ristik özelliklerin hiyerarisini oluturmaktir. Ortak tanimla-
yicilar belirlenerek, her bir materyal uygun olarak gruplana-
bilir. Gruplar tanimlamadaki yapilarinin kompleksliine göre
hiyerarik olarak siralanabilir. Hayvanlar aleminde tanimla-
yici bu yapi basit bir örnek olarak kabul edilebilir. Bu sistem
ortak özelliklerine göre hayvanlari gruplar, ve organizmanin
karmaik-gelimiliini dikkate alarak hiyerarik bir sirala-
maya yöneltir. Bu örnek, temel yapi anlaminda bir çok kirik
sinifl ama sistemi ile benzerlik gösterir.
Bu özellik tüm sinifl ama sistemlerinden çok özellikle tanim-
layici yapi temelinde kurgulanan sistemlerde izlenir. Burada
vurgulanan nokta sinifl andirma sistemleri arasindaki temel
farkliliklardan birine vurgu yapar, yani tanimlayici ve karakte-
ri belirleyici sistemler ile hareket planina ve sonucuna yönelik
sistemlerin farklii gibi. Örnein, hayvanlar alemine yönelik
sinifl ama, canlilari isimlendirir ve sinifl andirir, bunun yanin-
da gözlemciyi planladii bir amaca yönlendirmez.
bilmesine yardimci olmasidir. Bir kirik sinifl ama sisteminin
tek baina güvenilir bir biçimde uzun dönem sonucunu, te-
davi edenin kestirebilmesini ve öngörmesini salayabilmesi
mükemmel derecede fayda salayabilir, böylece travmanin
en baindan beri hastanin uzun dönemli sonuç beklenti-
si kolaylikla açiklanabilir. Bu özellik aratirmalara da katki
salayacaktir, öyle ki bir kirik hakkindaki bir aratirmanin
sonuçlari dier bir klinik çalimaya kolayca uyarlanabilir. Bu
arada akilda tutulmasi gereken bir nokta sinifl amalara gü-
venilirliin ve geçerliliinin nasil sinanacai olmalidir. ekil
2-1 sinifl ama sistemlerinin amaçlarini ve sistemin yüksek de-
recede güvenilirlik ve geçerlilik taima kriterleri seviyelerini
özetlemektedir.
TARHÇES
lere dayanir. Edmund Smith Papirusu çok parçali kiriklar ile
dierleri arasinda belirgin bir ayrim yapmami ama kiriklari
net bir ekilde açik ve kapali olarak ayirmi, ve bu sinifl ama
üzerine tedavi prensiplerini oluturmutur. Eski Misir'da açik
kiriklar tedavi edilmemesi gerekenler sinifinda yorumlanmi-
tir.
nin klinik deerlendirmesi dikkate alinarak yapilmitir. Ra-
dius distalinin Colles kirii, distal parçanin dorsale deplase
olduu-el bileinde çatal sirti deformitesinin gelitii sik rast-
lanan bir kiriktir. Bu klinik deformiteyi gösteren her kirik ayni
biçimde, deformitenin düzeltilmesi ve tespiti metodu ile teda-
vi edilimitir.
tanimlanmitir.
sinifl andirmalarina örnek olarak verilebilir.
deerlendirme kiriklarin sinifl andirmalarinda ve tedavilerini
yönlendirmede o kadar etkin olmutur ki bugün için hemen
hemen radyolojik incelemeye dayanmayan hiçbir kirik sinif-
lama metodu yoktur. Modern olarak nitelendirilebilecek bazi
kirik sinifl ama sistemleri kirik hatlarinin yerine, sayisina ve
kirik parçalarinin (fragmanlarin) deplasmanina göre tanim
yapmaktadirlar. Geçen yüzyilda her bir kemiin kiriina yö-
nelik çok sayida sinifl ama sistemi bildirilmise de bunlarin
ancak bir kismi yaygin bir ekilde kullanilabilirliklerini ha-
len sürdürebilmektedirler. Garden'in proksimal femur
kabul görmü sinifl amalar bu kismin ileriki kisimlarinda de-
tayli olarak ele alinacak ve tartiilacaktir.
cerrahlar) kirilmi kemiin direk radyolojik görünümü üze-
rinde yapilan karar ve yorumlari dikkate almaktadir. Çoun-
lukla kirik ön arka ve yan görünümler ile tanimlanirsa da,
bazi sistemler ek radyolojik görünümler ile -oblik görünüm
ve iç-di rotasyon grafileri gibi, ilave bilgileri de kullanmak-
tadirlar. Her bir kirik için karar verilirken, bir kiinin kirilmi
ekstremitesinin radyolojik görünümündeki çeitli ve bazen de
kompleks yansimalari yorumlamasina dayanilmaktadir. Bu
yorum için ise ortopedistin görüntülenen kemiin osteloji-
sini detayli bir biçimde bilmeye gereksinimi vardir ve ayrica
unutmamak gerekir ki sinifl andirma sistemini de iyi derecede
bilmesi zorunludur. Ortopedik cerrah, tüm kirik çizgilerini
doru ve tümüyle yorumlayabilmeli, kirik fragmanlarinin
doasini ve nereden kaynaklandiini görebilmeli ve her bir
fragmanin birbiriyle ilikisini de doru olarak tanimlayabil-
melidir. Son olarak, ortopedistten kirik parçalari arasindaki
mesafenin de doru olarak yorumlanmasi istenir ki, bunun
için kirik öncesinde parçalarin orijinal yerleimlerini dikkate
almasi gereklidir.
Çou halde daha önce direk grafiler için oluturulmu kirik
sinifl ama sistemlerine sonradan BT görünümleri eklenmitir.
Sadece BT görünümleri için oluturulmu kirik tanimlama
Uzun Kemiklerdeki K>r>klar>n
nsidans>
simlendirme
Tanimlama ve kiyaslama
Sonucu belirleyebilme
Çok yüksek derecede güvenilirlik