temel cerrahi Page 251

HASTALARIN AMEL

DE/ERLEND

Torakal lezyonu olan hastan>n tan>sal ifllemleri bitirildikten
sonra hastaya yap>lmas> gereken ameliyat>n hasta taraf>ndan
kald>r>l>p kald>r>lmayaca¤> de¤erlendirilmelidir.

Gö¤üse yönelik giriflimlerin tümünde ameliyat sonras> az

ya da çok solunum güçlü¤ü olabilmektedir. Hele rezeksiyon
gereken hastalarda kal>c> akci¤er fonksiyon de¤ifliklikleri gö-
rülebilmektedir. Bu nedenle ameliyata al>nacak hastalarda
ameliyat sonras> görülmesi olas> komplikasyonlar, giriflimin
riski, hastal>¤>n hikayesi, hastalar>n o anki sa¤l>k durumu, si-
gara içip içmemesi, ek organ patolojisi olup olmad>¤>, yafl> vb.
faktörler gözönüne al>narak de¤erlendirilmelidir.

Genel durumu iyi, genç bir hastada hastaneye baflvurdu¤u

s>rada yap>lan kan ve idrar tetkikleri normal ise ileri tetkikle-
rin bir ço¤unu yapmaya gerek yoktur.

Akci¤er veya özofagus kanseri olan, sigara içen, kronik

bronfliti olan, orta yafl>n üzerindeki bir hastan>n kardiyak yön-
den ve operasyon s>ras>nda altta kalacak olan kontralateral ta-
raftaki sa¤lam olarak nitelendirilen akci¤erin fonksiyonel yön-
den mutlaka de¤erlendirilmesi gerekmektedir.

Malnütrisyon, tüm major giriflimlerde morbidite ve mor-

taliteyi önemli ölçüde etkileyen faktörlerden biridir. Malnüt-
risyonu olan özellikle kan protein de¤erleri bir hayli düflük
olan bir hastada kan volümünün normal de¤erlerin alt>nda ol-
du¤u, bu tip hastalar>n intraoperatif kanamalara karfl> tole-
ranslar>n>n az oldu¤u saptanm>flt>r. Yine, bu tip hastalarda an-
tikor ve lenfosit yap>m>nda yavafllama, cildin antijenlere karfl>
verdi¤i cevapta gecikme görülmüfltür.

Açl>k s>ras>nda iskelet kaslar>nda oldu¤u gibi torakal, ab-

dominal kaslar ile omuz kaslar> ve diafragma kaslar>nda da ka-
tabolizma artmakta, güç kayb> olmaktad>r. Bunun d>fl>nda se-
konder hipoproteineminin akci¤er fonksiyonlar> ve solunum
kapasitesi üzerine negatif etkisi oldu¤u, intersitisyel ödem ola-
s>l>¤>n> art>rd>¤> görülmüfltür. Di¤er bir deyiflle hipoproteine-
mi major gö¤üs ameliyatlar>n>n riskini art>rmaktad>r. Bu tip
hastalar>n ameliyat öncesi hipoproteinemilerinin düzeltilmesi
çok yerinde olur.

Major gö¤üs giriflimlerinden önce hastalar>n kardiyak

yönden çok iyi incelenmeleri gerekir.

Gö¤üs cerrahisinde artm>fl perioperatif kardiyovasküler

riskin klinik göstergeleri (MI, kalp yetmezli¤i ve ölüm) Tablo
1'de verilifltir.

Genel durumun kötü oldu¤una iflaret eden bulgular, fatal

ya da fatal olmasa dahi önemli kardiyak komplikasyonlar>n
olabilece¤ine iflaret eden bulgulard>r.

Goldman ve arkadafllar> yukar>da say>lan faktörleri kardi-

yak risk faktörleri olarak puanlam>fllar, buna da ameliyat ön-
cesi kardiyak risk endeksi ad>n> vermifllerdir. Toplam 33 pua-
n>n alt>nda kalan hastalarda riskin kontrol edilebilece¤ine ifla-
ret etmifller, miyokard infarktüsü geçiren hastalarda elektif
ameliyatlar>n 6 ay geciktirilmesinin uygun olaca¤>n> belirtmifl-
lerdir.

Üzerinde önemle durulmas> gereken bir nokta da hasta-

n>n ameliyat öncesi akci¤er fonksiyon durumudur. Akci¤er
fonksiyonlar>n>n tek bir testle de¤erlendirilmesi mümkün de-
¤ildir. Bu amaçla spirometrik çal>flma, arteriyel kan gazlar>, di-
füzyon kapasitesi, regional akci¤er fonksiyon de¤erlendirilme-
si (split fonksiyon testi) yap>lmal>d>r. Tablo 3'te normal bir
eriflkine ait akci¤er fonksiyon test de¤erleri görülmektedir.

Spirometrik çal>flma ile total akci¤er kapasitesi, tidal vo-

lum, vital kapasite, inspiratuar kapasite, ekspiratuar rezerv vo-

2448

236

BÖLÜM

Gö¤üs Cerrahisinde Hasta
De¤erlendirmesi ve
Ameliyat Sonrasi Sorunlar

Dr. R>za Do¤an

TABLO 1.

MAJOR
Stabil olmayan koroner sendromlar
Akut veya kal>c> MI
Stabil olmayan ve ciddi anjina (canadian class 3-4)
kompanse olmam>fl kalp yetmezli¤i önemli aritmiler
·

yüksek derece av blok

kalp hastal>¤>na sekonder semptomatik ventriküler arit-
miler

kontrol edilemeyen ventriküler h>zl> supraventriküler arit-
miler ciddi kapak hastal>¤>

ORTA
Hafif anjina pektorisler(canadian class1-2)
Patolojik Qdalgal> geçirilmifl MI
Kompanse kalp yetmezli¤i veya kalp yetmezli¤i hikayesi
ml> DI
Renal yetmezlik
MINOR
Anormal EKG(sol ventriküler hipertrofi, sol dal blo¤u, ST-T

anormallikleri)

Sinüs ritmi d>fl>nda ritimler,AF gibi
Azalm>fl fonksiyonel kapasite (elinde yükle merdiven ç>kmak-

ta zorlanma gibi)

Geçirilmifl stroke
Kontrol edilemeyen sistemik hipertansiyon