ayr>l>r (Tablo 1). Piyojenik apseler, amibin endemik oldu¤u
yerler hariç tutulursa daha s>kt>r ve mortalitesi daha yüksektir.
ve ark. taraf>ndan 1938 y>l>nda incelenmifltir (1). O tarihte ka-
raci¤er apselerinin en s>k nedeni olarak akut apandisite ba¤l>
pileflebit ön plana ç>kmaktayd> ve mortalite oran> %70'in üs-
tündeydi. Hastalar>n ço¤u da gençti. Pileflebit portal venin
septik trombozudur. En önemli nedeni kar>n içi sepsistir ve
s>kl>kla akut apandisit ya da divertikülite ba¤l>d>r. Tan>s> zor-
dur ve mortalitesi yüksektir.
çeflitli mekanizmalarla ortaya ç>kar (Tablo 2). Bu gün için en
s>k neden kolanjite ikincil geliflmedir. Özellikle pankreas ve
safra yollar> karsinomu altta yatan neden olarak ön plana ç>k-
m>flt>r. Bu hastalarda endoskopik retrograd kolanjiografi gibi
giriflimler etiyolojide rol oynayabilir. Apse nedeni olarak he-
patik arter embolizasyonu ve radyofrakans ablasyon (RFA)
yap>lm>fl hastalar da giderek artan oranlarda serilerde yer al-
maktad>r (3). RFA'ya ba¤l> apse geliflimi olgular>n %2 kada-
r>nda görülmektedir. RFA'ya ba¤l> apse geliflimi biliyer sistem
hastal>¤> olanlarda ve önceden kemoembolizasyon yap>lanlar-
da artmaktad>r. Türkiye'de karaci¤er kist hidatiklerinin ikincil
bakteriyel enfeksiyonu, piyojenik karaci¤er apselerinin en s>k
nedenlerindendir. Piyojenik karaci¤er apseleri tek ya da bir-
den fazla say>da olabilirler. Sa¤ lobda daha s>k yerleflirler. Pi-
yojeik karaci¤er apselerinin %60-70'i erkeklerde görülür. En
s>k oldu¤u yafl grubu 50-60 yaflt>r (4).
l>k ve sar>l>k gibi yak>nmalar da efllik edebilir.
fataz ve gamaglutamil transpeptidaz (GGT) yüksekli¤idir. Bi-
lirubin yükselmesi hastalar>n yaklafl>k %40'>nda görülür. Bili-
rubin, serum transaminazlar> yüksekli¤i ile birlikte albumin
düflüklü¤ü olmas> kötü prognostik göstergedir (5). Direkt ka-
r>n grafisinde %10-15 olguda apse kavitesi içinde gaz görüle-
bilir. Tan> için mutlaka ultrasonografi veya bilgisayarl> tomog-
rafi (BT) gibi görüntüleme yöntemlerine gerek duyulur. Bilgi-
sayarl> tomografide duyarl>k ultrasonografiden yüksektir ve
%95 düzeyindedir. fiüpheli olgularda, özellikle amibik-piyoje-
nik apse ay>r>m>n>n di¤er yöntemlerle yap>lamad>¤> hallerde,
ultrasonografi eflli¤inde i¤ne ile apse içinden perkütan aspiras-
yon yap>larak tan> konulabilir.
aldir. En s>k karfl>lafl>lan mikoorganizmalar Escherichia coli,
Klebsiella pneumoniae, Proteus türleri, enterococcuc ve Strepto-
coccus'lard>r. Son y>llarda Klebsiella pneumoniae en s>k görülen
etkendir (4,7). Olgular>n %20'sinde anaerob bakteriler de izo-
Gelifliminde, Mikro-Organizmalar>n
Karaci¤ere Gelifl Yollar>
2. Portal venöz yay>l>m (pilefilebit benzeri)
3. Hepatik arter yoluyla yay>l>m
4. Kar>n içi enfeksiyonun do¤rudan ilerlemesi
5. Travma
6. Kriptojenik (nedeni bilinmeyen)