background image
Tiroidit tiroid bezinin inflamatuvar patolojilerine verilen or-
tak bir isimdir. Çok genifl ve de¤iflik inflamatuvar durumlar>
içermektedir. Akut, subakut ve kronik formlar> vard>r. Etiyo-
lojik durumlar>na göre bunlar>n içinde otoimmün nedenler,
viral veya postviral durumlar, bakteriyel yada fungal enfeksi-
yonlar, Riedel's tiroiditi gibi sklerozan tiroidit yan>nda radyas-
yona yada sarkoidoz gibi granülomatöz durumlara ba¤l> geli-
flebilen tiroiditler say>labilir (Tablo 1) (1). Sadece nedenleri
de¤il klinik özellikleri de farkl>l>k gösterebilir. Bu nedenle s>-
n>fland>r>lmalar> da zordur. Örne¤in Hashimato tiroiditi hi-
potiroidizm ile seyretmesine ra¤men bafllang>çta uzunca bir
dönem ötiroidik seyredebilir. Ya da bu hastalar gebe kal>rsa
do¤um sonras> tiroiditin akut ata¤> nedeni ile akut bir hiper-
tiroidi tablosu ile karfl>m>za ç>kabilirler. Buna benzer tablo ge-
be olmayan hastalarda sessiz yada a¤r>s>z tiroidit olarak gelifle-
bilir (2).
AKUT T
Bu tip tiroidit ilk kez 1857 y>l>nda Bauchet taraf>ndan bildiril-
mifltir. Bu tablo antibiyotiklerin keflfinden önce tiroide yap>-
lan cerrahi giriflimlerin %0,1'ni oluflturmakta idi (3). Bu tip ti-
roidit tan>mlamak için akut bakteriyel tiroidit, süpüratif tiroi-
dit ve piyojenik tiroidit isimleri de kullan>lmaktad>r. Nadir bir
durumdur. 1900­1980 y>llar> aras>nda yaklafl>k 224 olgu bildi-
rilmifltir. Genç eriflkinlerde daha s>k görülmektedir. Tiroid en-
feksiyonlar> yaflam> tehdit eden %8,6'ya varan oranda morta-
litesi olan bir patolojik durumdur. Prognozu hastal>¤>n erken
tan>n>p tedavi edilmesi ile iliflkilidir (3,4).
Etiyoloji:
Kan ak>m>n>n iyi ve lenfatik yap>s>n>n güçlü olma-
s>, yüksek iyot içeri¤i ve fibröz kapsülü nedeni ile tiroid bezi
asl>nda enfeksiyona dirençlidir (5). Deneysel olarak bu tür ti-
roiditi oluflturmak güçtür (6). Buna ra¤men bu tür tiroidit he-
matojen yada lenfatik yolla tiroglossal kist gibi konjenital de-
fektlerden yay>larak veya tiroid bezine penetran uygulama ya-
da travmalardan sonra tiroide s>zan mikro organizmalarla
olur (7). Priform sinüs füstülü etiyolojik bir faktördür. Genel-
likle bakteriler neden olur (3,8) (Tablo 2). Bunlar>n aras>nda
Stafilokok, Streptokok türleri ve aneoroblar en s>k karfl>lafl>lan
mikroorganizmalard>r. Özellikle alfa ve beta Streptokoklar
yaklafl>k olarak etkenlerin 3/4'ünü oluflturur (9). Ayr>ca He-
mofilus influenza, Psödomonas aerogenosa, Escherichia koli
ve Korinobakterium türleri de etken olarak üretilmifltir. Bu-
nun d>fl>nda Tablo 2'de görüldü¤ü gibi daha nadir olarak
%15'inde Aspergillus ve Aktinomikozis türü mantar ve %9
oran>nda Mikobakterium grubu mikroorganizmalar suçlan-
m>flt>r (10). lanm>fl kiflilerde de bu tür en-
feksiyonun geliflimi kolayd>r (11).
Klinik Bulgular:
Hastal>k ani bafllayan atefl, titreme ve bo-
yunda lokal duyarl>l>k ve k>zar>kl>k ile kendini gösterir (4). A¤-
r> genellikle çok ciddidir ve kulak, mandibula ve oksipital böl-
geye yay>l>r. Özellikle boyun ekstansiyona getirildi¤inde flid-
detlenir (12). Disfaji ve ses k>s>kl>¤>da s>kl>kla karfl>lafl>lan
semptomlard>r. Ayr>ca sistemik toksisiteye ba¤l> semptom ve
bulgular görülebilir.
Fizik muayenede duyarl> tiroid bezi üzerinde eritemli cilt
söz konusudur. Tek veya iki tarafl> palpe edilebilen troid bezi
palpasyonda duyarl>d>r. Abse geliflirse fluktuasyon al>n>r. Has-
ta boynunu strep kaslar>n> hareket ettirmemek için fleksiyon-
da tutar. Bu bulgular özellikle sol tarafta belirgindir (13). Ser-
vikal lenf adenopati söz konusu olabilir ancak predispozan
neden olarak faranjit söz konusu de¤ilse bir anlam> yoktur.
Akut süpüratif tiroidit sonucunda sepsis, trakeal ve özofagial
rüptür, jugüler ven trombozu, laringeal kondrit ve perikon-
drit, sempatik trunkus paralizisi gibi komplikasyonlar gelifle-
bilir (14).
Bu hastalarda tiroid fonksiyonu hastal>k seyri s>ras>nda
bozulabilece¤i için TSH ve tiroid fonksiyon testleri istenmeli-
dir. Bir k>s>m hastada tirotoksikoz yada hipotiroidizm görülse
1882
169
BÖLÜM
Tiroiditler
Dr. Nuh Zafer Cantürk
TABLO 1.
Tiroiditlerin S>n>fland>r>lmas>
Akut süpüratif tiroidit
Subakut tiroidit
A¤r>s>z subakut tiroidit
Postpartum Tiroidit
Kronik tiroidit veya Hashimato tiroiditi
Riedel tiroiditi
TABLO 2.
Akut Süpüratif Tiroiditin
Etiyopatojonezinde Rol Oynayan
Mikroorganizma Gruplar> (10).
Bakteri
Fungal
Mikobakteriler
Parazit
Sifilitik
68
15
9
5
3
Mikroorganizma Yüzde
s>kl>k