temel cerrahi Page 156

Ekstrahepatik safra yollar> hiç kuflkusuz insan vücudunun en
karmafl>k anatomik bölgelerinden birini oluflturmaktad>r. Bu
karmafl>k anatomi, cerrahi yaklafl>ma da yans>r. Gerçekte cer-
rahi aç>dan bak>ld>¤>nda, örne¤in organlar> ve dokular> rezek-
siyon için sadece anatomik terimlerle düflünmezsek, ekstrahe-
patik safra yollar>n>n, iliflkili oldu¤u di¤er komflu oluflumlar-
dan ayr> olmad>klar> aç>kt>r.

Bu nedenle ekstrahepatik safra yollar>n>n cerrahi anato-

misi komflu karaci¤er, intra ve ekstrahepatik safra yollar>, ar-
teriyel ve portal damar sistemiyle de¤erlendirilmelidir.

Bu bölümde önce tek tek yap>lar, daha sonra onlar>n ya-

k>n iliflkileri ve en önemlisi cerrahi uygulamalar> incelenecek-
tir.

Hayes'in safra sisteminin anatomik tan>m>ndaki güçlü¤ü be-
lirtmek için söyledi¤i "insan vücudundaki baflka hiç bir bölge
ekstrahepatik safra yollar> kadar kitaplardan farkl>l>k göster-
mez." sözü sorunun boyutunu belirtmektedir.

Safra yollar>n>n anatomik araflt>rmalar> bir çok araflt>rma-

c> (Rex, Cantlie) taraf>ndan 1800'lerde bafllam>fl ve insanlarda
ve anatomik bölgelerde kullan>lan kontrast teknikleri sayesin-
de 1900'lerde sonuçlanm>flt>r.

Healey ve Scheroy, Melnikoff, Mc Indoe ve Councellor,

Hjortsjo karaci¤er kast korozyon yöntemleri sayesinde intra-
hepatik safra sisteminin incelenmesine kesin ve do¤ru katk>-
larda bulunmufllard>r. Bu, majör karaci¤er rezeksiyonlar> ve
organ transplantasyonlar>nda ortaya ç>kan sorunlar> çözmeyi
amaçlayan daha derin çal>flmalar>n temeli olmufltur.

saca özetlenebilir:

1. n>n s>kl>kla karfl>lafl>lan

anatomisi vard>r (normal da¤>l>m).

2. Anormal veya patolojik olarak s>n>fland>ralamayacak ana-

tomik varyasyonlar mevcuttur; bunlar standart d>fl> em-
brolojik geliflmenin bir sonucu olarak kabul edilmelidir.
Cerrahi s>ras>nda bunun fark>na var>lmas> önemlidir.
Klinik uygulamada ekstrahepatik safra kanal> üç k>sma ay-

r>l>r. Bu, sadece anatomik aç>dan de¤il cerrahi anatomi aç>s>n-
dan da önemlidir (fiekil 1).

Ekstrahepatik safra kanal>n>n üst ya da proksimal k>sm>,

sa¤ ve sol hepatik duktuslar>n bileflkesinden bafllar ve sistik ka-
nalla koledo¤un birleflti¤i yere kadar devam eder: bu bölgenin
kesin bir tan>m> mümkün de¤ildir çünkü sistik kanalla kole-
dok bileflkesinin yeri de¤iflkenlik gösterir. Bu yüzden proksi-
mal ekstrahepatik safra kanallar>n> ilgilendiren patolojiler, sa¤

ve sol ana safra kanallar>n>n bileflkesini ve buran>n 2 cm distal
k>sm>nda yer alan patolojiler olarak tan>mlan>r.

Ekstrahepatik safra kanal>n>n orta k>sm> sa¤ ve sol hepatik

duktuslar>n bileflkesinin 2 cm distalinden bafllar ve pankreas>n
üst s>n>r>na kadar uzan>r: proksimal ekstrahepatik safra kana-
l> için yap>lan anatomik ve topografik yorumlar bu bölge için
de geçerlidir.

Ekstrahepatik safra kanal>n>n distal parças>, ampuller böl-

geye uzanan koledo¤un intrapankreatik k>sm>d>r ve bu bölge-
nin de¤iflik anatomik ve klinik özellikleri vard>r.

Cerrahi anatomi aç>s>ndan birincil (sa¤ ve sol ana hepatik)

duktuslar>n bileflkesinin pozisyonu ve birleflimi özellikle an-
laml>d>r: bu duktuslar>n uzunlu¤u de¤iflebilir ve bu da bileflke-
nin daha kaudal veya kraniyal yerleflmesine neden olabilir.
Genellikle bu bölge, hilar bölgenin d>fl>nda oluflur ve iki duk-
tus 70-90 derecelik bir aç>yla birbiriyle birleflir. Bu bileflkenin
pozisyonu ve birlefliminin patolojik bir oluflum veya geçiril-
mifl cerrahi, endoskopik giriflim veya radyoterapi sonras> de-
¤iflmesi mümkündür.

Safra yollar> bileflkesiyle ilgili çok önemli baflka bir nokta

da bu bileflkeyi oluflturan safra yollar>n>n say>s>d>r: klasik bi-
fürkasyon d>fl>nda ikincil safra yollar>n>n anormal birleflmesiy-
le trifurkasyonlar veya yeni quadrifurkasyonlar>n oluflmas>

1619

141

BÖLÜM

Ekstrahepatik Safra
Yollar> Cerrahi Anatomisi

Dr. Massimo Gazzaniga

fiEK

Ekstrahepatik safra yollar>n>n topografik s>n>fland>r>lmas>.

ÜST
KISIM

ORTA
KISIM

DKISIM