background image
1868
A
LT
E
KSTREMTE
yaygindir ve genellikle motorlu araç kazalari gibi yüksek enerji
travmasi sonucu ortaya çikarlar.
65
Bu kiriklarin olu siklii ya-
amda daha sonra osteopeni ve osteoporoz geliimi ile birlikte
artar. Bu Court-Brown vd. tarafindan tanimlandii gibi (ekil
(55-1) bimodal dailim gösterir.
65,67
Kadinlarda tibia kiriklari-
nin sik görüldüü zaman oldukça ileri yalardir; 80 ya üzeri
ve osteoporoz ile ilgilidir.
67
'
73
Bununla birlikte yalilardaki bu
arti AO dokümantasyon merkezinden 4889 kirii inceleyen
Grutter vd. tarafindan saptanmamitir.
109
Onlar kiriklarin ço-
unun 40 yain altinda gerçekletiini, fakat erkeklerin kadin-
lara göre yaklaik 2:1 oraninda daha fazla bu kiriklara maruz
kaldiklari konusunda da bir ortak görüe ulamilardir.
109,110
Emami vd.
88
de genç erkeklerde tibia aft kiriklarinin artan
görülme sikliini tanimlami ancak 1970'li yillarla karilati-
rildiinda 1980'li yillarin sonunda sveç'te tibia aft kirik gö-
rülme sayisinda bir azalma olduunu not dümülerdir. Onlar
bu azalmayi emniyet kemeri takma zorunluluu kanunuyla
ilgili deien mevzuatlara ve azalan motorlu araç kazalarina
balamaktadirlar.
88
Tibia aft kirik tedavisinin ortalama ma-
liyeti 12.000 ila 17.000 ABD dolari arasinda olmasi bu olayin
toplumsal anlamda hiç de önemsiz olmadiini gösterir.
54
Sinifl ama
Kirik sinifl ama sistemleri potansiyel olarak birkaç amaca hiz-
met etmek amaciyla gelitirilmektedirler. Genellikle doktorlar
arasindaki iletiimi kolaylatirmakta ve de dokümantasyon ve
aratirma için yardimci olmaktadirlar. Ayni zamanda hastalar
için prognostik bir deere sahiptirler ve cerrahlara kirik teda-
visini planlamada yardimci olmaktadirlar. Bir dizi sinifl ama
sistemi hem kapali hem de açik tibia aft kiriklari için geliti-
rilmitir. Bununla birlikte tibia aft kiriklari için en kapsamli
sinifl ama, AO grubu tarafindan öne sürülen uzun kemiklerin
sinifl amasi temeline dayanan Ortopedik Travma Derneinin
(Orthopaedic Trauma Association (OTA)) sinifl amasidir.
180
Bu önarka ve yan röntgene dayanan bir radyografik sinifl ama-
dir ve ekil 55-2'de gösterilir. Bu tablo 55-1'de detayli olarak
gösterildii gibi her biri üç alt gruba bölünen üç gruba ilikin
üç kirik tipini içerir. Tip A kiriklar unifokaldir (tek odakli)
ve gruplardaki alt bölüm kirik hattinin yönelimine ve fibula
kiriini olup olmamasina balidir. Tip B kiriklar kama kirik-
lardir (wedge) ve spiral bükülme veya parçali kama kiriklari
diye kendi içinde bölünürler. C tip kiriklar daha karmaik ki-
riklardir ve kompleks spiral kiriklari, parçalanmi kiriklari ve
segmantal kiriklari içerirler.
Tibial aft in açik kiriklari Gustilo ve Anderson'a göre ve
daha sonra da Gustilo tarafindan deitirildii biçim uyarin-
ca (Tablo 55-2) ortak biçimde sinifl anirlar.
113-115
Bu sinifl ama,
yumuak doku yaralanmasi arttii için yumuak doku yara-
lanma derecesine göre Tip I den Tip III'e doru ilerler. Tip III
kiriklar daha sonra önemli periosteal soyulma, yumuak doku
kaybi ve vasküler tedaviye ihtiyaç olmasi gibi durumlar dikka-
te alinarak ayrilirlar.
113,115
Kapali tibia aft kiriklari; yumuak
doku hasarinin yayilimi, kiriin radyolojik özellikleri, büyük
damarlardaki kopma ve kapali degloving (soyulma) yaralari-
nin veya kompartman sendromunun varliina dayali Tscher-
ne sinifl amasina göre sinifl andirilabilirler.
65,213
Dört kategori
ekil 55-3'de gösterilir. Az yumuak doku hasarina sahip olan
veya hiç yumuak doku hasarina sahip olmayan C0 sinif ki-
riklardan, geni çürükler veya ezilmi cilt veya kas tahribatina
sahip olan C3 kiriklara kadar yumuak doku hasari açisindan
ilerleme vardir.
EKL 55-1
Tibia Diyafiz Kiriklarinin ya ve cinsiyet dailimi (Verilerin alindii kaynak: Court-Brown
CM, McBirnie J. The epidemiolpgy of tibia fractures. J. Bone Joint Surg Br 1995;77 (3): 417-421).
(yazinin devami sayfa 1872'de davam ediyor)
Erkek
Ya (yillar)
Kadin