background image
1563
B
ÖLÜM
47: F
EMUR
B
OYUN
K
IRIKLARI
Ayrilmami kiriklarda fizik muayene bulgulari kisitli ola-
bilir. Belirgin deformite olmaksizin, tek bulgu arili hareket
genilii olabilir. Ayrilmi femur boyun kiriklarinda etkilenen
bacak tipik olarak kisa ve dia rotasyondadir. Tüm kalça ha-
reketleri arilidir. Ek nörovasküler yaralanmalar tipik yali
hastalarda son derece nadirken, yüksek enerjili yaralanmali
genç hastalarda aranmalidir. Muayene bulgulari ekstrakapsü-
ler kalça kiriklarimdan çok farkli deildir ve klinik olarak iki
kalça kirii grubu birbirinden ayrilamaz. Anterior kalça dislo-
kasyonu da kisalma ve kalça di rotasyonuyla beraber görülür
ama bu çok nadir bir yaralanmadir ve yali hastalarda da ne-
redeyse görülmez. Kisitli mobilizasyonu olan hastalarin eer
normalde yataa ya da tekerlekli sandalyeye baimlilar ise,
kalça veya dizlerinde fl eksiyon kontraktürleri olabilir ve bu da
hastaya cerrahi için pozisyon vermekte sikinti yaratir. Basi ya-
ralari da ayrica not edilmelidir çünkü bunlar yara enfeksiyonu
riskini artirabilir ve bulunduu yere bali olarak postoperatif
mobilizasyonu bozabilir.
Preoperatif Traksiyon
Yaralanan ekstremiteye cilt traksiyonu uygulamak, bu hasta-
larda sik yapilirdi. Bunun birkaç teorik nedeni vardi. Ekstre-
mitenin göreceli olarak immobilizasyonunun arinin azaltil-
masinda yardimi olacai düünülürdü. Traksiyon daha fazla
yumuak doku hasarini engelleyebilir, redüksiyonun muha-
fazasina yardimci olabilir, redüksiyon ve internal fiksasyon
yapilacak hastalarda cerrahi sirasinda daha iyi bir redüksiyon
kazanilmasina yardimci olabilir. Yayimlanmi çeitli çalima-
larda
*
preoperatif traksiyon, traksiyon yapilmayanlarla kari-
latirildi. Arinin giderilmesi, kirik redüksiyonunun kolayla-
masi veya cerrahi sirasinda kazanilan redüksiyonun kalitesi
bakimindan hiçbir kesin fayda gösterilemedi ve bu yüzden
artik preoperatif traksiyon önerilmemektedir.
Bu hastalarin rutin preoperatif tetkiklerinin bir parçasi
olarak, bazi hematolojik tarama testlerinin yapilmasi gerek-
mektedir. Bunlar tam kan sayimi, kan grubu tayini ve serum
elektrolit analizidir. Elik eden tibbi problemlere göre ek he-
matolojik veya biyokimyasal tetkikler uygun olabilir. Altmi
ya üstü hastalarda rutin olarak veya altmi ya altinda kardi-
yak hastalik öyküsü olanlarda EKG çekilir. Bununla beraber,
kardiyak durumun ileri derecede aratirilmasinin da yaklai-
mi deitirdiine dair yeteri kadar kanit yoktur. Ricci ve ark.
207
kalça kirikli 235 hastada retrospektif bir çalima yürüttü. Otuz
be (%15) hastaya preoperatif kardiyak aratirma yapildi. Bu
herhangi bir olgunun perioperatif tedavi eklini deitirmedi
ama bu hastalarda yapilacak cerrahide ortalama 3 günlük ge-
cikmeye neden oldu.
Görüntüleme Yöntemleri ve Dier Tanisal
Çalimalar
Düz radyografiler vakalarin çounluunda kirii ortaya ko-
yar (ekil 47-1). Anteroposterior (AP) ve lateral radyografiler
gereklidir. Olgularin çounluunda tehis AP radyografi ile
konulabilir. Buna ramen, bazi hastalarda ayrilma miktarini
belirlemek güçtür ve bazilarinda da tani üphede kalabilir.
Lateral radyografinin çekilmesi ari nedeniyle güçtür ancak,
kiriin ve varsa ayrilmanin olup olmadiini belirlemekte ya-
rarlidir. Vakalarin %2'sinde kirik düz grafilerde zor görünür
ya da görünmez. Geçmite böyle bir durumda, teknesyum
kemik sintigrafisi siklikla yararli bir tetkik olarak düünülür-
dü.
76
Her ne kadar bu tetkik femur boyun kirikli vakalarda
genellikle pozitif olsa da, eer tetkik dümeden sonra ilk 48-
72 saat içerisinde yapildiysa, osteopenik kemikte yanli-nega-
tifl ik olasilii vardir. Ayrica duyarlidir ancak özgül deildir.
EKL 47-1
Ayrilmi bir femur boyun
kiriinin AP ve lateral radyografisi.
*Kaynaklar 3,79,120,166,186,205,206,217.