background image
1464
A
LT
E
KSTREMTE
dar, redüksiyonun salam bir internal fiksasyon ile korunma-
si da önemlidir. Ayrimi kiriklarda anatomik redüksiyonu
kapali yollarla salamanin imkansiz olmamakla birlikte, çok
da mümkün olamayacai bildirilmitir.
86,87
Ayrica açik ola-
rak yerletirilen standart plak ve vida uygulamanin perkütan
uygulamaya göre daha salam olduu daha yüksek dayanma
(yield) gücü ve son yüklenme gücü ölçümüyle ortaya kon-
mutur.
25
Bu nedenle açik anatomik redüksiyon ve internal
fiksasyon, ayrimi asetabulum kiriklarda temel tedavi olarak
kabul edilmektedir (ekil 45-1).
Letournel ve Judet'in 1993 yilinda yaptiklari yayindan bu
yana asetabulum kiriklarinin tedavisiyle ilgili çok az yeni bil-
gi üretildii söylenebilir. Bildirdikleri sonuçlar, halen bu zor
kiriklarin tedavisinde elde edilebilecek "altin standart" olarak
kabul görmektedir. Son 5-10 yil içinde yeni gelimeler ortaya
çikmakla birlikte çou Letournel ve Judet'in ortaya koyduu
ilkelerin gelitirilmesi olarak deerlendirilebilir. Judet ve ark.
64
1960'li yillarda iliumun düzleminin obturator foramenin düz-
lemine yaklaik 90 derece açida olduunu ve her iki yapinin
da frontal düzleme yaklaik 45 derece açiyla yöneldiklerini
saptadilar. Bu nedenle asetabulumun anatomisini deerlen-
dirmek için AP pelvis grafisi yaninda iki adet 45 derece oblik
görüntüler alinmasini önerdiler. Salam kuru bir innominate
kemik üzerinde radyografik belirleyici noktalari tanimladilar
ve bu belirleyicileri kirik olgularinin incelenmesinde kullani-
labileceklerini saptadilar, bu sürecin ardindan kiriin anato-
mik ekline göre düzenlenmi asetabular kiriklarin ilk siste-
mik sinifl andirmasi ortaya çikti.
64
1993 yilindaki metinde bu
analize ameliyat öncesi iki-boyutlu bilgisayarli tomografi (BT)
eklendi.
78
BT teknolojisindeki gelimeler yalnizca iki boyut-
lu görüntülerle elde edilen bilgileri arttirmakla kalmadi, ayni
zamanda üç boyutlu görüntüler oluturulmasini ve bilgisayar
tarafindan BT verileri kullanilarak düz radyografiye benzer
görüntülerin izlenebilmesini saladi.
13
Yalnizca düz radyog-
rafiyle balayan ameliyat içi görüntüleme tekniklerinin evrim
geçirmesiyle C-kollu fl oroskopi ve görüntülü navigasyon ile
üç boyutlu görüntülemeye geçildi. Önceden gereksiz olarak
nitelenen ameliyat sonrasi BT görüntüleme günümüzde bir-
çok merkezde önemli bir deerlendirme araci olarak kabul
görmektedir.
98
Letournel ve Judet'in tanimladii asetabuluma cerrahi
yaklaimlar temel olarak korunmasina karin, zaman içinde
bazi durumlarda yararli olmasi beklenen alternatif yaklaim-
lar gelitirilmitir. Ayrica derin ven trombozu gibi bazi cerrahi
sonrasi komplikasyonlarin tedavisinde de gelimeler salan-
mitir. Belki de en tartimali gelime, perkütan kirik redüksi-
yonu ve tespit teknikleridir.
137
Yöntem ne olursa olsun asetabulum kiriklarinin tedavi-
sinde mükemmel sonuçlar elde edilebilmesi, anatomik olarak
redükte edilmi eklem yüzeyiyle birlikte, stabil ve uyumlu bir
kalça eklemi oluturulmasina balidir. Daha önce de belirtil-
dii üzere bu tedavi ilkeleri yarim yüzyildan daha uzun süre-
dir bilinmektedir. Bu ilkelerin uygulanmasi ariyi en aza indi-
recek, posttravmatik osteoartrozu azaltacak, dolayisiyla uzun
dönem fonksiyonel sonuçlarin daha iyi olmasini salayacak-
tir. Ancak asetabulum kiriklari halen ortopedik cerrahlar için
en zor kiriklardan biridir. Asetabulum kiriklarinin baariyla
tedavi edilebilmesi için innominat kemiin üç boyutlu anato-
misinin çok iyi bilinmesi gerekir.
64,78
Bazi kirik tiplerinde cer-
rahi yapilmaksizin baarili sonuçlar elde edilebilirse de, genel
olarak kalça ekleminde instabilite veya uyumsuzluk yaratan
ya da asetabulum süperiorunda yük taima yerinde ayrimaya
neden olan kiriklarin açik redüksiyon ve internal fiksasyon ile
tedavi edilmesi gerekir. Kesin tedavi eklini belirlerken bata
hastanin yai, genel durumu ve elik eden yaralanmalar ol-
mak üzere birçok etken göz önüne alinmalidir.
146
Dolayisiyla
asetabulum kiriklarinin cerrahi tedavisi bu yaralanmalar ile
uraan uzmanlami cerrahlar tarafindan yapilmalidir.
31,65,158
Ancak tüm ortopedistlerin bu kiriklarin tanisini koymasi ve
EKL 45-1
A. Ayrimi transvers asetabulum kiriina neden olan trafik kazasindan 3 hafta sonra
merkezimize nakledilen 42 yaindaki erkek hastanin anteroposterior (AP) radyografisi. Sonrasinda
açik redüksiyona ve internal fiksasyon uygulanmi.
B. 20 yil sonraki kontrol radyografisi. Hasta kaza
sonrasi 1 yil içinde tüm aktivitelerini yapar hale gelmi ve sa kalçada yakinmasi olmamitir. (Berton
R. Moed'in izniyle).