yaralanmalari görülebilir.
olabilir.
çülen spinal kanal çapi ve spinal kanal bölgesi oldukça önem-
lidir.
maktadir. Bu durum gerçek doku hasarini aan fonksiyonel
nörolojik defisit ile sonuçlanir. Bu tablo spinal ok olarak ad-
landirilmaktadir. Spinal ok tablosu mekanizmasi tam olarak
ortaya konulmasa da, tüm kordun hizli depolarizasyonu ile
ilikili olabilir.
dirme, nöral yaralanmayi daha net belirlemektedir.
maruz kalmaktadir.
yol açabilir. Primer nöral yaralanmalar bunun yaninda se-
konder yaralanma ve vaskuler yaralanmadan baimsiz olarak
çikan dorsal kolonlarda ve inen motor yollarda Wallerian de-
jenerasyona yol açabilirler. Bu deiikliler yaralanma bölge-
sinde nöral parankimal matriksden yoksun bir aralikla sonuç-
lanabilirler. Nöral doku zedelenmesi masere bölgede hemo-
rajilere ve yaralanma bölgesinde damarlarda yirtilmalara yol
açmaktadir (Tablo 41-1). Hematomyeli ve kord içerisindeki
hemoraji ilerleyen zamanlarda hücreleri ve aksonlari primer
yaralanma bölgesinden deplase etmektedir. Yaralanmayi takip
eden ilk birkaç saatteki doku bozulmasi, yaralanma bölgesinin
genilemesine yol açmaktadir. Yaralanmadan 1 haft a sonra ya-
ralanma bölgesi ebadi çok da net olarak deerlendirilemez.
kavite olutururlar. Bu kavite, nöral doku hasarinin oldu-
u tüm bölgeyi kaplayabilir ve yaralanma bölgesinde kistler
oluturur. Bu süreç spinal kord yüzeyi salam kaldiinda ya
da pia-araknoid ve durada adhezyon olmadii taktirde sabit
bir hal almaktadir. Yine bu durum stabil, gevek duvarlari ile
genileme göstermeyen ve etrafinda astrosit siniri bulunma-
yan kistik kavitasyonlar ile sonuçlanabilir. Eer Pia tabakalari
duraya skarlairsa, kist duvarlari astrositler ile sinirli olarak
çevrilirse,bu durumda genileyen kistler ve syrinks formasyo-
nu oluabilir. Yine dura ve pia arasindaki skarlama kordun
aikar genilemesine ve ilerleyici kistik olmayan myeloma-
laziye sebep olabilir. Bu mekanizmalar ilerleyen zamanlarda
gecikmi nörolojik defisitlere sebep olabilirler ve ayrica du-
raplasti ve skarli spinal kordun ayrilmasi gibi geç nörolojik
defisitlerde yapilacak olan tedavilerin temellerini olutururlar.
kordundaki süreçleri taklit etmek üzere in vivo ve invitro or-
tamlarda deiik modellerde çaliilmitir. Deneysel tasarim-
lardaki deikenlik ve test edilen hayvan türlerinin farklilii,
yaralanmaya olan cevabin farkli karakterlerde olmasina sebep
olmaktadir. Spinal kord yaralanmasinda optimal bir deneysel
model hala net olarak ortaya konulmamitir. Travma model-
nellemesini sinirlandirmaktadir.
ri yapisal ve kimyasal deiikliklere uramaktadir. Bu deiik-
likler bir takim sistemik cevaplari ortaya çikarmaktadir. Yara-
lanma bölgesindeki hemoraji gri madde içerisinde dakikalar
içerisinde olmakta ve lateral kolonlardaki beyaz maddeyi içe-
recek ekilde radial olarak yayilmaktadir. Endotel hücre hasari
sivi ekstravazasyonunu arttirmakta ve nöral dokuda imeye
sebep olmaktadir. En fazla hücre ölümü yaralanmanin ilk bir-
kaç saatinde olmaktadir.
ralanma sonrasi 4 saat içerisinde balamaktadir. Spinal kord
yaralanmalarindaki nöral doku kayiplari sadece fiziksel güçler
ve sitotoksik proseslerle deil bunun yaninda programli hücre
ölümü ile de olmaktadir (apoptoz).
erken bir ekilde balamaktadir. Programli hücre ölümü yara-
lanmayi takip eden 24 saatte ilk olarak ve ortalama 7 günde ise
2. pikini yapmaktadir.
seperasyonuna ve yaralanma bölgesinden balayan nekroza
sebep olmaktadir. (Walleyen dejenerasyon)
yon giriimlerinde oluur. Lezyonun altinda ise dorsal kök
ganglion hücrelerinin verimsiz büyümeleri schwann hücrele-
rinin proliferasyonu ile sonuçlanir (schwannozis).
larindaki deiiklikler, birbirine baimli reaksiyonlarin ço-
almasina balidir. Ikincil yaralanma olarak da adlandirilan
bu patofizyolojik yanit, doku hasari ve fonksiyonel kayiplari
arttirabilir. Iskemi ve enfl amasyon, ikincil yanitlardaki önemli
mekanizmalardir.
süresi ile de orantilidir.
geri dönüsüz hale gelebilir. Geri dönüsüz aksonal yara-
lanma, ayrica ilk yaralanma bölgesinin ötesine geçen hücre
ölümlerine öncülük yapabilir.
hücre infiltrasyonu ve 24 saatten sonra balayan makrofaj in-
filtrasyonunu kapsar (ekil 41-2).
edebilir.
tar olaylardir.
sodyum deiimi süreçlerinin tersine döndürüldüünü gös-
termitir.
zayif oksidasyon ve membran yetmezlii ile sonuçlanir.