background image
1000
Ü
ST
E
KSTREMTE
sonucu olan kiriklar ya da ilaç/alkol baimlisi kiilerin tedavi-
si müdahale için firsatlar yaratir. Genel anlamda tüm ortope-
dik yaralanmalar da olduu gibi, humerus cisim kiriklarinin
tedavisi iyi anatomi ve cerrahi endikasyon bilgisini, implant
ve tekniklerin doru uygulanmasini, hastanin fonksiyonlarini
ve beklentilerini göz önüne almayi gerektirir.
EPDEMYOLOJ
Travma bölümlerinin gelimi veri kaynaklari ve sigortali nü-
fusun artmasi, kirik ve çikiklarin epidemiyolojisi konusunda
önemli bilgi birikiminde arti salamilardir. Eskiden, tipik
doktor-hasta ilikisinde bu bilgi çok önemli deildi, ancak
dünyadaki ortopedik cerrahlar ekonominin ve politikanin or-
topedik tedavi yaklaimlarini fazlasiyla etkilediini artik bil-
mektedir. Bu konunun günlük uygulamadaki rolünü ve insani
yanini bilen kii olarak ortopedik cerrahlarin bu tür aratir-
malarda lider rol sahibi olmalari önemlidir.
Tytherleigh-Strong ve arkadalarinin yapmi olduu der-
leme ngiltere'de humerus cisim kirii epidemiyolojisini mü-
kemmel yansitmaktadir.
160
Bu aratirmada, 600,000 kiinin
kirik tedavisinden sorumlu tek bir travma merkezinin verileri
kullanilmitir. Kiriklarda iki farkli dailim tespit etmilerdir
(ekil 34-1), birinci arti (yilda 100,000 kiide 25) genç, özel-
likle erkek 21-30 yalari arasinda, ikinci ve daha büyük arti
(yilda 100,000 kiide 100) özellikle yali bayanlarda 60-80
yalar arasi dikkati çekmektedir. Gençlerde daha çounluk-
la yüksek enerjili travmalarin kiriklardan sorumlu olduunu
bildirmektedirler. Yali kadinlar ise, ikinci artia denk gelir,
kiriklarin basit dümeler sonucunda olduu ve bu grubun
cerrahi giriim yapilan gruptan tamamen farkli özellik göster-
dii belirtilmektedir. Sadece yaralanmalarin %5'nde açik yara
mevcudiyeti varken, kiriklarin %63'ü "basit" kirik özelliine
sahiptir (AO/OTA tip "A", Tablo 34-1). Ekholm ve arkadala-
ri tarafindan daha sonra yapilan bir yayinda, önceki yayinda
olduu gibi, sveç toplumunda da iki arti belirgindir, ancak
yali grupta ortaya çikan artiin daha belirgin olduu vurgu-
lanmaktadir.
38
Bu saptama yine yüksek enerjili ve açik kiriklara
odaklanan yayinlardan farklilik göstermektedir.
137
Bu tip bilgi-
ler asistan eitimi (göreceli olarak merkez baina bir yilda az
"cerrahi" kirik), kaynak yönetimi (en büyük grup basit düme
sonucu yali bayanlarda olan kirik) ve aratirma (denk gruplar
arasinda mukayese) için önemli katkida bulunabilir.
160
Brinker ve arkadalari, sigortali 135,000 genç kiiye (or-
talama ya 28.9), 62 ortopedik cerrahin oluturduu tek bir
doktorlar grubu tarafindan verilen tedavi verilerini prospektif
olarak incelemilerdir.
17
Tüm kiriklarin orani 100,000 kiide
yilda 847 iken, humerus kiriklari yilda 100,000 kiide 13.1
olarak bulunmutur. Beklenildii gibi genç grupta, tüm kirik-
larda erkek olgu sayisi yüksektir. Bu bilgi Kuzey Amerika'da
aktif ve genç kiiler için ortopedik kaynak kullanimi açisindan
önemlidir.
ANATOM
Humerus cisim kiriklari terimi, proksimal humerusta cerrahi
boynun distali ve distalde suprakondiler bölgenin proksima-
linde olan kirik hatlari için kullanilir.
50,145,148
Proksimal hume-
rus yatay kesitte kabaca silindirik, distal humerus ise üçgen
eklindedir.
49
Humerusun meduller kanali suprakondiler yay-
vanlamanin üzerinde daralir. Femur ve tibia distalinin meta-
fizyel genilemesinden farklidir ve humerus cisim kiriklarinin
intrameduller çivilenmesini etkiler.
Humerus kas ve yumuak dokular tarafindan çok iyi saril-
makta, bu durumda komplike olmayan kiriklarin iyilemesin-
de iyi progmozu salamaktadir. Lateral ve medial intermus-
kuler septalar gergin fibröz bandlardan oluur ve kolu anteri-
or ve posterior kompartmanlara böler. Brakiyal arter, median
sinir ve muskulokütan sinir seyirleri boyunca hep anteriorda
kalirken, ulnar sinir proksimalde anteriorda yer alirken, dir-
sekte posteriora geçer. Radial sinir ise proksimalde posterior-
da yer alirken daha sonra anteriora döner (ekil 34-2 ).
ekil 34-1
Edinburg'tan 249 humerus cisim kirikli hastanin ya
ve cinsiyet dailimi (Tytherleigh-Strong G, Walls N, McQueen
MM. The epidemiology of humeral shaft fractures. J Bone Joint
Surg (B) 1998;80B(12):249­253'den inziyle basilmitir).
TABLO 34-1
249 Humerus Cisim Kiriinin AO
Siniflandirmasina Göre Dailimi
Tip
Yüzde
Ortalama Ya (yil
A1 29.2
A2 10.8
A3 23.3
Toplam
63.3
56.5
B1 17.1
B2 8.3
B3 0.8
Toplam
26.2
47.5
C1 5.4
C2 3.3
C3 1.7
Toplam
10.4
56.
Tytherleigh-Strong G, N, McQuenn MM. The epidemiology of humeral
shaft fractures. J Bone Joint Surg (B) 1998;80B(12):249­253
Erkek
Toplam
Ya (yil)
Hasta say
i
s
i
Kadin