk ça¤>nda akut kar>n>n en s>k iki nedeni invajinas-
yon ve apandisittir. Bu konular>n özellikle üzerinde durulma-
s>yla, birçok akut kar>nl> çocuk en az morbidite ve mortalite ile
tedavi flans>n> bulabilecektir. ndan daha
genç çocuklarda en s>k nedeni olufltururken, iki yafl>ndan bü-
yüklerde en s>k neden akut apandisit olmaktad>r.
Proksimaldeki barsak segmentinin (intussuseptum) distaldeki
barsak (intussussipiens) içine girmesidir. Her y>l 1000 canl>
do¤uma karfl>l>k 1.6-4 invajinasyon görülmektedir. yonun en s>k olarak 4-10 ayl>k bebeklerde görülmektedir.
Hastalar>n %92-98'inde invajinasyon için özel bir neden
bulunamamaktad>r. Bu durum özellikle 4-10 ayl>k yafl grubu
için geçerlidir. Respiratuvar enfeksiyonlar sonucunda geliflmifl
Peyer plak hipertrofileri, adenovirus ve rotavirus enfeksiyon-
lar>, hiperozmolar g>dalara geçifl, ishal veya kab>zl>k gibi fak-
törlerin rol oynad>¤> düflünülen, fakat özel bir neden saptana-
mayan bu invajinasyonlar idiyopatik invajinasyon olarak ta-
n>mlanmaktad>r.
n %2-8'inde invajinasyonu baflla-
tan bir bafllang>ç noktas> bulunmaktad>r. Polip, Meckel diver-
tikülü, ektopik dokular, duplikasyon, hemanjiyom veya tü-
mörler invajinasyonu bafllat>c> rol oynayabilmekteri. Henoch-
Schönlein purpuras>, kistik fibrozis, hemofili, lösemi, künt ka-
r>n travmas> ve cerrahi giriflim de invajinasyona neden olabil-
mektedir.
Hastalar>n %95'inde invajinasyon terminal ileumda baflla-
makta ve intussuseptum kolon içinde ilerlemektedir (ileoko-
lik). kolonun kolon içinde ilerlemesi (kolokolik) ve kolonun için-
de ilerleyen ileumla birlikte tekrar kolonun içinde ilerlemesi
(ileokolokolik) flekillerinde de olabilmektedir.
2204
216
BÖLÜM
Çocuklarda Akut Kar>n
Dr. F. Cahit Tanyel
TABLO 1.
Baz> Hastal>klar>n Seyirleri S>ras>nda Akut Kar>na Neden Olma Mekanizmalar>
Hirschsprung
Perforasyon, volvulus
Yenido¤an>n nekrotizan enterokoliti
Perforasyon, striktür sonucu obstrüksiyon
Maltorasyon
Midgut volvulusu, internal hernide inkarserasyon
Duplikasyon
Volvulus, perforasyon, kanama
Meckel divertikülü
Divertikülit, kanama, intestinal obstrüksiyon
Urakus art>klar>
Apse
Kistik fibrozis
Mekonyum ileus eflde¤eri, invaginasyon
Peptik ülser
Kanama, perforasyon
Koledok kisti
Perforasyon
Pankreatit
Hemorajik pankreatit, psödokist
Askariasis
obstrüksiyon
Amebiasis
Karaci¤er apsesi, kolon perforasyonu
Tifo
Henoch-Schönlein purpuras>
Perforasyon, invaginasyon
Nötropenik enterokolit
Perforasyon
FMF
Hastal>k
Akut Kar>na Neden Olma Mekanizmalar>