background image
Tiroid nodülleri hem hasta hem de hekimleri yak>ndan ilgi-
lendiren ve hekimler aras>nda tan>s>nda ve tedavisinde zorluk-
lar ve tart>flmalar olan bir problem olmaya devam etmektedir.
Benign nodülleri malign lezyonlardan ay>rmak için pek çok
tan> yöntemi önerilmifltir. Tiroid nodüllerinin tan>s> ve teda-
visinde e¤ilim bu tan> yöntemlerini giderek artan s>kl>kla kul-
lanmak fleklinde olmufltur. Son 20 y>lda, tiroid nodüllerinin
tan>s>nda ince i¤ne aspirasyon biyopsisi, yeni radionüklid
ajanlar ve duyarl> ultrasonografi yayg>n olarak kullan>lm>flt>r.
Fakat, benign nodülleri malign olanlardan ay>rmada kullan>-
lan bu tan> yöntemlerinin güvenilirli¤i de¤iflmektedir. Bundan
baflka, teknik geliflmeler yeni sorunlar ortaya ç>karm>fl, örne-
¤in, duyarl> ultrasonografi ile önemi bilinmeyen palpabl ol-
mayan nodüller de saptanm>flt>r. Dolay>s>yla bu çal>flmalar>n
ameliyat için hasta seçimindeki klinik faydas>n> iyi de¤erlen-
dirmek gereklidir. Ameliyat için hasta seçimi genellikle basit
bir teste dayand>r>lamaz. Klinik ve laboratuvar verilerin birlik-
te de¤erlendirilmesiyle bu seçim yap>lmal>d>r. E¤er ameliyat
karar> verilirse cerrah minimal komplikasyon riski ile hastaya
en uygun çözümü getirecek bir strateji seçmelidir.
Tiroid nodüllerinin görülme s>kl>¤> araflt>r>lan popülasyona
ba¤l>d>r (1). Radyasyona maruz kalmam>fl çocuklarda görül-
me oran> %0.22-%1.5 ve kanser insidans> %15-40 aras>nda
de¤iflir. Görülme s>kl>¤> yaflla birlikte artar ve spontan nodül-
ler ilk y>llarda y>l bafl>na %0.08 oran>nda görülür. 50 yafl>nda-
ki insanlar>n yar>s>nda tiroidde nodüller mevcuttur. Amerika
Birleflik Devletlerinde, yetiflkin populasyonda klinik olarak be-
lirgin nodüller %4-7 oran>nda görülür ve kad>nlarda daha s>k-
t>r (2). iyonize radyasyona maruz kalma benign ve malign no-
düllerin insidans>n> art>r>r. Radyasyona maruz kalan populas-
yonda ise palpabl tiroid bozukluklar> %20-30 oran>nda görü-
lür. Tiroid kanseri ise radyasyona maruz kalmam>fl, cerrahi te-
davi uygulanan tiroid nodüllü hastalar>n %10-20'sinde görü-
lürken, radyasyona maruz kalm>fl tiroid nodülü olanlarda bu
oran %30-50'dir.
Tiroid nodüllerinin de¤erlendirilmesinde okült nodüler
hastal>klar sorun olmaktad>r. Palpasyonla normal olan tiroid-
lerin yaklafl>k yar>s>nda otopside bir veya daha fazla nodül sap-
tanm>flt>r ve multinodüler tiroid, soliter nodüllü tiroidlerden
üç kez daha s>k görülmüfltür. Bunun aksine palpabl nodüller-
de soliter nodüller multinodüler guatrdan üç kez daha s>k gö-
rülür. Palpasyonla normal bulunan tiroidlerdeki bir otopsi ça-
l>flmas>nda tiroidlerin %4,2'sinde (0,2-1,5 cm çap>nda) okült
kanser bulunmufltur. Okült tiroid tümörlerinin ço¤u bir kaç
milimetre çap>ndad>r, bu yüzden otopside tiroid kanseri insi-
dans> eksplorasyonun geniflli¤ine ve gösterilen dikkate ba¤l>-
d>r. Çal>fl>lan populasyona göre de bu insidans %3,5-11 ara-
s>nda de¤iflmektedir. Ultrasonografinin kullan>m> tiroid no-
düllerinin görülme insidans>n> %67'ye kadar ç>kartabilir (3).
Baflka nedenlerden ölen hastalardaki okült tiroid kanseri
görülme s>kl>¤>n>n yüksekli¤i bunun benign bir antite oldu¤u-
nu düflündürebilir. Gerçekten tiroid kanserinden ölümler,
yüksek okült kanser insidans> olan bölgelerde azalabilmekte-
dir. Okült bir lezyonun düflük evreli malign bir lezyonun
subklinik evresi mi oldu¤u veya biyolojik davran>fl>n>n klinik
olarak belirgin olan tiroid kanserinden farkl> m> oldu¤u bilin-
memektedir. Fakat küçük bir tümör muhakkak zarars>z de-
mek de¤ildir ve pek çok olguda 1 cm'in alt>ndaki tümörler
metastaz yapm>fl ve ölüme neden olmufltur. Okült tiroid kan-
serinin klinik görünümü sorunu önemlidir çünkü yüksek-re-
zolüsyon ultrasonografi 1 mm'lik tiroid içi kistik lezyonlar>, 3
mm'lik solid lezyonlar> gösterebilmektedir.
Öykü ve Fizik
Öykü, malign lezyonlardan flüphelenmede önemli bir göster-
gedir. si için bir risk faktörü oluflturur (4,5). Yafl>n bir nodülde kan-
ser olas>l>¤>n> etkileyip etkilemedi¤i tart>flmal>d>r. Tiroid no-
düllerinde kanser insidans> yaflla birlikte artmas>na ra¤men,
soliter nodülü olan genç hastalarda kanser insidans> yüksektir
(15 yafl alt>nda %45). Yafll> hastalarda yeni nodüllerin görül-
mesi yüksek kanser riskini akla getirir (65 yafl üstünde yakla-
fl>k %45). Tiroid kanserlerinin en s>k görüldü¤ü yafllar: Papil-
ler kanser için 25-35 yafl, folliküler foliküler kanser için 40-55
yafl, medüller kanser için 45 yafl (sporadik form) ve anaplastik
kanser için 60 yafl üstüdür. Kad>nlarda tiroid nodülleri daha
fazla görülmesine ra¤men, kanser insidans> erkeklerde üç kat
daha fazla görülür (6). Guatr görülme s>kl>¤>na ba¤l> olmaks>-
z>n kanser insidans>nda bölgesel farkl>l>klar vard>r. Genel ola-
rak tiroid hastal>klar> tiroid kanseri ile birlikte gitmez, fakat
Hashimoto tiroiditi ile birlikte lenfoma insidans>nda artma
bildirilmifltir. Öyküde di¤er önemli bir nokta hastada labil hi-
pertansiyon ve ailede tiroid hastal>¤> olup olmad>¤>d>r. Bu du-
rumda multipl endokrin adenomatozis (MEA) akla getirilme-
lidir.
Fizik incelemede nefes darl>¤>, yutma güçlü¤ü ve ses k>s>k-
l>¤> gibi lokal semptomlar, malign lezyonun doku invazyonu-
nu gösterebilir, fakat bu semptomlar benign nodüler guatrlar-
1877
168
BÖLÜM
Tiroid Nodüllerine
Genel Yaklafl>m
Dr. Z. Volkan Kaynaro¤lu, Dr. Ali Konan