background image
2066
A
LT
E
KSTREMTE
ülkelerde akut kalkaneus kiriklarinin cerrahi tedavisi bir kez
daha gözden dütü ve 1960 ile 1970'ler boyunca birçok yazar
cerrahi dii tedavileri savunmaya devam etti.
4,35,114,141,160,182
An-
cak; geçtiimiz 25 yil içerisinde anestezi, profilaktik antibiyo-
tikler, BT taramalari ve fl oroskopideki gelimeler cerrahlarin
kirik ameliyatlari sonrasinda sonuçlarini iyiletirmelerini sa-
lamitir
186
ve bu teknikler ayni zamanda kalkaneus kiriklarina
da uygulanmitir.* Genel olarak, birçok cerrahin kendi sonuç-
larini dikkatli bir ekilde gözden geçirerek cerrahi sonrasin-
da iyi sonuçlarin da mümkün olduu sonucuna varmalariyla
birlikte akut kiriklarin cerrahi tedavisi standart tedavi halini
almitir. Bütün bu ilerlemelere ramen, cerrahi tedavi halen
deneyimli bir cerrahi gerektirmektedir ve komplikasyonlar
görülebilir.
TEDAV PRENSPLER
Yaralanma Mekanizmasi
Eklem içi deplase kalkaneus kiriklari tipik olarak yüksekten
düme veya motorlu araç kazasi gibi yüksek enerjili travma-
lar sonrasinda görülürler. Kirik hatlarinin ekli ve parçalanma
miktari; ayain pozisyonu, enerjinin miktari ve darbe esna-
sinda kemiin porozitesine balidir. Yaralanmanin gerçek
mekanizmasi tartimali olsa da, birçok yazar arasinda ortak
bir karar vardir.
33,62,129,159,221
Essex-Lopresti primer kirik hattinin lateralde talusun la-
teral prosesi ve lateral kenari tarafindan oluturulduuna ve
sonrasinda mediale doru ilerlediine inanmaktaydi. Ona
göre darbe esnasinda subtalar eklem eversiyona zorlanarak
kalkaneusun lateral duvari ile gövdesini Gissane açisi sevi-
yesinde bölmekte idi. Geri kalan kuvvet ise medialde susten-
takulum taliye dailmaktaydi. Mevcut gücün devam etmesi
ile kirik hatti kalkaneoküboid eklem veya anterior prosesten
çikarak anterolateral bir fragmanin olumasina neden olabi-
lir. Artan kuvvet ile ikinci bir kirik hatti oluur. Eer kuvvet
posteriora doru yönlendirilirse, kirik hem posteriora hem de
posterior fasete doru devam ederek eklem depresyon tipi bir
kirik oluturur. Eer kuvvet aksiyel olarak yönlendirilirse, dil
tipi bir kirik oluur (ekil 59-3).
Carr ve ark.
33
deneysel olarak yarattiklari kadavra mode-
linde eklem içi kalkaneus kiriklari oluturdular ve bu modelde
iki adet primer kirik hatti tespit ettiler. Bir hattin kalkaneo-
küboid ekleme doru uzandii veya anterior fasetten çikacak
ekilde kalkaneusu medial ve lateral parçalara böldüü, ikinci
primer kirik hattinin ise lateralde Gissane açisindan balaya-
rak mediale doru uzanarak kalkaneusu anterior ve posteri-
or parçalara böldüü görüldü (ekil 59-4). kinci kirik hatti
genellikle mediale medial faseti bölecek ekilde devam eder;
lateralde ise kirik hatti plantar yüzeye veya anteriora doru in-
feriora uzanir. Bu iki primer kirik hatti, dil tipi ve eklem dep-
resyon tipi kiriklar yaninda siklikla karilailan anterolateral
ve superomedial fragmanlari da içeren bir dizi kirik kombi-
nasyonu olutururlar; bu durum Essex-Lopresti ve dierleri-
nin çalimalarini destekler.
62, 203, 244
Yumuak Doku Örtüsü Hasari
Kirik deplasmaninin ciddiyeti ve yumuak doku hasarinin bü-
yüklüü, yaralanmayi oluturan kuvvet ve enerjinin miktari ile
orantilidir. Minimal kuvvet ile oluan düük enerjili yaralanma-
lar sadece hafif ilik ve ekimoz olutururken, yüksek enerjili
EKL 59-3
Essex-Lopresti'ye göre yaralanma mekanizmasi (
A-C) Eklem depresyon (D-F) Dil.
*Kaynaklar 27,29,44,45,96,123,130,151,190,197,210,219,243