background image
Primer spinal tümörler, tüm santral sinir sistemi tümörlerinin
yaklafl>k %15'ini olufltururlar. Köken ald>¤> dokuya göre pri-
mer tümörler ve metastatik tümörler olarak ikiye ayr>l>r. Yer-
leflim yerlerine göre s>n>fland>r>lacak olurlarsa:
Ekstradural Tümörler
Epidural dokulardan ve vertebralardan köken al>rlar. Primer
spinal tümörlerin yaklafl>k yar>s>, metastatik tümörlerin de
%90'>ndan fazlas>n>n yerleflim yeri epidural bölgedir. Kanser
hastalar>n>n yaklafl>k %10'unda spinal epidural metastazlar
görülmektedir. En s>k spinal metastaz yapan tümörler akci¤er
ve meme kanserleridir. intramedüller metastazlar çok nadir görülür.
Intradural, Ekstramedüller Tümörler (IDEM)
Sinir kökleri ve leptomeninkslerden köken al>rlar. Bu tümör-
ler büyük çaplara ulaflabilir ve nöral foramenlerden ç>karak
intradural-ekstradural-ekstraspinal (dumbbell tümör) karak-
ter kazanabilir. Görülme s>kl>¤> aç>s>ndan ekstradural tümör-
lerin hemen ard>ndan ikinci s>rada yer al>r (%40-45).
Intramedüller Tümörler
Omurili¤in nöral, nöroglial veya nörovasküler dokular>ndan
köken al>rlar. Bu tümörler, omurili¤in traktuslar>n> ve gri cev-
herini destrükte veya invaze ederek büyüme e¤ilimindedir.
Primer spinal tümörlerin yaklafl>k %5'i intramedüller tümör-
ler taraf>ndan oluflturulur.
BEN
SP
Osteoid Osteoma
Osteoid osteoma, en s>k 6-17 yafllar aras>nda görülür. Hastala-
r>n %10-25'inde tümör vertebral kolondad>r. Tümör, atlas
dahil tüm omurga seviyelerinde görülebilir. Fakat spinal os-
teoid osteomalar>n yar>ya yak>n> lomber bölgede yer al>r
(6,14,20,25).
Tümör genellikle pedikülleri, posterior elemanlar>, faset
eklemlerini ve transvers prosesleri tutar (6,20,31). Hastalar>n
büyük ço¤unlu¤unda gece a¤r>lar> vard>r (25,20). Bu a¤r>lar
bazen dayan>lamaz boyutlara ulaflabilir. Klasik olarak a¤r>lar>n
steroid d>fl> antienflamatuar ilaçlara (özellikle salisilik asit) iyi
yan>t verdi¤i bilinir (42). Osteoid osteomada, a¤r> ve asimet-
rik kas spazm> nedeniyle yap>sal skolyoz, lezyon servikal böl-
gede ise tortikollis geliflebilir (48).
Tan>da; direkt grafiler, kemik sintigrafisi, BT ve MR
önemli araçlard>r (20,25).
Osteoid osteomal> hastalar>n a¤r>lar> dayan>lamaz boyut-
lardaysa cerrahi uygulanarak lezyon ç>kart>lmal> ve bu ifllem
mümkün olan en k>sa süre içerisinde içinde gerçeklefltirilme-
lidir. Aksi takdirde skolyoz kal>c> hale gelebilir (6,25). Uygula-
nan cerrahi tedavi küretaj veya tümörün yerine göre marjinal
en blok rezeksiyon fleklinde olabilir (20).
Ameliyatta nidusun ç>kar>lm>fl olmas>n>n en iyi göstergesi,
ameliyat sonras> dönemde a¤r>lar>n geçmesidir. Ancak a¤r>lar
geçse bile hastalar>n omurga hareketlerindeki k>s>tl>l>k aylarca
devam edebilir (18,20,25,31).
Osteoblastoma
Osteoblastomalar tüm kemik tümörlerinin %5 kadar>n> olufl-
turur ve tüm osteoblastomlar>n yaklafl>k %32-40'> vertebral
kolondad>r (6,20,25). Tümör, atlas ve aksis dahil tüm verteb-
ral kolonda görülebilir. Lomber bölge en s>k tutulan aland>r,
onu torakal ve servikal bölgeler izler (24,25,41,54).
Tümör genellikle arka elemanlardad>r, transvers proses ve
kosta tutulumu görülebilir (20,25,42). Servikal bölge yerle-
flimli osteoblastomlarda anterior elemanlar>n tutulmas> olas>-
l>¤> daha yüksektir (49). Tümörün genellikle spinal kanal içi-
ne büyümedi¤i, paraspinal bölgelere yay>l>m yapt>¤> ve malign
dönüflüm riskinin oldu¤u bilinmektedir (20,25,39).
A¤r> genellikle hastal>¤>n ilk belirtisidir. Osteoid osteoma-
da oldu¤u gibi a¤r> nedeniyle hastalar>n omurga hareketleri
her planda k>s>tlanm>flt>r. Hastalarda a¤r> ve asimetrik kas
spazm> nedeniyle skolyoz veya tortikollis geliflebilir (48).
Direkt grafilerde; ince reaktif bir korteks ile çevrili, lobule,
komflu kemik yap>lara uzan>m gösteren blastik veya litik nidu-
su olan lezyon saptanabilir (6,20,54). BT ve MR tümörle bera-
ber yumuflak dokular> ve epidural bas>y> gösterebilir. Tümör,
MR tetkiklerinde kalsifikasyon ve kanama alanlar> içerdi¤in-
den homojen görünümlü de¤ildir, IV kontrast madde uygu-
lanmas> ile boyan>r (54).
Tedavi; cerrahi olarak tümörün tamam>n>n ç>kar>lmas> ve
hastalar>n yak>n izlemidir (6,20,25,39,54). Cerrahiye ra¤men
tekrarlama oran> %10 civar>ndad>r.
Anevrizmal Kemik Kistleri
En s>k rastlan>ld>¤> yafl grubu 10-20 yafllard>r. Anevrizmal ke-
mik kistlerinin yaklafl>k %18'inin vertebral kolonda görüldü-
2787
253
BÖLÜM
Spinal Tümörler
Dr. Atilla Akbay, Dr. Gökhan Bozkurt, Dr. Selçuk Palao¤lu