![]() glukozu, karacier fonksiyon testleri, protein, albümin, kalsi- yum, fosfor ve alkalin fosfataz deerleri saptanmalidir. Yaygin kemik metastazlari olan hastalarda kronik hastalik anemisi, hiperkalsemi ve yükselmi alkalin fosfataz deerleri görülür. Multiple myelomali hastalarda hemoglobin de siklikla dü- üktür. Standart idrar incelemesi yapilarak böbrek kanserinin (RCC) belirtisi olan mikroskopik hematüri bakilabilir ve tam metabolik deerlendirme için 24 saatlik idrar toplanmasi ge- rekir. Serum ve idrar protein elektroforezleri, multiple myelo- ma ekartasyonu için gereklidir. Tiroid fonksiyon testleri, kar- sinoembriyojenik antijen (CEA), CA 125 ve prostat-spesifik antijen (PSA) spesifik tümörler için serum belirteçleridir. Se- rum ve idrarda ölçülebilen N-telopeptid ve C-telopeptid, ke- mik kollajen yikimi gösteren yeni biyomekanik belirteçlerdir. Bu belirteçler kemik metastazina bali artmi destrüksiyonu teyit etmede, toplam kemik tutulumunu saptamada ve kemi- in bisfosfonatlara verdii yanitin ölçülmesinde kullanilir. kalsiyum ve fosfor seviyeleri düük, serum alkalin fosfataz, id- rar fosfor ve hidroksiprolin seviyeleri yüksektir (Tablo 20-3). Primer hiperparatiroidili hastalarda serumda kalsiyum, alka- lin fosfataz ve paratiroid hormon seviyesi yüksek, fosfor se- viyesi düüktür. Ayni zamanda idrar kalsiyum, fosfor ve hid- roksiprolin seviyeleri yüksektir. Renal osteodistrofili hastala- rin serum kalsiyum düzeyleri düük, fosfor, alkalin fosfataz ve kan üre azotu düzeyleri yüksektir. Bu hastalarda sekonder hiperparatiroidi gelitiinde, serum kalsiyum düzeyi normale veya normalin üzerine yükselir, paratiroid hormon düzeyleri ise yüksektir. Sekonder hiperparatiroidili hastalarda anormal glomerüler filtrasyona bali olarak, idrar deerleri deikenlik gösterir. Paget hastalii olan kiilerde serum kalsiyum ve fos- for seviyeleri normal iken, alkalin fosfataz ve üriner hidrok- siprolinde belirgin arti görülür. Prostat spesifik antijen (PSA) prostat kanseri için duyarli bir ölçümdür. 10ng/ml'nin altinda olan bir sonuç kemik metastazi varliini ekarte eder. Serum kalsiyum ölçümünün serumda balanmami kalsiyumu sap- tadiini unutmamak gerekir. Bundan dolayi serum protei- ninin ölçümü kalsiyum seviyesinin doru deerlendirilmesi için gereklidir. Serum proteininin normalin altinda olmasi olacaktir. larla karilairlar. Hastalar siklikla, belirgin ari ve patolojik kirik gibi nedenlerle normal günlük aktivitelerini yapamaz hale gelir ve ambule olamazlar. Omurgasinda kirik olan hasta- larda felce kadar giden nörolojik hasarlar geliebilir. Ekstremi- te kemiklerinde kirik olmak üzere olan veya kirii olan hasta- larda uzun süreli yatak istirahatina bali olarak hiperkalsemi görülebilir. Bu hastalarda anemi sik rastlanan bir hematolojik sorundur. Metastatik kemik hastaliina ikincil patolojik ki- rikli hastalardaki en trajik ve sikinti yaratan ey genel hayat kalitesindeki bozulmadir. Bunlarin da en sik sebepleri akcier, meme, böbrek ve genito- üriner sistem tümörleridir. ayni anda bir hastada bulunabilir. Kemie metastaz yapmi kanserli bir hastanin tedavisini yapan ortopedistin hiperkal- semiye ait riskleri semptomlari ve tedaviyi bilmesi gerekir çünkü tedavi edilmediinde ölümcül olabilen bir durumdur (Tablo 20-4). lirtisidir. Hiperkalsemi gelien hastalarin %60'i 3 aydan az za- manda kaybedilirken sadece %20'si 1 yili akin yaar. Siklikla bulgular bir özellik arz etmediinden, hiperkalseminin tanisi serum kalsiyumunun ölçülmesi ile kolayca konabilir. Hiper- Fosforu Alk P* Osteomalazi Hiperparatiroidi Renal osteodistrofi Paget Hastalii Myelom** Normal Normal Yüksek Düük Normal Normal Normal Normal Düük Yüksek Normal Normal Normal Normal Yüksek Çok yüksek Normal Düük kalsiyum Yüksek kalsiyum Protein **anormal serum veya idrar immunoelektroforez Bulgulari · Gastrointestinal: itahsizlik, bulanti, kusma, karin arisi, |