sertlik veren mineral içerir. Kemik matriksinin balica organik
bileeni olan tip I kollajen, kemik dayanikliliina katkida bu-
lunur, ayni zamanda da kemie kirilmadan deforme olmasini
salayan plastisite özelliini verir. Kemik matriksi ayrica kemik
oluumunu uyaran büyüme faktörleri dâhil çeitli sitokinleri
de içermektedir.
rülmektedir. Diarida fibröz katman ve içeride hücrelerden
zengin ve vasküler kambiyum katman olmak üzere iki katman-
dan oluan periost, kemik di yüzeyini kaplar ve birçok kiriin
iyilemesine itirak etmektedir. nfantlarda ve çocuklarda daha
çok hücreli ve daha kalin olan periost, erikinlerdekine oranla
daha geni damarsal destee sahiptir. Belki de bu farklar ne-
deniyle çocuklarin periostu birçok kiriin iyilemesinde daha
etkindir. ki farkli kemik tipi biyolojik ve mekanik özellikleriyle
birbirinden ayrit edilebilirler: örgülü ya da immatür kemik ve
lamelli ya da olgun kemik.
ür.
meller kemie birakir. Örgülü kemiin lameller kemie oranla
depolama ve rezorpsiyon hizi daha yüksektir, matrikskollojen-
fibrillerinden oluan düzensiz örgülüyapi her birim hacimde
osteositlerin yaklaik dört katidir ve matriksminerallizasyonun
düzensiz bir modelidir. Örgülü kemiin yaygin yamali yapisi
ve minerilizasyonun benekli yapisi, lameller kemikten kirik
kallusunda bulunan örgülü kemii ayirt eden düzensiz bir rad-
yolojik görüntü oluturur. Örgülü kemik, kollojenfibriluyumu
olmayii, düzensiz minerilizasyon ve göreceli yüksek hücre ve
su younluu nedeni ile lameller kemikten daha yumuak ve
daha kolay deforme olan bir yapiya sahiptir.
ral ve metafizeal kemikler tarafindan desteklenen karilikli
uyum içinde eklemleen kikirdak yüzeyler, eklem kapsülleri
ve eklem kikirdai hariç eklemin iç yüzeyini kaplayan sinovya
ile eklem yüzeylerini destekleyen kemikleri birletiren balar.
Bazi eklemler ayrica kikirdak yüzeyleri arasinda yer alan ve
eklem kapsülüne tutunan youn fibroz doku menisküslerine
sahiptirler.
li, seyrekçe dailmi kondrositlerden oluur.
lar ve kollojen yapida olmayan moleküller) oluturmaktadir.
Tip II kollojenfibrilleri, kikirdaa biçimini ve gerilme direnci-
ni verir, nicel olarak küçük kollejen çeitleri tip II kollojenfib-
rillerinin oluturduu ain düzenlenmesine ve sürdürülme-
sine yardimci olmaktadir. Proteoglikanlarin su ile etkileimi,
dokuya kompresyona kari sertliini ve esnekliini verir ve
dokunun dayanikliliina katkida bulunur.
ilabilmi moleküllerdir, fakat matriksi düzenlemeye ve den-
gelemeye yardim ettikleri, kondrositleri matriks makromole-
küllerine baladiklari ve muhtemelen kondrositlerinfenotip-
lerininin belirlenmesine yardimci olduklari görülmektedir.
Dier birincil kas-iskelet dokularindan farkli olarak kikirdak
kan, sinir ve lemfatik desteinden yoksundur.
vetlerin dokularin direnme gücünü amasinin sonucudur.
Kemik dokusunun bozulmasina kirik adi verilir. Eklem ki-
kirdainin görünebilir bozulmalarina, eklem kikirdaini ve
subkondral kemiin ikisini birden içerdii zaman da kirik adi
verilir. Bunlar Osteokondral ya da eklem içi kiriklar olarak ad-
landirilir ve sadece kikirdai içerdii zaman kondral kiriklar
olarak isimlendirilir.
recek birbirini izleyen enfl amasyon, onarim ve yeniden e-
killendirme sirasini balatir.
uzun süren yeniden ekillenme evresi balar. Kirik iyilemesi
enerji gereksinimi enfl emasyon süresince hizla artar ve kirik
kallusundaki hücrelerin hizla çoaldii ve büyük hacimli yeni
matriks üretildii onarim sirasinda tepe noktasina ulair. Bu
enerji gereksinimleri, hücre younluu ve hücre aktivitesinin
dümeye balamasiyla yeniden ekillenme baladii zamana
kadar yüksek kalir.
ayni zamanda periost ve kaslar dâhil kemii çevreleyen yu-
muak dokulara zarar verir. Meduller kanalin içinde, kirik uç-
lari arasinda ve yükseltilmi periostun altinda bir kan pihtisi
oluur. Kemiin kan damarlarinda oluan hasar, osteositleri
beslenmekten yoksun birakir ve kirik uçlarinda canli hüce
kalmaksizin kollateral damarsal kanallarin balandii yerin
gerisine kadar ölürler (ekil 4-2). Ciddi hasar görmü periost
ve kemik ilii, dier çevre dokularla birlikte kirik alanindaki
nekrotik materyale katkida bulunabilirler.
ve taze kiriklarin bulunduu bölgede olan akut ödeme balica
sebep olan plazmanin sizmasina neden olurlar. Makrofajlar ve
lenfositleri izleyerek parçali lökositleri de içeren enfl amatuar
hücreler bu bölgeye göç ederler. Bu hücreler ayrica anjioge-
nesisi uyaran sitokinleri de salgilarlar.
ile kondrositler ortaya çikarak yeni matriks, kirik kallusunu
üretmeye balarlar (ekil 4-2 ve 4-3).
linan büyüme faktörleri dâhil, kemik matriks proteinleri ve
kirik bölgesinde enfl amasyon boyunca salinan kemotaktik ve
büyüme faktörlerini içermektedir.
onarim dokusunun miktari, bileimi ve onarma orani, (i) ki-
riin esas olarak meduller kemik ya da esas olarak kortikal
kemik boyunca olup olmadiina, (ii) kirik çevresi yumuak
doku hasirlanmasinin büyüklüüne, (iii) "Kirik yilemesini
Etkileyen Deikenler" balii altinda incelenen dier faktör-
lere göre deiiklik gösterebilir.