665
B
ÖLÜM
26: Y
ANLI
K
AYNAMADA
P
RENSPLER
Fleksiyon ve ekstansiyonda çekilecek lateral grafiler çevre ek-
lemlerin hareket açikliini göstermede yardimcidir.
Uygun grafiler ile u özellikler tanimlanir: ekstremite dizi-
mi, eklum uyumu, anatomik aks ve açilama rotasyon merkezi
(CORA). Bu deerler deformite deerlendirmede kullani-
lir.
10,72
Ekstremite Dizilimi
Ekstremite dizilimi deerlendirilirken, ayri ayri her bir ke-
mik yerine frontal planda tüm ekstremitenin mekanik aksi
deerlendirilmelidir.
35,45,47,77,78,90
Alt ekstremitenin frontal plan
mekanik aksi hesaplanirken, ayaklarin kariyi gösterdii (nöt-
ral rotasyonda) basarak çekilen 51 inç dizilim grafilerinden
yararlanilir.
41,49,82
Mekanik aks deviasyonu (MAD) diz eklem
merkezi ile ayakbilek ve kalça eklem merkezlerini birletiren
çizginin arasindaki mesafedir. Kalça eklemi merkezi, femur
bainin merkezidir. Diz eklem merkezi, tibial spinalarin arasi
ile femur interkondiler çentik apeksi arasidir. Ayakbilek eklem
merkezi, tibial eklem yüzeyi orta noktasidir.
Alt ekstremitenin normal mekanik aksi diz eklem mer-
kezinin 1-15 mm medialindedir (ekil 26-3). Eer ekstremite
mekanik aksi bu deer araliinin diinda ise, deformite MAD
olarak tanimlanir (bkz ekil 26-3). Eer MAD diz merkezinin
15 mm'den daha medialinden geçerse varus, diz merkezinin
lateralinden geçen herhangi bir MAD valgus dizilimini gös-
terir.
Anatomik Akslar
Uzun kemiklerin anatomik ve mekanik akslari frontal (ön-
arka röntgen) ve sagittal (yan röntgenler) planlarda deer-
lendirilir. Anatomik aks diafizin merkezinden geçen, kemik
boyunca uzanan çizgi olarak tanimlanir. Uzun kemiklerde
anatomik aksi belirlemek için, transvers çapin ortasi çeitli
noktalarda iaretlenir. Bu noktalardan geçen çizgi anatomik
aksi gösterir (ekil 26-4).
EKL 26-1
Eklemin yakinindaki açisal deformite, komu eklemde dengeleyici deformiteye yol
açar. Örnein tibia distalindeki bir frontal plan deformitesi, subtalar eklemde dengeleyici subtalar
eklem deformitesine yol açar. Subtalar eklem deformitesi sabittir
(A) eer hastanin ayai distal
tibia deformitesine paralel olmuyor veya fleksibl
(B) eer hastanin ayai distal tibia deformitesine
paralel oluyorsa.
EKL 26-2
A. Bilateral basarak 51 inç ön arka dizilim grafisi
ve
(B) 51 inç yan dizilim grafisi, bunlar alt ekstremite dizilimini
deerlendirmede kullanilir.