de tan>mlanm>flt>r. Eski M>s>r belgelerinden olan Edwin Smith
papirusunda halen bugün geçerlili¤ini koruyan apselerin te-
davisinin drenaj oldu¤u belirtilmifltir. O zamanlar enfeksiyon-
lar>n az bir k>sm>n>n cerrahi ile tedavi edilmesine ra¤men en-
feksiyonun lokalize olmas>n>n iyi bir belirti oldu¤u (pus bo-
num et laudabile) düflünülmekteydi. Cerrahlar böyle hastala-
r>n yaflam flanslar>n>n generalize enfeksiyonu veya sepsisi
olanlara göre daha iyi oldu¤unu bilmekteydiler. Galen bunu
gözlemliyen ilk kifli olmas>na ra¤men ö¤rettikleri yanl>fl yo-
rumlanarak orta ça¤a kadar primer olarak iyileflen yaralar en-
fekte edilerek tedavi edilmiflti. Hipokrat zaman>nda ise enfek-
te aç>k yaralar>n antiseptikler, genellikle flarap, ile etkili olarak
tedavi edildi¤i bildirilmifl ve geciktirilmifl primer ve sekonder
iyileflme kavram> ortaya at>lm>flt>r.
flikli¤i, k>zar>kl>k ve flifllik olarak tan>mlanm>fl ve sonradan
fonksiyon kayb> bu belirtilere eklenmifltir. Çok önceden beri
cerrahi enfeksiyonlar>n nas>l önlenebilece¤ini ve tedavi edile-
bilece¤ini bilen cerrahlar olmas>na ra¤men bu cerrahlar>n gö-
rüflleri kabul görmemifltir.
nu saptam>fl ve iyileflme ile süpüratif inflamasyonun birbirle-
rinden farkl> patofizyolojik olaylar oldu¤unu ileri sürmüfltür.
Ignaz Semmelweis iki y>ll>k bir çal>flma (1846-1848) ile puer-
peral sepsise ikincil maternal mortalitenin sadece basit el y>ka-
ma ile %10'lardan %1'e düflürülebildi¤ini göstermifltir. Buna
ra¤men ismi dekatlar boyu hiç duyulmam>fl ve ilginç bir flekil-
de bir parmak yaralanmas>na ikincil geliflen fliddetli enfeksiyo-
na ikincil olarak ölmüfltür.
Koch ve Metchnikoff modern mikrobiyolojinin temelini at-
m>fllard>r. Lister ilk pratik ve mant>ksal uygulamay> yaparak
ameliyat aras>nda antiseptik fenol sprey ile ekstremitelerin ve
hasta yaflamlar>n>n kurtar>labildi¤ini göstermifltir. Listerin de
ismi yafl>tlar>n>n ço¤u taraf>ndan duyulmam>fl ve Frans>z-
Prusya savafllar>nda amputasyon ve mortalite oranlar> %100
oran>na eriflmifltir. Aseptik teknik, el y>kama, gömlek ve eldi-
ven kullan>m> 19. yüzy>ldan 20. yüzy>la geçerken uluslararas>
standart bir uygulama haline gelmifltir. Ayn> zamanlarda cer-
rahi, anestezi ve destek perioperatif hasta bak>m>nda benzer
geliflmeler olmufltur. Antibiyotik dönemi henüz di¤er gelifl-
melerin yan>nda çok yenidir. Mikroplar> öldürecek ancak ko-
nakç>y> etkilemiyecek "sihirli bir silah" kavram> ilk önce Ehr-
lich taraf>ndan ortaya at>lm>fl daha sonra penisillin ve sonra-
t>r. Fleming, Florey, Chain ve Dogmak'>n 1930-1950 y>llar>n-
da bafllatt>klar> araflt>rmalar uygun ameliyat, cerrahi hasta ba-
k>m> ve antibiyotik kullan>m> ile cerrahi enfeksiyonun ortadan
kald>r>lmas> amac>yla bugünlere gelinmifltir. Komplike ameli-
yatlar daha s>k yap>lmas>na ra¤men ameliyat sonras> enfeksi-
yonlar en düflük oranlardad>r. Cerrahi hastalarda nadiren
mortalite görülmesine ra¤men de¤iflik enfeksiyon hastal>klar>
görülmeye bafllanm>flt>r. Bunlar aras>nda edinsel immün yet-
mezlik sendromu (AIDS), multipl travma veya major ameli-
yatlardan sonra görülen sistemik inflamatuvar cevap sendro-
mu (SIRS) ve multiorgan disfonksiyon sendromu (MODS) ve
yo¤un bak>mdaki hastalarda görülen aerobik gram-negatif ba-
sillerin kolonizasyonuna ba¤l> sepsis sendromlar> ile antibiyo-
tik kullan>m>na ba¤l> multiple dirençli (özellikle metisilline di-
rençli staph. aureus, MRSA) ve clostridium difficile'ye ikincil
geliflen psödomembranöz kolitis gibi enfeksiyon hastal>klar>
say>labilir.
ra enfeksiyon oluflturmas> bakteri virulans>na, miktar>na ve
konakç> cevab>na ba¤l>d>r. Bir gram dokuya 1x10
ancak risk yabanc> cisim (ipek dikifl gibi), s>v> kolleksiyonu,
hematoma, iskemik veya nekrotik doku varl>¤>nda katlanarak
artar. Normalde patojen olmad>klar> kabul edilen organizma-
lar oportunistik enfeksiyona neden olurlar. Staph. epidermi-
dis buna klasik örnektir. Bu son sözü edilen faktörler cerraha
ba¤>ml> faktörlerdir. Konakç> cevab> ise sadece lokal faktörle-
re de¤il malnütrisyon, multipl travma, kanser, yan>k ve diya-
bet gibi sistemik sorunlara da ba¤l>d>r.
nu "adherence" ve fagositoza olan dirence ba¤l>d>r. Gram ne-
gatif basilleri lipopolisakkarit duvar> olanlar>n baz>lar>, hidro-
fobik bakteriyel yüzeye sahip olduklar>ndan hücrelere daha iyi
yap>fl>rlar. Baz> stafilokoklar salg>lad>klar> bir madde ile hücre-
lere yap>flkanl>¤> art>r>rlar. Bunun yan>nda özgül bakteriyel
uzant>lar ile hücrelere yap>flkanl>¤> art>r>rken fagositoz art>r>la-
rak kompleman ve hücre içi öldürmeyi etkileyerek "lizise" ve
antikor uyar>lmas>na neden olurlar.