limasina ait olduu düünülen Hipokrat'a atfedilmi ilerle-
melere kadar. Hipokrat alti farkli rulo sargi uyglamasini kirik
bölgesine göre deiecek ekilde tariflemitir. Bandajlar do-
muz yai, mum, reçine ve zift ile karitirilarak yapilan kariim
ile sertletirilerek kalip oluturulurmu. Bu geleneksel olarak
nihai tedaviyi ilik geçene kadar yaklaik 7 gün geciktirmek
için yapilirmi. Bazi kiriklarin tedavisinde hala ertelenmi
tedavinin yer bulmasi dikkat çekecek kadar ilginçtir. Antik
Yunanlilar kirik ve çikiklarin yerletirilmesinde mekanik alet-
ler kullanmi ve Hipokrat ilk defa kirik iyilemesi için gerekli
süreyi belirtmitir. Yine de iyimser olmasindan mi yoksa eski
yunanlilarin üstün vücut yapilarindan mi bilinmez, femoral
ve tibial kiriklarin sirayla 50 ve 40 günde kaynadiini öne sür-
mütür!
tedavisindeki ilerlemeleriyle anilip Antik Roma ve Yunan
filozofileriyle Bati Avrupa arasinda köprü görevi görmütür.
Albucasis meslektalarini, femoral kirikta dizin tam fleksiyon-
da tespit edilmesi gerektiini önererek üzmütür.
karimi ile bandajlarin desteiyle olumaktaydi. Alçisini daha
öncekilerin aksine radikal biçimde uzun bir sürede tutmutur.
cerrahlarin daha önceden karilamadiklari birçok açik kirik-
la uramalari gerekecekti. Bu keiflerin sonucunda cerrahlar
yara iyilemesi için akintinin olmasi gerekliliini ve akintinin
açik yaralarda olmasi görüünü benimsemilerdir. Pare ve di-
erleri yaralarin bazen temizlenebilecei ve bazen de primer
kapatilabileceini göstermilerdir. Pare primer yara temizlii-
nin kaynatilmi ya yerine gül yai, terebentin, ve yumurta
sarisiyla yapilmasinin daha iyi sonuç verdiini bulmutur.
Pare'nin görüleri çok etkili olmu ve açik yara tedavisi hatiri
sayilir ekilde ilerlemitir.
dir ancak debridmani tanimlayan 18. yüzyilda Paris l'Hotel
Dieu'da Desault ve Larrey'dir.
vi prensiplerini uygulamaktaydilar. Belçikali cerrah Seutin,
mitir ama kirik tedavisinde çiir açan alçili sarginin bulun-
masi olmutur. Alçili sargi Rusya'dan Prigov ve Hollanda'dan
Mathijsen tarafindan 1800'lü yillarin bainda tanitilmitir.
Endüstri devriminin getirdii kentleme ve Napolyon savala-
rinin neden olduu yikim sonucunda daha iyi bir kirik tedavi
metodu art olmutur. Amerikan Sivil Savai sirasinda kulla-
nilmazken Sayre
popüler kalmitir. Nihayet alçili sargi cerrahlarin rutin kulla-
nimina girdikten sonra tartima konusu alçi alti sargi miktari,
erken yük verme ve erken eklem hareketi olmutu. Viyana'li
Lorenz Böhler
nirdi. Kirik tedavisiyle ilgili kendi sistemini gelitirme konu-
sunda etkili olmu ve dünya genelinde kabul görmütür.
ketine izin veren kisa bacak fonksiyonel breysini tanitmitir.
Sarmientoya diafiz kiriklarinda cerrahi dii tedaviyi popüle-
rize ettii ve her zaman cerrahinin endike olduunu savunan
cerrahlarin görüüne kari argüman saladii için saygi du-
yulmalidir. Sarmiento'nun fonksiyonel alt ekstremite breysi
alt ekstremite cerrahisine ilginin patlama boyutunda olduu
1960'larla ayni yillara denk gelir.
tespit teknii çizimlerini içeren Berenger-Feraud'a aittir.
hala kullanilmaktadir serklaj geçme, interosseöz sütürler ve
eksternal fiksatör. 20. yüzyilda operatif cerrahinin popülari-
tesi Amerika Birleik Devletleri ve Avrupa'da aniden hiz ka-
zanmitir. Bu konuda önde gelenlerden Avrupa'da Lambotte,
Hey-Groves, Lane, Hoffman, Kuntscher, lizarov ve Müller;
Amerika'da Parkhill, Rush kardeler ve Sherman internal ve
eksternal tespiti ileriye götürmülerdir.
kullanimi, modern anestezinin gelimesi ve cerrahi tekniin
gelimesi olmutur. Kiriin cerrahi tedavi prevalansi ciddi bi-
çimde artmitir ancak her kirikta cerrahi uygulanmamakta-
dir. Cerrahi dii kirik tedavisinin güncel metodlarini bilmek
ve bunu 50-60 yil öncesiyle karilatirmak birçok cerrahin
operatif cerrahiyi ilk sefer denemeyi düündüü sirada bilgi-
lendirici olacaktir.
EPDEMYOLOJS
sina ait bir çalima yoktur ama yine de travmada özellemi
hastanelerde cerrahi dii kirik tedavisi çalimalari mevcut-
tur.
limalarini yayimlamilardir. Cerrahi dii kirik tedavisinin
analizi için 2000 yilinda Edinburg'ta 7863 ardiik primer vaka
çalimaya alinmitir. Eksiksiz bir popülasyonda cerrahi dii
kirik tedavisinin rolünün anlailmasi için erikin ve çocuk ki-
riklari kombine edilmitir.
ve ayaktan hastalari kapsamaktadir. Bu iki hastane skoçya'nin
dousunda belirli popülasyona travma hizmeti veren tek mer-