1245
B
ÖLÜM
40: S
TERNOKLAVKÜLER
E
KLEM
Y
ARALANMALARI
Omer,
143
14 askeri hastanedeki vakalari inceledii derleme-
sinde, 82 sternoklaviküler eklem çikii tespit etmitir. Bunla-
rin %80'inin motorlu araç kazasi (%47) ve spor yaralanmasi
(%31) sonucu olduunu bildirmitir.
Yaralanma Siklii
Cave ve ark.'nin
38
bildirdii 1603 vakalik omuz kuai yara-
lanmali seride, sternoklaviküler eklem çikii %3 olarak görül-
mütür. (Spesifik insidanslar; glenohumeral çikik %85, akro-
miyoklaviküler çikik %12, sternoklaviküler çikik %3) Cave ve
ark.'larinin
38
serisine ve bizim tecrübelerimize göre sternok-
laviküler çikiklar, glenohumeral eklemin posterior çikiklari
kadar seyrek deildir.
Kocher ve Feagin
105
alp kayai yaparken oluan 3451 ya-
ralanmali çalimasinda, omuz kompleksi, üst ekstremite ya-
ralanmalarinin %39,1'ini, tüm yaralanmalarin %11,4'ünü
içermekte olduunu bildirmitir. Omuz kuaini içeren 393
yaralanmanin %0,5'i sternoklaviküler ayrilmadir.
Tek enstitüden yayinlanan en geni seri, Nettles ve Lins-
cheid
139
tarafindan çaliilan 60 vakalik (57 anterior, 3 posteri-
or) seridir. Fery ve Sommelet
67
40 anteriora 8 posteriora çikik
olduunu bildirmilerdir. Waskowitz
195
hiçbiri posterior ol-
mayan 18 sternoklaviküler çikii derlemitir. Bununla birlik-
te bizim 185 vakalik sternoklaviküler travma serimizde, 135
vaka anterior, 50 vaka posterior çikikti.
Elik Eden Yaralanmalar
SK yaralanmalara komu boyun ve torakstaki kritik yapilarda
ve/veya dier kas iskelet sistemi yapilarinda hasar elik edebi-
lir. Katastrofik sonuçlarin önlenmesi için mediastendeki bariz
yaralanmalar akla getirilmelidir. Bahsettiimiz bu yaralanma-
lar hemen her zaman posterior SK kiriklar ve çikiklar sonucu
görülür ve unlardir:
1. Trakeal kompresyon: Rodriques'in
166
ilk vaka takdiminden
bu yana klavikulanin medialinin posteriora çikip trakeayi
deplase ettiini bildiren bir çok vaka takdimi yayinlanmi-
tir. Temel bulgulari akut havayolu tikanmasi veya subakut
dispnedir.
121,137
2. Pnömotoraks: özellikle yüksek enerjili direkt travmalarda
SK çikiklarda plevra yaralanmasi olabilir.
147
3. Büyük damarlarin laserasyonu mediastinumun büyük
damarlari direkt olarak kesilebilir ve pulmoner arter,
204
brakiosefalik ven,
42
ve superior vena kava
147
hasari bildiren
vaka takdimleri vardir. Bariz bir laserasyon olmadan bü-
yük damarlarin kompresyonu da bir komplikasyon olarak
görülebilir.
140,144
4. Özofageal perforasyon/rüptür: Bir lokal sekel olarak özo-
fageal rüptür vakalari da görülebilir. Howard'in
90
bildirdii
vakada rüptürü bir de klavikula osteomyeliti komplike et-
mitir. Wasylenko
196
ölümcül trakeoözofageal fistül bildir-
mitir.
Elik Eden Ortopedik Yaralanmalar
Bilateral Çikiklar
Hotchkiss,
88
1986'da sternoklaviküler eklemin travmatik bila-
teral çikiini tarifl emitir. Bu makalenin yazari dört bilateral
çikik vakasi tedavi etmitir. Bilateral kismi çikik da bildiril-
mitir.
77
Klavikulanin Her ki Ucunun Çikii
Klavikulanin her iki ucu da çiktiinda SK çikik genellikle
anteriora dorudur.
74,145
Bildiimiz kadariyla, klavikulanin
her iki ucunun çikiiyla ilgili ilk tanimlanmi vaka 1831'de
Porral'a
154
aittir. 1923'te Beckman
15
tek vaka bildirmi ve daha
önce literatürde tanimlanmi 15 vakayi derlemitir. O vaka
hariç dier tüm vakalar kabul edilebilir sonuçlarla konserva-
tif olarak tedavi edilmitir. Dieme ve ark.
53
üç yüzen klavikula
vakasi bildirmitir.
1990'da Sanders ve ark.
170
klavikulanin her
iki kenarinin çiktii alti vaka tanimlamilardir. Omuz hare-
keti beklentisi yüksek olmayan iki hasta ameliyatsiz tedavi ile
hafif sorunlarla iyilemitir. Dier dört hastada akromiyokla-
viküler eklemde devam eden ikayetler olmutur. Bu hastala-
rin hepsine AK eklem rekonstrüksiyonu yapilmi ve arisiz
normal hayata tam hareket açiklii ile dönmeleri salanmitir
(ekil40-4). AK çikiklar medial epifizyel kirik/çikia da elik
edebilir.
75
Wade ve ark.
194
kilitlenmi bir posteroinferior AK
çikikla birlikte olan medial epifizyel kirik vakasinin AK eklem
açik redüksiyonu ve SK eklem eksplorasyonu sonrasi iyi klinik
sonucunu bildirmitir.
Sternoklaviküler Çikiklarin Klavikula Kirik ve
Çikiklari ile Kombinasyonu
SK eklemin anterior veya posterior çikiklarina elik eden
klavikula orta aft kiriklari da vardir. Çok bariz olan klavi-
kula orta aft kirii varliinda AK ve SK eklem bütünlüü-
nün deerlendirilmesi tanida gecikilmemesi için önemlidir.
Tanlin,
183
Arenas ve ark.,
4
Friedl ve Fritz
70
ve Th
omas
184
hep
birlikte SK eklemin anterior çikii ile birlikte olan orta aft
klavikula kirii bildirmilerdir. Allen ve ark.,
3
Nakazato,
138
ve
Mounasamy
136
iskelet geliimini tamamlamami hastalarda
ipsilateral klavikula kirii ve SK eklemin posterior çikiini
bildirmilerdir. Velutini ve Tarazona
192
sol medial klavikula ve
birinci kostanin posterior çikii ile birlikte manubrium sterni
yarilmasi gibi tuhaf bir vaka bildirmitir. Elliot
58
sa sternokla-
vikular eklem çikii, Tip II AK eklem yaralanmasi ve sa orta
klavikula kirii olan üçlü yaralanmali bir hasta tarif etmitir.
Pearsall ve Russell
149
ayni tarafl i klavikula kirii, anterior SK
çikik ve uzun torasik sinir lezyonlu bir hasta bildirimi yap-
milardir. Bütün bu vakalar omuz bölgesine ciddi travmalar
sonucu oluan yaralanmalardir.
Sternoklavikuler Çikik ve Skapulotorasik
Ayrilma Birliktelii
Tsai ve Swiontowski
187
SK çikikla beraber skapulotorasik ay-
rilmasi olan bir hasta tanimlamilardir. Hastada ayrica aksiller
arter kesilmesi ve median sinir avulziyonu vardi. Damar ta-
mirini ve dirsek üstü amputasyonu takiben hasta tam brakial
pleksopati ile hayatina devam etti.
Kombine Yaralanmalarin Tedavisi
Bilateral yaralanmalar her bir çikiin tedavi endikasyonlari
uygulanarak farkli ekilde tedavi edilebilirler. Hastalarda kla-
vikulanin her iki ucunda da çikik varsa biz tip III, IV, V ve
VI ayrilmalarin her biri için uygun tekniin kullanildii AK
eklem stabilizasyonu yapilmasini tavsiye ediyoruz. SK çikiklar
redükte edilemeyen posterior çikiklar hariç genellikle ameli-