temel cerrahi Page 205

Tiroid gebeli¤in 3. haftas>nda farinks taban>nda oluflan diver-
tiküler yap>dan geliflen endodermal kaynakl> bir dokudur. lobu ve bunlar> birlefltiren bir istmusu vard>r. A¤>z bofllu¤u ile
ba¤lant>y> sa¤layan tiroglossal kanal gebeli¤in 6. haftas>nda
kaybolur. Tiroid dokusuna daha sonra nöral krest kaynakl> C
hücreleri eklenmektedir.

Hipotiroidizm:

Çocuklarda hipotiroidizm konjenital ve ak-

kiz nedenlere ba¤l> olarak oluflabilmektedir. Akkiz nedenler,
Hashimoto tiroiditi, sistinozis, endemik guatr ve iatrojenik
nedenler olarak s>ralanabilir.

Konjenital Hipotiroidi:

Yeni do¤an tarama programlar> ile

konjenital hipotiroidi hastalar>n>n ço¤u saptanmaktad>r. Kon-
jenital hipotiroidilerin %75'ini sporadik tiroid disgenezisi,
%10'unu tiroid enzim defekti, %5'ini hipotalamus hipofiz
aks> ifllev bozukluklar> ve %10'unu da geçici hipotiroidizm
oluflturmaktad>r.

Tiroidit

Hashimoto Tiroiditi (Difüz Lenfositik Tiroidit):

Yabanc>

ülkelerde önemli bir hipotiroidi nedenidir. Otoimmün bir
hastal>k olup, antimikrozomal ve antitiroglobülin antikorlar>n
artmas> ile karakterizedir. Fazla iyot al>m>n>n hastal>¤>n oluflu-
munda rol oynad>¤> belirtilmifl, gonadal disgenezi, Down
sendromu, Klinefelter sendromu ve Noonan sendromu gibi
hastal>klarda daha s>k görülebildi¤i bildirilmifltir.

Hastal>k genellikle yavafl büyüyen, asemptomatik ötiroid

guatr fleklinde belirmektedir. Ancak, hipotiroidik guatr, tiro-
toksikoz, nodüler guatr ve ender olarak tiroid lenfomas> tab-
losu ile de ortaya ç>kabilmektedir. Hormon tedavisine yan>t
al>namayan hastalar, hava yolu t>kan>kl>¤> oluflan hastalar ve
malignansinin ay>rt edilemedi¤i so¤uk nodülü bulunan hasta-
larda cerrahi tedavi uygulanmal>d>r.

SubakutDe Quervain Tiroiditi:

Çocuklarda çok enderdir.

Tiroid bezi asimetrik olarak büyür, duyarl> olabilir ve yutkun-
ma s>ras>nda a¤r> bulunabilir. Antiinflamatuvar ilaçlar etkisiz
kal>rsa steroid verilebilmektedir.

Guatr:

Geliflmekte olan ülkelerde yetersiz iyot al>m> sonucun-

da görülebilmektedir. Guatr ve sa¤>rl>k birlikteli¤i Pendred
sendromu olarak bilinmektedir. Guatr genellikle pubertede
ortaya ç>kar ve tiroidin mikroskobik incelemesinde görülen
papiller yap>lar karsinom ile kar>flt>r>labilir (1).

Hipertiroidizm:

Çocuklarda en s>k neden Graves hastal>¤>-

d>r. Otonom toksik nodül (Plummer hastal>¤>), toksik nodü-
ler guatr, hiperfonksiyone tiroid karsinomu ise ender rastla-
nan hipertiroidizm nedenleridir. McCune-Albright sendrom-
lu çocuklarda s>kl>kla hipertiroidizm görülebildi¤i bilinmekte-
dir (2).

Graves Hastal>¤>:

Tiroid uyar>c> immunglobülinler ve di¤er

dokuya özgü antikorlar etkisiyle ortaya ç>kan otoimmün bir
hastal>kt>r. Bu hastal>kta guatr (tüm hastalarda), tirotoksikoz,
ekzoftalmus ve pretibial miksödem bulunabilmektedir. Has-
talarda belirti ve bulgu olarak, s>cak intolerans>, ifltah art>fl>, ki-
lo kayb>, terleme, çarp>nt>, titreme ve duygulan>m de¤ifliklik-
leri saptanabilmektedir.

Hastal>k artm>fl T4 ya da T3 düzeyleri ile tan>n>r. Sintigra-

fi genellikle gereksizdir. Yap>l>rsa radyoaktif maddenin h>zl> ve
yayg>n tutulmas> özelli¤i ile Hashimoto hastal>¤> ve toksik no-
düler guatrdan ay>rt edilebilir

Graves hastal>¤> tedavisi hastan>n yafl>, ailenin tercihi, has-

tal>k fliddeti, bezin büyüklü¤ü ve medikal tedaviye yan>t göz
önüne al>narak kurgulanmal>d>r.

Antitiroid ilaçlar 2 ay içinde hormon düzeyini normale

getirebilir ve tedavi 2-4 y>l kadar sürdürülür. S>kl>kla beta ad-
renerjik bloke edici ilaçlar da tedaviye eklenir. Guatr>n düzel-
mesi hastal>¤>n kontrol alt>na al>nd>¤>n> gösterir. Yetersiz yan>t
s>kl>kla ilaç yan etkileri veya tedaviye uyumsuzluk nedeni ile
olmaktad>r.

t al>namad>¤>nda radyoaktif iyot teda-

visi ya da cerrahi tedavi düflünülür. Radyoaktif iyot tedavisi-
nin herhangi bir olumsuz etkisi bildirilmemifl olmakla birlik-
te, çocuklukta kullan>m> konusunda görüfl birli¤i yoktur. Rad-
yoaktif iyoda yan>t al>n>rsa, hastal>¤>n yineleme olas>l>¤> %5'in
alt>ndad>r. Hastal>¤>n tam kontrolü aylar sürebilmekte ve bu
hastalar>n %70'ten fazlas>nda hipotiroidi geliflebilmektedir.

Cerrahi tedavi h>zl> ve kal>c> bir çözüm sa¤lamas> nedeniy-

le tercih edilmektedir. Antitiroid ilaçlar (6 hafta) ve beta adre-
nerjik blokerler (1 hafta) verildikten sonra cerrahi yap>l>r. Be-
ta blokerler ameliyat sonras> 5-7 gün daha verilerek tiroid f>r-
t>nas> olas>l>¤> önlenmelidir. Cerrahide tiroidektomi boyutlar>
tart>flmal> olmakla birlikte s>kl>kla bilateral subtotal tiroidek-
tomi tercih edilmektedir. Rekküren sinir yaralanmas> ve hipo-
paratiroidizm risklerini beraberinde getirmektedir. Hipotiro-
idizm tedavisi daha kolay olmas> nedeniyle paratiroidin koru-
nabildi¤i hastalarda total tiroidektomi yap>lmas> da öne-
rilmektedir. tama yak>n tiroidektomi veya tek taraf-

2064

190

BÖLÜM

Çocuklarda Tiroid ve
Paratiroid Hastal>klar>

Dr.